Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पहले
पहले, अन्य. (हिं. पहला ) पूर्व, प्रथमं, आदौ प्राक्, आरम्भे २. पूर्वे, पुरा, पूर्व-प्राचीन, काले ।
[ ३६४ ]
- पहल, अव्य., सर्वप्रथमं, प्रथमवारे, आदौ । पहाड़, सं. पुं. (सं. पाषाण: > ) दे. 'पर्वत' ( १-२ ) ३. दुस्साध्य - दुष्कर, कार्यम् । पहाड़ा, सं. पुं. (सं. पस्तारः > ) गुणनसूची । पहाड़िया, वि. (हिं. पहाड़ ) दे. 'पर्वतवासी' । पहाड़ी, सं. स्त्री. (हि. पहाड़ ) पर्वतकः, लघुगिरि: (पुं.) २. वल्मीकः कं, वामलूरः । पहिया, सं. पुं. (सं. परिधिः ) चक्रं रथांगम् । पहिलौठा, वि., दे. 'पलौठा' । पहुँच, सं. स्त्री. (सं. प्रभूतः>) उपसर्पण, अभिउप, गमः, प्रवेशः २ गतिसीमा ३ प्राप्तिः (स्त्री.), प्राप्तिसूचना, अभिज्ञतासीमा, परिचयः ४. आगमनं, उपस्थितिः (स्त्री.) । पहुँचना, क्रि. अ. (हिं. पहुँच ) आ,गम्-सद् (भ्वा.प.अ.) समा-सद् प्र-सं- आप (स्वा. प. अ. ), प्रपद् ( दि. आ. अ. ) २. विस्तृ ( कर्म. ) ३. प्रविश् ( तु. प. अ. ) ४. लभूप्राप् ( कर्म. ) । सं. स्त्री., दे. 'पहुँच' । पहुँचनेवाला, सं. पुं., आगंतू-उपस्थातृ (पु.); ' लब्धप्रवेशः, सहायकः । पहुँचा, सं. पुं., दे. 'कलाई' ।
पहुँचाना, क्रि. स. ब. 'पहुँचना' के प्रे. रूप । पहुँचा हुआ, वि., आगत, उपस्थित, प्राप्त, प्रपन्न, प्रविष्ट, लब्ध, अधिगत, सिद्ध । पहुँची, सं. स्त्री. (हिं. पहुँचा) आवापकः, मणि
बन्धकटकः ।
पहुनाई, सं. स्त्री. (हिं. पाहुना ) प्राघुण अतिथि, सेवा-सत्कारः । २. अतिथित्वं,
प्राघुणता ।
पहेली, सं. स्त्री. [ सं . प्र हेली- लि: (स्त्री.)] प्रहेलिका, प्रश्नदूती, प्रवही - लि: (स्त्री.)लिका २. समस्या, गूढार्थव्यापारः । पह्नवी, सं. स्त्री. (सं. पह्नवः > ) पारसीकदेशस्थ प्राचीन भाषा, पहवी ।
पाँव
। पाँचवाँ वि. (हिं. पाँच ) पंचम:- मं-मी ( पुं. न. स्त्री. ) ।
पांचाल, सं. पुं. (सं.) पंचाल | वि. पंचाल - देशोद्भवः ।
पांचाली, सं. स्त्री. (सं.) शाल-मंजी - जिका, पुत्रिका, पंचालिका २ रीतिविशेष: ( सा. ) ३. द्रौपदी, कृष्णा, याज्ञसेनी ।
पांडव, सं. पुं. (सं.) पांडुनन्दनः, पंच पांडवाः ।
तदंकः (५) च ।
- भौतिक, वि. (सं.) पंचभूतनिर्मित ( शरीरादि ) !
पाँचों उँगलियाँ घी में होना, मु., सर्वथा प्रउप-चि (कर्म. ) समृध् (दि. प. से. ) ।
पांडित्य, सं. पुं. ( सं. न. ) बुद्धि-धी, मत्त्वं, व्युत्पत्तिः (स्त्री.), विद्वत्ता, विद्वत्वं ज्ञानं,
प्राज्ञता ।
पांडु, सं. पुं. ( सं . ) नृपविशेष : २. सितपीतवर्ण:, हरिण, पांड (डु) र : ३. रक्तपीतवर्णः ४. श्वेतवर्ण: ५. दे. 'पांडुरोग' | - रोग, सं. पुं. ( सं . ) कामल:-ला, पांडु: ( पुं.) ।
पांडुर, वि. ( सं . ) सितपीतवर्ण, पांडु २. पीत ३. शुक्ल । सं. न. ( सं . ) श्वित्ररोगः । सं. पु. ( सं .) दे. 'पांडुरोग' ।
पांडुलिपि, सं. स्त्री. (सं.) पांडुलेख:, *शोध
नीयलेखः । पांडे,
सं. पुं. (सं. पंडित: ) द्विजकायस्थ, थ, भेदः ३. प्राज्ञः, विद्वस् (पुं.)
पांडेय,
४. शिक्षकः, अध्यापकः ५. पाचकः, सूदः । पाँत, पाँति, सं. स्त्री. दे. 'पंक्ति' । पांथ, सं. पुं. ( सं . ) पथिकः, यात्रिन् २. प्रवासिन् ३. वियोगिन् ४. भानुः ।
- निवास, सं. पुं. (सं.) पांथशाला, यात्रिकगृहम्, धर्मशाला ।
पाँव, सं. पुं. ( सं. पादः ) पदं, चरण:-णं, अंघ्रिः ( पुं. ) २. जंघा ३. मूलं, आधारः, उपष्टम्भः ४. धैर्य, स्थैर्यम् ।
- का अंगूठा, सं. पुं., पादांगुष्ठः । --का सोना, सं. पुं., पादह: ( रोग ) । की अंगुली, सं. स्त्री, पादांगुली - लि: (स्त्री.) ।
पाँच, वि. ( सं . पंचनू ) । सं. पुं., उक्ता संख्या | अड़ाना, मु., दे. 'टांग अड़ाना' ।
- उखड़ना, मु., परा-जि ( कर्म ), पलाय् (भ्वा. आ. से. ) ।
-- उठाना, मु., निष्क्रम् (भ्वा. प. से. ) २. सत्वरं चल (भ्वा. प. से. ) ।
- जमाना, मु., निश्चलं दृढं स्था (स्वा.प.अ.)।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |