Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मार्मिक
मार्मिक, वि. (सं.) प्रभावशालिन्, हृदयग्राहिन् । माल, सं. पुं. (अ.) संपद् -संपत्तिः (स्त्री.), वित्तं, अर्थ: २. सामग्री, परिच्छदः २. पण्यजातं, पणसाः (पुं. बहु. ), क्रय्यद्रव्याणि (न. बहु. ) ४. राजस्वं, करः ५. उत्पन्नं, प्रसवः, फलं ६. स्वादुभोजनं ७. गो- पशु, धनम् । - खाना, सं. पुं. (फ़ा.) भांडार, पण्यागारम् । - गाड़ी, सं. स्त्री. ( फ्रा + हिं. ) द्रव्यशकटी, दे. 'गाड़ी' ।
राजस्वदायकः,
- गुज़ार, सं. पुं. (फ्रा.) भूमिकरदः ।
-गुज़ारी, सं. स्त्री. (फ्रा. ) भूमि क्षेत्र, कर:
[ ४६८ ]
शुल्कः ।
-टाल, सं. पुं., धनं, वित्तं, संपद (स्त्री.) । -दार, वि. (फ्रा.) धनिक, धनाढ्य । - मस्त, वि. (फ़ा.) वित्तदृप्त, धन, गर्वित-मत्त । माला, वि., सुसंपन्न, सुसमृद्ध । मालकंगनी, सं. स्त्री. (हिं. माल ?+ सं. कंगुनी) महाज्योतिष्मती, कंगुनी, कनकप्रभा, सुरलता, तीव्रा, तेजस्विनी ( लताभेद: ) । मालती, सं. स्त्री. (सं.) सुमना, सुमनस् ( स्त्री, न. ), जाती-ति: (स्त्री.) २. ज्योत्स्ना ३. रात्री ।
•
मालपु (पू) आ, सं. पुं. ( अ. माल + सं . पूपः )
पूपः, पिष्टकः, दे. 'पुआ' ।
माली', सं. पुं. ( सं . लिन् ) मालाकारः, मालिकः, उद्यानपालः २. जातिविशेष: ३. मालाधारिन् ।
माली २, वि. ( अ. माल ) आर्थिक, सांपत्तिक, अर्थ- द्रव्य-धन, विषयक । मालोखोलिया, सं. पुं. ( यूनानी) विषादवायुरोगः, श्लैष्मिकोन्मादः । मालीदा, सं. पुं. ( फा . ) दे. 'मलीदा' | मालूम, वि. ( अ. ) ज्ञात, दे. 'विदित' ।
मालदह, सं. पुं. ( देश० ) बिहार राज्यस्य- माल्टाफ़ीवर, सं. पुं. ( अं.) माल्टाज्वरः ।
नगरविशेषः -. आम्रभेदः ।
माल्य, सं. पुं. (सं. न. ) दे. 'माला' (१)२. पुष्पं, कुसुमम् ।
मालवा, सं. पुं. (सं. मालव: ) अवंतिदेशः । मालवीय, वि. (सं.) मालवसम्बन्धिन् । सं. पुं., मालववासिन् २. विप्रभेदः । माला, सं. स्त्री. (सं.) माल्यं, स्रज् (स्त्री.), माल (लि-ला) का, आपीडः, अवतंसः, अंकिलि: (स्त्री.) २. पंक्ति: - आवलि:-राजि :- श्रेणि: (स्त्री.) ३. समूहः, निकरः ४. अक्ष-जप माला ५. कंठमाला, हारः ।
-कार, सं. पुं. ( सं . ) दे. 'माली' । — फेरना, मु., ईश्वरं, भज् (भ्वा. उ. अ. ), प्रणवं जपू (भ्वा. प. से. ) । मालामाल, वि. ( अ. ) समृद्ध, सम्पन्न, धनधान्यपूर्ण ।
मालिक, सं. पुं. (अ.) परमेश्वरः २. स्वामिन्, प्रभुः ३. पतिः [ मालिका ( स्त्री. ) 1 ] मालिका, सं. स्त्री. ( सं . ) पंक्ति: श्रेणिः ततिः
मास
(स्त्री.) २. माला ३. कंठभूषणभेदः ४. द्राक्षा-, मद्यं ५. मालिनी ६. दे. 'चमेली' । मालिकी, सं. स्त्री. ( फ़ा. मालिक ) स्वामित्वं, प्रभुत्वं स्वत्वम् ।
मालिक्यूल, सं. पुं. ( अं.) व्यूहाणुः, अणुः । मालिन, सं. स्त्री. (सं. मालिनी) मालाकारी, मालिकी ।
मालिन्य, सं. पुं. ( सं. न. ) दे. ' मलिनता " २. अंधकारः ।
मालियत, सं. स्त्री. (अ.) मूल्यं, अर्धः २. धनं ३. मूल्यवद्द्रव्यम् । मालिया, सं. पुं., दे. 'मालगुज़ारी' । मालिश, सं. स्त्री. (सं.) अभ्यंजनं, मर्दनं, घर्षणं, संवाहनम् ।
मावस, सं. स्त्री. दे. 'अमावस्या' । मावा, सं. पुं. (सं. मंड:) दे. 'मांड ' २. किलाट : ३. गोधूमादिकस्य दुग्धं ४. अंड, गर्भ:-पीतिमन् (पुं. ) ५. तमाखु, मासर:- किण्वः ६. सारः, निष्कर्ष: ७. सामग्री, उपकरणजातम् । माशकी, सं. पुं. ( फ़ा. मशक ) दुतिहरः । माशा-पा, सं. पुं., दे. 'मासा' । वल्लभः प्रियः ।
माशूक, सं. पुं. (अ.) कांत, दयितः, वल्लभः प्रियः । माशूका, सं. स्त्री. (अ.) प्रिया, कांता, दयिता,
वल्लभा ।
माष, सं. पुं. ( सं .) कुरुविंद:, धान्यवीरः, वृषाकरः, मांसल, बलाढ्यः, पित्र्यः, पितृभोजन: २. दे. 'मसा' ३. दे. 'मासा' । मास', सं. पुं. ( सं . पुं. न. ) वर्षीश, वर्षाङ्गः, शुक्लकृष्णपक्षद्वयात्मकः कालः, त्रिंशदिनात्मकः
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |