Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फंद
|
फंद, सं. पुं. ( सं. बंध: ) बंधनं २. दे. 'फंदा' ३. छल, कपटं ४. रहस्यं, गूढवार्ता ५. दुःखम् । फंदा, सं. पुं. (सं. बंध:) पाश:, बन्धनं, वागुरा, पातिली, मृगबंधनी २. जालं ३. दुःखं, कष्टम् । - लगाना, मु., छल् ( चु. ), विप्रलम् (भ्वा. आ. अ. ) वंच्-प्रतॄ (प्रे. ) २. जालं निक्षिप ( तु. प. अ. ) -निधा (जु. उ. अ. ) । फंदे में पड़ना, मु., पाशे बंधू- ग्रह ( कर्म. ), वशी भू, २. विप्रलभ्-प्रतार् ( कर्म . ) । फंसना, क्रि. अ. (हिं. फांसना) संग्रंथ-संश्लिषसंबंधू ( कर्म. ), आकुली-संकीणी-भू, संशक्तसंलग्न संश्लिष्ट (वि.) भू २. जाले पाशे वा धृ-बंधू ( कर्म. ), जालबद्ध (वि.) भू । फंसवाना, क्रि. प्रे., ब. 'फंसाना' के प्रे. रूप । फंसाना, क्रि. स. (हिं. फंसना ) संश्लिष् (प्रे.), संग्रंथ (क्रू.प.से.), आकुली - संलग्नी-संकीर्णी कृ २. पाशेन बंधू (क्रू. प. अ.) जाले धृ (चु.), पाशे पत् ( प्रें. ) ।
[ ४०२ ]
फंसाव, सं. पुं. फंसावट, सं. स्त्री. व्यतिकरः, संकरः । फ्रक, वि. ( अ. फ़क़ ) श्वेत, शुक्ल, स्वच्छ २. विवर्ण, मंदप्रभ ।
रंग — होना या पड़ जाना, मु., पांडुच्छाय विवर्ण (वि.) भू, मंद-न्लान मलिन, प्रभ(वि.) जन (दि, आ.से.) २. आकुली भू, मुह (दि. प. से.) ।
फकत, वि. (अ.) अलं, पर्याप्त २. एकाकिन् । [क्रि.वि., केवलम् ।
फकीर, सं. पुं. (अ.) भिक्षु, भिक्षुकः २. साधुः, सन्न्यासिन ३. निर्धनः ।
(हिं. फंसना) संश्लिष्टता,
ग्रंथित्वं २. संकुलता,
फकीरनी, सं. स्त्री. ( अ. फकीर> ) भिक्षुकी, भिक्षोपजीविनी, भिक्षाचरी २. परिनामिका, सन्न्यासिनी, वैरागिणी ।
फकीरी, सं. स्त्री. ( अ. फकीरी) भिक्षुकता, याचकता २. सन्न्यासः ३. दारिद्र्यम् । फक्कड़, वि. ( अ. फकीर ) निश्चित २. निर्धन, ३. निश्चितदरिद्र । सं. पुं., गाली, अस्लीलवचनम्, अश्लील-ग्राम्य- अवाच्य, वचनं २. मिथ्यावचनम् ।
- बाज, सं. पुं., अवाच्यवाचक: अश्लीलभाषिन् २. मिथ्याभाषिन् ।
फटकारने योग्य
बाजी, सं. स्त्री, अश्लीलभापिता, अवाच्य
वाचकता ।
फक्किका, सं. स्त्री. (सं.) तत्त्वनिर्णयार्थमुपस्थापितः पूर्वपक्ष: २. छल, कपटम् दंभः । फखर, सं. पुं. (फ़ा. फखर) गर्वः, अभिमानः । फगुआ, सं. पुं. (हिं. फागुन ) होलिकोत्सवः २. होलिकागीतानि (न. बहु. ) । फ़ज़ीलत, सं. स्त्री. (अ.), गौरव, महत्ता । — की पगड़ी, मु., विद्वत्ताप्रमाणम्, वैदुयोष्णीषम् । फज़ीहत, सं. स्त्री. (अ.) दुर्गति: (स्त्री.) दुर्दशा,
२. कलहः ।
फ़जूल, वि. ( अ ) निरर्थक, व्यर्थ ।
खर्च, वि. ( अ. + फा) मुक्तहस्त, अपव्यर्थ, व्यायिन् ।
खर्ची, सं. स्त्री, अति-अप-अमित, व्ययः, मुक्तहस्तता ।
फ़ज़ल, सं. पुं. ( अ. ) कृपा, अनुग्रहः । फट, सं. स्त्री. (अनु. ) फटिति शब्दः ध्वनि | - फट, सं. स्त्री, फट-फटाशब्दः २ प्रजल्पः । - से, क्रि.वि., झटिति सपदि । फटक', सं. पुं. दे. 'स्फटिक' | फटक े, क्रि. वि. (अनु. ) तत्क्षणे, झटिति । फटकन, सं. स्त्री. (हिं. फटकना) बुधं-सं
तुषः, असारद्रव्यम् ।
फटकना, क्रि. स., (अनु. फूट ) प्रस्फुट् (प्र.). प्रस्फोटन - शूर्पेण विशुधू (प्रे.) २. दे. 'पीजना " ३. दे. 'फटफटाना' । ४. रेणुं अपमृज् ( अ. प. से. ), निर्धूली कृ ५. क्षिप् (तु. प. अ.), अतू ( दि. प. से)। क्रि. अ., या ( अ. प. अ.), गन् २. दूरी-गृथग्-भू ३. 'तड़फड़ाना' ४. अन ( दि. प. से. ) ।
फटकरी, सं. स्त्री. दे. 'फिटकरी' ।
फटकार, सं. स्त्री. (अनु. फट् + सं . कार:>> ) निर्भर्त्सना, वाग्दंड:, उपालंभः, निश, आक्रोशः गर्दा ।
फटकारना, क्रि. स. ( पूर्व . ) शिलायां आहत्य आहत्य वस्त्राणि प्रक्षल् ( चु.) २. दूरी- पृथककृ ३. निर्भत्स् - तज्' (चु. आ. से.) वाचा दंड ( चु. ), निंदू (भ्वा. प. से. ) ४. सफटफटशब्दं एज्-कंप् ( प्रे. ) । फटकारने योग्य, वि., निर्भत्र्सनीय, तर्जनीय ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |