Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मुंडना
[ ४७३ ]
मुंडना, क्रि. अ. ( सं. मुंडनं ) ब. 'मूंडना' के | मुंसिफ्री, सं. स्त्री. ( अ. मुंसिफ़ ) १-३ न्यायाकर्म, के रूप ।
ध्यक्ष, पदं-कार्य-सभा ४. निर्णयः ५. न्यायः। मुंडा, सं. पु. (सं. मुंडः ) मुंडितः, उप्तकेशः, | मुँह, सं. पुं. (सं. मुखं ) आस्यं, तुंडं, वक्त्रं, छिन्नमूद्धजः, कृत्त-केशः २. कृत्तकेशः साधु- वदनं, लपनं, आननं २. मुख-वदन-आनन, शिष्यः ३. शृंगहीनपशुः ४.अंग-अवयव-शाखा, मंडलं ३. (बर्तन आदि का) ऊर्ध्वविवरं, मुखं हीनः ५. लिपिविशेषः (महाजनी, लंडे), ४. छिद्रं, रंधं ५. आदरः ६. सामर्थ्य ६. उपानत्प्रकारः।
७. साहसं ८. उपरितनभागः, कर्णः, कंठः मुँडाई, सं. स्त्री. (हिं. मूंडना ) दे. 'मुंडन' प्रांत: ९. विद्यमानता, उपस्थितिः (स्त्री.)।
(१) । २. मुंडन, भृत्या-भृतिः ( स्त्री.)। -अंधेरा-सं. पुं., प्र-वि,-मातं, विहानः-नं, मुंडासा, सं. पुं. [ सं. मुंडवासस् ( न.)]] उषा, उषस् (स्त्री.)। उष्णीषः-पं, दे. 'पगड़ी'।
-काला, सं. पुं., अपमानः, अपयशस् (न.)। मुंडित, वि. (सं.) दे. 'मुंड' वि.। -चोर, वि., लज्जालु, हीमत्, सलज्ज। मुंडी', सं., स्त्री. (हिं. मुंडा ) मुंडा, क्लुप्त- -ज़वानी, वि., वाचिक, लेखरहित । क्रि.वि., केशा-शी२. विधवा ।
वाचैव, संभाषणेन । मुंडी२, सं. पुं. ( सं.मुंडिन् ) मुंडितः,क्लृप्तकेशः | -जोर, वि., वाचाल, वावदूक २. दुदीत २. नापितः ३. संन्यासिन् ।
३. दे. 'मुँहफट'। मुँडेर, सं. स्त्री. ( सं. मुंडं > ) दे. 'मुंडेर। -दिखाई, सं. स्त्री., नवोडामुखदर्शनं २. मुख२. दे. 'मैं'।
दर्शनोपहारः (विवाह की रीतियाँ)। मुँडेरा, सं. पुं. ( सं. मुंडं > ) प्राकारशीर्ष, -देखा, वि., बाह्य, उपरितन, कृत्रिम । *कुडयमुंडः-डम् ।
-फट, वि., अवाचंयम, वाक्चपल, वाग्दुष्ट, मुँडेरी, . स्त्री.,दे. 'मुँडेरा' तथा 'मेंड़। अविमृश्यवादिन् । मुंडो, सं. स्त्री. (सं. मुण्टा) मुण्डिता, वापिता, -बोला, वि., धर्म-(धर्म-भ्राता आदि )। क्षुदिता, उप्त-कृत्त, केशा-मूर्द्धजा २. विधवा, -मांगा, वि., यथेष्ट, यथेच्छ, यथेप्सित । मृतभर्तृका।
----उतरना या निकल आना, मु., कृशी-तनूमुंतकिल, वि. (अ.) स्थानांतरं नीत २. पर- | भू , कृश वदन (वि.) जन् (दि. आ. से.), हस्ते समर्पित, परस्वत्वे दत्त ।
क्षि ( भ्वा. प. अ.)। मुंतखब, वि. (अ.) निर्वाचित, वृत, चित २. -का कौर, मु., सुलभं द्रव्यं वस्तु (न.)। उत्कृष्ट, श्रेष्ठ ।
-काला करना, मु., दुष् (प्रे. दूषयति), मुंतज़िम, सं. पुं. (अ.) अध्यक्षः, व्यवस्थापकः । कलंकयति (ना. धा.), अपकीर्ति जन् (प्रे.)। मुंतज़िर, वि. (अ.) प्रतीक्षकः, प्रतीक्षाकारिन् ।। -काला होना, मु., कलंकित-दूषित (वि.) मुंदना, क्रि. अ. (सं. मुद्रणं) व. 'मूंदना के भू , अपयशस् (न.), लभ (भ्वा. आ. अ.)। कर्म, के रूप ।
-की खाना, मु., नितरां परा-जि (कर्म.) मैंदरा, सं. पु. ( सं. मुद्रा) ( योगिनां ) कर्ण,- सुतरां अभिभू (कर्म.) २. लज्जितो भू मुद्रा-वलयम्।
३. दुर्दशां आपद् (दि. आ. अ.)। मुंदरी, सं. स्त्री. (हिं. मुंदरा ) अंगुली(री)यं- | -खोलना, मु., वद् (भ्वा. प. से.) २. गाली: यक, ऊर्मिका।
दा-अपभाष (भ्वा, आ. से.) ३. अवगुंठनं मुंशियाना, वि. ( अ०) लेखक,-सदृश-उप
अपस (प्रे.)। युक्त । सं. स्त्री., लेखक, भृतिः ( स्त्री. )-भत्या।।
-जुठारना या जूठा करना, मु., नाममात्रमेव मुंशी, सं. पुं. (अ.)लेखकः,कायस्थः,लिपिकारः ।। मुंसिफ, सं. पु. (अ.) निर्णत, धर्म-न्याय- |-त(ता)कना, मु., स्थिरं आ-अव-लोक (चु.) अध्यक्षः अधिकारिन् ।
२. वि-स्मि ( भ्वा. आ. अ.), चकित (वि.) मुंसिफ्राना, वि. (अं.) न्याय, उचित-युक्त- | स्था ( भ्वा. प. अ.)। अनुसारिन, न्याय्य ।
|-देखते रह जाना, मु., दे. 'मुँह ताकना'।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |