Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वाद
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ १४३ ]
वाद, सं. पुं. (सं.) वादानुवादः, वादप्रतिवादः, ऊहापोहः, *शास्त्रार्थः, दे. । २. सिद्धांतः, -राद्धांत: ३. कलह:, विवादः । -विवाद, सं. पुं. (सं.) दे. 'वाद' (१) । वादक, सं. पुं. (सं.) वाधवादयितृ २. वक्तृ ३. वादिन्, तार्किक ।
वादन, सं. पुं. (सं. न. ) वाद्य - वादित्र, ध्वननं २. वाद्यं, दे. ।
'वादरायण, सं. पुं. (सं.) महर्षि वेदव्यासः । वादा, सं. पुं. ( अ. वाइदा ) नियतसमयः २. प्रतिज्ञा, वचनं, संगरः ।
वादानुवाद, सं. पुं. (सं.) दे. 'वाद' (१) । वादी, स. पुं. ( सं . - दिन ) अभियोक्तृ, अभिओगिन्, अर्थिन्, शिरोवर्तिन् दे. 'मुद्दई ' २. प्रस्तावकः, प्रस्तोतृ ३. वक्तृ । --प्रतिवादी, सं. पुं. ( सं . वादिप्रतिवादिनौ ) अर्थिप्रत्यर्थिन २. पक्षिप्रतिपक्षिणौ (सब द्वि.) । वाद्य, सं. पुं. (सं.) वादित्रं, आतोद्यम् । वानप्रस्थ, सं. पुं. (सं.) तृतीयाश्रमिन्, वैखानसः, आरण्यकः, तापसः २. तृतीयाश्रमः
३-४. मधूक- पलाश - वृक्षः ।
वानर, सं. पुं. (सं.) कपिः, मर्कटः, दे. 'बंदर' । वानरी, सं. स्त्री. ( सं . ) मर्कटी, वलीमुखी । वापस, वि. (फ़ा.) वि-प्रत्या- प्रतिनि, वृत्त, प्रति, गत आगत-यात-आयात | -आना, क्रि. अ., प्रत्यागम्, प्रत्यावृत् (भ्वा. आ. से. ) ।
-करना, क्रि. स., प्रतिगम्, प्रतिनिवृत् (प्रे.) २. प्रतिदा ( जु. उ. अ. ), प्रति ऋ (प्रे. प्रत्यर्पयति ) ।
----जाना, क्रि. अ., प्रति गम्- निवृत् ।
वारंट
२. प्रतिकूल, विरुद्ध, प्रतीप ३. कुटिल ४. दुष्ट, नीच ५. अभद्र, अमंगल |
- देव, सं. पुं. (सं.) शिवः ।
वाबस्ता, वि. (फ़ा. ) बद्ध, संयत, २. लग्न, लिष्ट ३. संबद्ध, संग्रथित । वाम, वि. (सं.) सव्य, दक्षिणेतर, दे. 'बायाँ'
- मार्ग, सं. पुं. ( सं . ) वामाचार:, वेदविरुद्धसंप्रदायविशेषः ।
-मार्गी, सं. पुं. ( सं . -गिन् ) वामाचारिन्, वेदविरोधिन् ।
- लोचन, सं. स्त्री. (सं.) वामाक्षी, सुंदरी, शोभना ।
वामन, वि. (सं.) खर्व, ह्रस्व, लघुकाय । सं. पु. ( सं . ) खट्टनः, खट्टेरकः, खर्वः, हस्वः २. विष्णुः ३. शिवः ४. पुराणग्रंथविशेषः । - अवतार, सं. पुं. (सं. वामनावतारः ) अदितिगर्भजो विष्णोः पंचमावतारः । वामनी, सं. स्त्री. ( सं . ) खर्वा, खट्टनी । वामा, सं. स्त्री. ( सं . ) नारी, रामा, २. दुर्गा, गौरी ३. लक्ष्मी, सरस्वती ४. स्कन्दानुचरी । वामी, सं. स्त्री. (सं.) बडवा, २. रासभी ३. श्रृंगाली ।
वायव्य, वि. ( सं . ) १.३. वायु, संबंधिन्देवताक- निर्मित, वायवीय ।
—कोण, सं. पुं. ( सं . ) पश्चिमोत्तर,-कोण:दिशा, वायवी ।
वायस, सं. पुं. (सं.) काकः, ध्वांक्षः । - वायु, सं. स्त्री. (सं. पुं.) वातः, पवन, अनिल:, गंधव (वा) हः, समीर:-रणः, मरुत्, मा (म) रुतः, श्वसन, मातरिश्वन्, सदागतिः, जगत्प्राणः, नभस्वत्, पवमानः प्रभंजनः, धूलिध्वज:, फणिप्रियः ।
- कोण, सं. पुं. (सं.) पश्चिमोत्तरदिशा, वायवी ।
-लेना, क्रि. स., प्रत्यादा, पुनः स्वीकृ । - होना, क्रि. अ., दे. 'वापस जाना' २. प्रतिदादा (कर्म.)।
वापसी, वि. (फ़ा. वापस ) प्रत्या- प्रतिनि, वृत्त । सं. स्त्री, प्रति, गमनं- आगमनं - आवृत्तिः (स्त्री.) २. प्रति, दानं अर्पण-आदानम् । वापी, सं. स्त्री. (सं.) वापिः (स्त्री.) दीर्घिका, मंडल, सं. पुं. (सं. न. ) अंतरि (री)क्षं, वापिका ।
-पुत्र, सं. पुं. (सं.) पवन, सुतः पुत्रः, हनुमत् । - भक्षण, सं. पुं. (सं.) वायु, भक्ष:-भुज्, यतिभेदः २. पवनाशनः, सर्पः I
गगनं २. वातावरणम् ।
वारंट, सं. पुं. ( अं. ) अधिकारपत्रम् | - गिरफ्तारी, सं. स्त्री. (अं. + फ़ा. ) *आसेधाधिकारपत्रम् ।
- गुल्म, सं. पुं. (सं.) वातचक्रं, चक्रवातः, वात्या २. जल, गुल्मः- आवर्तः ३. वातगुल्मः, उदरव्याधिभेदः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |