Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अधमाई
[ १३ ]
अध्यापन
अधमाई, सं. स्त्री. ( सं. अधम > ) नीचता,
अधमता। अधर, सं. पुं. (सं.) अधस्तनः ओष्ठः (२) (ऊपर का) ओष्ठः, रद-रदन-दन्त-दशन,-च्छदः। -अधर, सं. पुं. (सं.) अधस्तनः ओष्ठः । -बिंब, सं. पुं. ( सं. न.) रक्तौष्ठः । अधरे, सं. पुं. ( सं. अ+ हिं. धरना ) आकाशः
शं, अन्तरिक्षम् । वि. हेय २. नीच । अधर्म, सं. . (सं.) पापं, पातकं, अन्यायः, कुकर्मन् ( न.)। अधर्मी, वि. (सं.-मिन्) पाप, पापिन्, पातकिन् । अधार्मिक, वि. ( सं.) दे. 'अधर्मों'। अधिक, वि. ( सं.) बहु, प्रभूत २. अतिरिक्त, शेष। तर, क्रि. वि., प्रायः, प्रायशः, बहुशः। -ता, सं. स्त्री. (सं.) बहुत्वं, आधिक्य, बाहुल्यम् । -मास, सं. पुं(सं.) पुरुषोत्तम मल-असंक्रान्त,मासः। अधिकरण, सं. पुं. (सं. न.) आधारः, आश्रयः २. कार कविशेषः ( व्या. ) ३.प्रकरणं, शीर्षकम् । अधिकांश, सं. पुं. ( सं.) अधिकभारः । वि. बहु । क्रि.वि. प्रायः, बहुशः । अधिकाधिक, वि. (सं.) अधिकतम, भूयिष्ठ । अधिकार, सं. पु. (सं.) प्रभुत्वं, स्वत्वं, २. स्वामित्वं, आधिपत्यम् ३. क्षमता, योग्यता ४. प्रकरणं, शीर्षकम् । अधिकारी, सं. पुं. ( सं.-रिन् ) प्रभुः, स्वामिन्
२. स्वत्ववत् २. योग्य, क्षम । ( स्त्री. अधिका•रिणी, सं.)। अधिकृत, वि. (सं.) हस्तगत, उपलब्ध । सं.
पं... अध्यक्षः, अधिकारिन। अधिकृति, सं. स्त्री. (सं.) स्वत्वम् , अधिकारः । अधिक्रमण, सं. पुं. ( सं. न.) आरोहणम् २.
आक्रमणम् । अधितिप्त, वि. (सं.) तिरस्कृत, अपमानित २. क्षिप्त ३. प्रेषित । अधित्यका, सं. स्त्री (सं.) पर्वतस्योर्वा भूमिः (स्त्री.)। अधिदेव, सं. पुं. (सं.) इष्ट-कुल,-देवः ।। अधिनायक, सं. पुं. (सं.) अधिकृतः, अधिकारिन् , आधिकारिकः, कार्यावेक्षकः २. प्रभुः, स्वामिन् ।
अधिप, सं. पुं. (सं.) स्वामिन् २. अविकारिन् ३. नृपः । अधिपति, सं. पुं. ( सं.) दे. 'अधिप' । अधिवास, सं. पुं. (सं.) निवास,-स्थलं-स्थानं २. परगृहेऽधिको वासः। अधिवेशन, सं. पु. ( सं. न.) संगः, संगमः, गोष्ठी, समागमः। अधिष्ठाता, सं. पुं. (सं.-तृ ) अध्यक्षः, निर्वाहकः, प्रणेत, व्यवस्थापकः, अवेक्षकः, प्रवर्तकः, चालकः, अधिकृतः। अधीन, वि. (सं.) आश्रित, वशीभूत, आशानुवनिन् , विवश, परवश। अधीनता, सं. स्त्री. (सं.) परवशता, परतन्त्रता। अधीर, वि. ( सं.) धैर्यरहित, उद्विग्न, व्याकुल, विह्वल २. चंचल ३. संतोषशून्य । अधीश सं. पुं. (सं.) स्वामिन् २. नायकः अधीश्वर |३. नृपः। अधूरा, वि. ( हिं. अध+ पूरा) अपूर्ण, अर्द्ध,
खण्डित, असमाप्त । अधेड़, वि (हिं. अध) गतयौवन, मध्यमवयस्क । अधेला, सं. पुं. (हिं. अध) अर्द्धपणः । अधोगति, सं. स्त्री. (सं.) पतनं, अवपातः, विनिपातः । २. अवनतिः (स्त्री.), क्षयः, दुर्दशा । अध्यक्ष, सं. पुं. (सं.) स्वामिन्, प्रभुः २. नायकः,
अधिकारिन् ३. अधिष्ठातृ । अध्ययन, सं. पुं. (सं. न.) पठनं, पाठः,
अधीतिः (स्त्री.), वाचनं, अध्यायः । अध्ययनीय, वि. (सं.) अध्येतव्य, पठितव्य । अध्यर्द्ध, वि. ( सं.) सार्द्धक । अध्यवसान, सं. पुं. (सं. न.) निश्चयः २. प्रयत्नः ३. अध्यवसायः। अध्यवसाय, सं. पुं. (सं.) सततोद्योगः, निर. न्तरपरिश्रमः २. उत्साहः ३. निश्चयः । अध्यवसायी, वि. (सं.-यिन् ) उद्योगिन् उद्यमिन्, उत्साहिन्, उद्युक्त। अध्यापक, सं. पुं. (सं.) शिक्षकः, गुरुः उपदेष्ट्र, शास्तु । ( स्त्री., अध्यापिका )। अध्यापकी, सं. स्त्री. (सं.अध्यापकः>)शिक्षणं __ अध्यापनं, पाठनम्, अध्यापक-व्यवसायः । अध्यापन, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'अध्यापकी'
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |