Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नार - रि
[ ३२६ ]
पिच्छिल, कौसुंभ [ भी (स्त्री.) ], पीत | नालिश, सं. स्त्री. ( फा . ) अभियोग:, भाषा, लोहित ।
नार-रि, सं. स्त्री. दे. 'नारी' तथा 'नाल' । नारकी, वि. (सं.- किन ) नारकिक, नारकीय, पापिन् ।
नारद, सं. पुं. (सं.) देवर्षिविशेषः । नारमल, वि. (अं.) सामान्य, साधारण, यथाई । नारा, सं. पुं., दे. 'नाड़ा' । नाराज़, वि. ( फा . ) अप्रसन्न, रुष्ट ।
होना, क्रि. अ., कुप् ( दि. प. से. ), रुष्ट ( वि . ) भू ।
नारायण, सं.पुं. (सं.) विष्णुः, चक्रिन, ईश्वरः । नारायणी, सं. स्त्री. ( सं . ) लक्ष्मीः २. दुर्गा ३. मुद्गलमुने: पत्नी ३. दुर्योधनाय दत्ता कृष्णसेना |
नारियल, सं. पुं. (सं. नारिकेल:-ली ) (वृक्ष) सदा-रस-दृढ स्कंध, फल:, तुंगः, उच्चः, मंगल्यः, ( फल ) अष्फल, कौशिकफलं, नारिकेर:-लः । नारियली, सं. स्त्री. (हिं. नारियल) नारीकेल
२. अम्फल- नारिकेल, रसः ३. नारिकेलसारः । नारी, सं. स्त्री. (सं.) स्त्री, सीमंतिनी, यो (जो)घा, यो(जो पित् (स्त्री.), अबला, वामा, वनिता, महिला, रामा, प्रिया, जनी-नि: (स्त्री.), सुभ्रुः- वधूः (स्त्री.), यो (जो ) षिता । - दूषण, सं. पुं., (सं. न. ) सुरापानदुर्जनसंसर्गादयः स्त्रीदोषाः ।
- रत्न, सं. पुं., (सं. न. ) श्रेष्ठ उत्तम रूपगुणशीलवती, नारी ।
नाल', सं. स्त्री. (सं. नालं ) नाला-ली-लिका, कमलादीनां दंड: २. दे. 'नल' ३. अग्न्यस्त्र नाडी-ली ४ सूत्रवेष्टनं त्रसरः ५. दे. 'ऑवलनाल' ।
नाल२, सं. पुं. (अ.) खुरत्रं, खुरत्राणं २, लोहवलयः -यम् ।
- बंद, सं. पुं. ( अ. + फा. ) खुरत्र, बंधक:योजकः ।
बंदी, सं. स्त्री. ( अ. + फा. ) खुरत्रबंधनम् । —लगाना, क्रि. स., खुरत्रं बंधू (क्रू. प. अ.), खुरत्रेण सनाथी कृ |
नालकी, सं. स्त्री. (सं. नाल: ) शिबिकाभेदः, *नालकी।
नाला, सं. पुं. (सं. नाल: ) अल्प-कु-क्षुद्र, नदीसरित् (स्त्री.) २. दे. 'नाड़ा' ।
नासूर
भाषापादः ।
-करना या दाग़ना, क्रि. स., अभियुज् ( रु. आ. अ.; चु.), राजकुले निविद् (प्रे.) 1 नाली, सं. स्त्री. ( सं . ) नाल:, नालि: (स्त्री.), प्रणाल: ली, जलमार्गः, परि (री) वाह: २. नाडी, धमनी, शिरा ३. धात्वादेर्नाली-डी । नाव, सं. स्त्री. [ सं . नौः (स्त्री.) ] तरणी- णिः (स्त्री.), तरी:-रि: (स्त्री.), तरिका, तरंङः । (छोटी) नौका, उडुपं, कोलः, प्लवः । — चलाना, क्रि.स., नौकां प्रेर्-वह्-चल् (प्रे.) । नावक, सं. पुं. ( फा ) क्षुद्रबाणभेदः २. मधुमक्षिकादशः ।
नाविक, सं. पुं. (सं.) औडुपिकः, नौ-तरणीवाह: २. कर्णधारः, मुख्यनाविकः । नाश, सं. सं. (सं.) प्रणाश:, विनाश:, प्र-विध्वंसः, उच्छेदः क्षयः, संहारः ३. अदर्शनं, लोपः, तिरोधानं ३. मृत्युः (पुं.) ।
करना, क्रि. स., प्र-वि-, नशू-ध्वंस् ( प्रे.) उत्-अव, सद् (प्रे.), क्षै- विलुप् (प्रे.), उच्छिद् ( रु. प. अ. ) २. दे. 'मारना' ।
होना, क्रि. अ., प्र-वि-, नश् ( दि. प. वे.), प्र-वि, ध्वंसू (भ्वा. आ. से. ), प्र-वि-ली (दि. आ. अ.), क्षयं इ-या ( अ. प. अ. ) । नाशक, सं. पुं. (सं.) प्र-वि, ध्वंसकः, क्षयकरः [-री (स्त्री.)], उच्छेदकः संहारकः २. धातुकः, अंतर : [ -री (स्त्री.) ], नाशकारिन् । नाशपाती, सं. स्त्री. ( तु. ) अमृत रुचि, फलं,
अमृताहम् ।
नाशवान्, वि. ( सं . वत् ) क्षयिन्, क्षयिष्णु, क्षय-नाश, शील, वि, नश्वर [-री (स्त्री.)] अनित्य, अध्रुव ।
नाशी, वि. ( सं-शिन ) दे. 'नाशक' २. दे. 'नाशवान्' ।
नाश्ता, सं. पुं. (फ्रा.) कल्यवर्तः, प्रातराशः, उप-लघु, आहारः, जलपानम् ।
नास, सं.स्त्री. (सं. नस्यं) क्षुत्करी, नासाचूर्णम् । दान, सं. पुं, नस्यधानं नी । नासपाल, सं. पुं. (फ्रा.) अपक्वदाडिमत्वच् (स्त्री.) २. अपक्वदाडिमम् |
नासा, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'नाक' ' (१) तथा 'नथना' । नासिका, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'नाक' (१-२) । नासूर, सं. पुं. (अ.) नाडीव्रण: - णम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |