Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मस्तगी
[४६० ]
महा
-
२. ललाटं, अलि(ली)कं, भालं, ललाट-भाल,- | महती, वि. स्त्री. (सं.) बृहती, विशाला, पट्ट, गोधिः।
| विपुला, प्रचुरा। मस्तगो, स्त्री. ( अ. मस्तकी) उत्तमनियांस- महतो, सं. पु. ( सं. महत्> ) ग्रामनायकः, भेदः, *मरतगी।
ग्रामणी: ( पुं.), ग्रामाध्यक्षः । मस्ताना, वि. (फ़ा.) मत्त, तुल्य-सदृश २. मत्त, महत्तवं, सं. पुं. (मं. न.) प्रकृतेः प्रथमक्षीब, मदिरोन्मत्त।
विकारः ( सांख्य.), बुद्धितत्त्वम् । मस्तिष्क, सं. पुं. (सं. न.) गोदं, गोर्द, महत्तम, वि. (सं.) महिष्ठ, ज्येष्ठ, श्रेष्ठ, बलिष्ठ, मस्तकस्नेहः, मस्तुलुंगकः ( मस्तिष्कमागाः- गरिष्ठ, विशालतम, प्रथिठ । सं. पु. ( सं. न.) बृहन्मस्तिष्कं, लघुमस्तिष्क, सुषुम्णाशीर्षकम्)। [ = आदे आजम ( गणित )। मस्ती, सं. स्त्री. (फ़ा.) मत्तता, क्षीवता, शौंडता, महत्तर, वि. (सं.) वृहत्तर, गुरुतर, विशालमदाढ्यता, उन्मदता, २. सुरतेच्छा, रतिकामना । तर, उत्तर। ३. अभिमानः ४. मदः, मदजलं, दानम् । महदूद, वि. ( अ.) मित, परिमित, ससीम, मस्तूल, सं. पुं. (पूर्त.) कूपकः, गुणवृक्षः-क्षकः, | मर्यादित । कूपदंडः।
महफ़िल, सं. स्त्री. (अ.) संगोतसभा, प्रमोदमस्सा , सं. ., दे. 'मसा'।
परिषद् (स्त्री.), रंगशाला।। महँगा, वि. (सं.महाघ) महार्ह, बहु-महा, मूल्य। महफ़ ज़, वि. (अ.) सुरक्षित, परि, वात-त्राण। महँगाई, । सं. स्त्रो. (हिं. महँगा) महार्घता, | महबूब, सं. पुं. (अ.) प्रियः, कांतः, दयितः । महँगी, बहुमूल्यता २. दुर्भिसं. कालः। महबूबी, सं. स्त्री. (अ.) प्रिया, कांता, दयिता। महंत, सं. पुं. (सं. महत्> ) मठाधीशः, | महरा, सं. पुं. (सं. महत्तर:>) दे. 'कहार'।
२. साधूत्तमः । वि., प्रधान, श्रेष्ठ । | महराब, सं. स्त्री., दे. 'मेहराब' । महंती, सं. स्त्री. (हि. महंत ) मठाधीशता | महरूम, वि. (अ.) वंचित, विरहित, दीन २. साधुनेतृत्वम् ।
(प्रायः सब समासांत में )। महक, सं. स्त्री. (महमह से अनु.) दे. 'सुगंध। महर्षि, सं. पुं. (सं.) ऋषीश्वरः, ऋषिश्रेष्ठः -दार, वि. (हिं+फा.) दे. 'सुगंधित। २. रागभेदः । महकना, क्रि. अ. (हिं. महक) सुवासं. महल, सं. पुं. (अ.) प्रासादः, सौधः-धं, हय, सौरभं उत्सृज-मुच् (तु. प. अ.)।
राज-नृप,-कुलं-भवन-मंदिरम् । महकमा, सं. पुं. ( अ.) विभागः ।
-सरा, सं. स्त्री. (अ.+का.) अंतःपुरं, महकाना, क्रि. स. (हिं. महकना ) अधिः,
___ अवरोधः। वास् (चु.), सुरभीकृ, धूप (च. भ्वा. प. से.) महल्ला , सं. पुं. (अ.) पुरभागः, नगरविभागः । परिमलयति (ना.धा.)।
महल्लेदार, सं. पुं. (अ.+फा.) पुरभाग. महकूम, वि. (अ.) शासित, अधीन २. | नायकः २. समपुरभागवासिन् । आदिष्ट, आज्ञापित।
महसूर, वि. (अ.) परिवेष्टित, रुद्ध, बाधित, महज़, वि. (अ.) शुद्ध, केवल । क्रि. वि., केवलं,
परिवृत। एव, मात्रा।
महसूल, सं. पुं. (अ.) करः, राजस्व, शुल्कःमहत्, वि. (सं.) गुरु, विशाल, बृहत, स्थूल, कं, वलि: २.भाट, भाटकं ३.दे. 'मालगुजारी' । दीर्घ २. उत्तम, श्रेष्ठ ।
-खाना, सं. पुं., कारभूः (स्त्री.)। महता, सं. पुं. ( सं. महत्>) ग्रामणी: (पुं.), महसूस, वि. ( अ.) अनुभूत, ज्ञात, उपगत
अग्रिमः, पुरोगः, नायकः २.लेखकः, कायस्थः।। महताब, सं. पुं. ( फ़ा.) चंद्रः, सोमः । सं.स्त्री. महा, वि. ( सं. महत ) अत्यंत, अत्यधिक, (फा.) चंद्रिका, कौमुदी।
अतिशय, बहुल २. सर्वोत्तम, सर्वश्रेष्ठ, उत्कृष्टमहताबी, सं. स्त्री. (फा.) वर्तिकाकारोऽग्नि- तम ३. विस्तीर्ण, विशाल, विपुल । क्रीडनकभेदः, चन्द्राभा।
-काय, वि. (सं.) विशालदेह । महतारी, सं. स्त्री. दे. 'माता'।
-काल, सं. पुं. (सं.) शिवरूपविशेषः ।
वेदित।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |