Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दबाव
[ २८६)
-
दबाव, सं. पुं. (हिं दबाना ) अतिभारः, दमकल, सं. स्त्री. (हिं. दम+कल) *श्वासयंत्रम् निर्वधः, पीडनं २. अनुभावः, प्रतापः। २. अग्नियंत्रं ( फायर इञ्जन )३. जलोत्तोलनदबैल, वि. (हिं. दबना ) कातर, भीरु, ससा- यंत्रम् । ध्वस, त्रस्त।
दमकला, सं. पुं. (हिं. दमकल ) *जपासेचनी । दबोचना, क्रि. स. ( हिं. दबाना ) बलेन-सहसा ! दमड़ी, सं. स्त्री. (सं. द्रम्मम् > ) काकिनी-णी, अभिद्र ( भ्वा. प. अ.), आक्रम् ( भ्वा. प.
काकिणिका, बोत्री, पण, पाद: अष्टमभागः । से., आ. अ.)-ग्रह (क. प. से.)-धू (चु.)। दमदमा, सं. पुं. (फा.) सिकतिलप्रसेवगुप्तिः सं. पुं., सहसा ग्रहणं-धरणं-आक्रमणं इ.।
(स्त्री.) (हिं. मोरचा )। दबौनी, सं. स्त्री. ( हिं. दबाना ) *पत्रदमनी
दमन, सं. पुं. (सं. न.) अभिभवः, वि, जयः
निरोधन, नियमनं, वशा-स्वायत्ती, करणं, (२-३) २. कांस्यकाराणामुपकरणभेदः।
दे. 'दम' (१-२)। दभ्र, वि. (सं.) स्वल्प, स्तोक २. सूक्ष्म, कृश ।। सं. पुं., समुद्रः ।
दमनीय, वि. ( सं. ) वश्यः-श्या-श्यन्,
निग्रहणीयः-या-यम्, संयमनीयः-या-यम् । दम, सं. पुं. (सं.) आत्मसंयमः, इन्द्रिय, जयः
दमयंती, सं. स्त्री. (सं.) भैमी, वैदी, निग्रहः, दांतिः (स्त्री.), दमथ:-युः (पु.),
नलपत्नी। २. दंडः, शासनं, निग्रहः ३. गृहं ४. कर्दमः ।। दम, सं. पुं. (फा.), प्र-नि-, श्वासः, उच्छ्वासः,
दमा, सं. पुं. (फ्रा.) श्वासरोगः, कृच्छोच्छ्वासः,
तमकः, तमकश्वासः । उच्छ्वसितं २. असवः-प्राणाः (पुं. बहु.), जीवन, जीवितं ३. फूत्कारः, फूत्कृत, धूमाकर्षः |
दमादम, क्रि. वि. ( अनु०) सदम-दमशब्दम्
२. निरन्तरं, सततम् । ४. पलं, क्षगः, निमि (मे) प: ५. व्यक्तित्वं ६. अभिमानः, दर्पः ७. छलं, कपट ८. वाष्पेण
दमामा, सं. पुं. (फा.) दे. 'नकारा' ।
दमित, वि. . ( सं० ) संयमितः-ता-तम्, पाचनन् ।
नियमितः-ता-तम्, शासितः-ता-तम्, निरुद्धः-दिलासा, सं. पुं., मोवाशा, सांत्वनं, |
द्धा-द्धम् । आश्वासनम् ।
दया, सं. स्त्री. (सं.) अनुकंपा, अनुग्रहः, कृपा, -बदम, क्रि. वि. अनु-प्रति,-क्षणं-पलं-निमिषं,
प्रसादः, करुणा, हितेच्छा। क्षणे क्षणे, पले पले।
-निधान कर -चढ़ना, मु., कष्टेन-सत्वरं श्वस् ( अ. प. से.)।
धान । वि., परमदयाल, परमकृपालु,
—निधि कृच्छण-दीघे निःश्वस ।
परमकारुणिक; सं. पुं., ईश्वरः ।
--मय -निकलना, मु., दे. 'मरना' । | --पात्र, वि. (सं. न.) दयनीय, अनुकंप्य, -भर में, मु., क्षणेन, क्षण-निमेष,मात्रेण, झटि- करुणाई। ति, सद्य एव।
दयानतदार, वि. ( अ. दयानत+फा. दार ) -में दम आना, मु., चेतना-संज्ञां लभ ( भ्वा. | शुचि, सरल, ऋजु, शुद्धात्मन्, निष्कपट, आ. अ.)।
अर्थशुचि। -लगाना, मु., तमाखू-धूमं पा (भ्वा. प. अ.)। दयानतदारी, सं. स्त्री. (अ.+फा ) शुचिता, -लेना, मु., विश्रम् (दि. प. से ), उद्योगात् अर्थशौचं, आर्जवं, सत्यता, निष्कपटता। विरम् ( भ्वा. प. अ.)।
| दयालु, वि. ( सं.) दयित्नु, दयाशील, दया, -साधना, मु., प्राणान् रुध् (रु.प. अ.)। कृपालु, कारुणिक, अनुकम्पक, सदय, दयावत् । -नाक में आना, अत्यन्तं तप-क्लिश-पीड दयालुता, सं. स्त्री. (सं.) कृपालुता, दया(कर्म.)-खिद् (दि. आ. अ.)।
शीलता, दे. 'दया। दमक, सं. स्त्री. (हिं. चमक का अनु.) दे. दर', सं. स्त्री. पु., दे. 'निख' । "चमक'।
दर२, सं. पुं. (ना.) द्वारं, द्वार (स्त्री.), प्रति. दमकना, क्रि. अ., दे. 'चमकना' ।
(ती) हारः।
१६
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |