Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
थाप
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ २८६ ]
थाप, सं. स्त्री. (सं. स्थापनं > ) मृदंगादेराघातो ध्वनि : (पुं.) वा. २. चपेट:-टिका ३. अंकः, चिह्न ४ प्रतिष्ठा, संमान: ५. शपथः ६. लघुमृदु, प्रहारः- आघातः ७, स्थितिः (स्त्री.) । थापना, क्रि. स. (सं. स्थापनं ) स्था ( प्रे. स्थापयति ), आ-नि-धा ( जु. उ. अ. ), न्यस् ( दि. प. से. ), अवरुह् - निविश् ( प्रे. ), कृ । सं. स्त्री, स्थापनं-ना, आ-नि, धानं, योजना, रोपण, २. मूर्त्यादीनां स्थापना - प्रतिष्ठापना । थापा, सं. पुं. (हिं. थापना ) करांकः, पंचांगुलीचिह्नम् |
थापी, सं. स्त्री. (हिं थापना ) १२. मृत्तिका कुट्टिम, ताडनमुद्गरः ३. दे. 'थपकी' । थाम, सं. स्त्री. (हिं. थामना ) आ-अव, लम्बनम्, धारणं, उप-सं, स्तम्भनम् २. आधारः, आलम्बः, अवष्टम्भः, आश्रयः ।
थामना, क्रि. स. (सं. स्तंभनं ) अब उत्-उपसं-स्तंभ (क्र. प. से. या प्रे. ), अवलंब - आलंब दा, अव-आ-लंबू (भ्वा. आ. से. ) २. अवस्था (प्रे.), वि-,स्तंभ, रुध् ( रु. उ. अ. ), विरम् ( प्रे. ) ३. साहाय्यं दा ४. निरुध् । थाल, सं. पुं. (सं. स्थालं ) धातुमयभाजनभेदः । थाला, सं. पुं. (हिं. थाल ) आ ( अ ) लवालं, आवालं, आवापः ।
स्थालम् ।
थाह, सं. स्त्री. (सं. स्था> ) ( नद्यादीनां ) तलंअधोभागः २. गाधं ३. गांभीर्यानुमानं ४. अंतः, सीमा ।
-लेना, क्रि. स. (तलं-वेधं ) परीक्ष (भ्वा. आ. से.)- निरूप (चु.)-मा ( जु. आ. अ. ) । थिएटर, सं. पुं. (अं.) नाट्य-रंग-नाटकशाला-गृह-मन्दिरं भूमिः (स्त्री.) । थिगली, सं. स्त्री. (हिं. टिकली ) पट, खंड :
शकलः ।
बादल में—लगाना, मु., असंभवं चिकीर्षति ( सन्नंत ) ।
थियोसोफी, सं. स्त्री. ( अं. ) ब्रह्मविद्या २. सम्प्रदायविशेषः ।
थिर, वि., दे. 'स्थिर' ।
शान्तम्,
थिरता, सं. स्त्री. दे. 'स्थिरता' । धुड़ी, सं. स्त्री. (अनु. ) धिक्, अवज्ञा-कुत्सा-गर्दा अवहेला, शब्दः । थुड़ी करना, मु०, अव-ज्ञा ( क्रया. प. से.), दे. 'धिक्कारना' |
- धुड़ी होना, मु० ब० 'धिक्कारना' के कर्म ० के रूप ।
थुथनी, सं. स्त्री. दे. 'थूथनी' ।
थूक, सं. स्त्री. (हिं. थूकना ) मुखस्राव:, लाला, ठीवनं निष्ठतम् ।
थोड़ा
-की गिलटी, सं. स्त्री. लालाग्रन्थिः (पुं. ) । कर चाटना, मु., प्रतिज्ञां भंज् (रु. प. अ.), वचनं व्यतिक्रम् (भ्वा. प. से. ) । थूकना, क्रि. स. (अनु. थू ) नि-, ष्ठिव् (भ्वा. दि. प. से, ष्ठीवति, ष्ठीव्यति ), लालां निःसृ (प्र.), सं. पुं., नि., ष्ठी :- वनं, निष्ठ यूतिः (स्त्री.) । थूथनी, सं. स्त्री. ( देश. थूथन ) प्रलंबमुख, लंबास्यम् ।
थूहर, सं. पुं. (सं. स्थूणा > ) नेत्रारि: (पुं.), निस्त्रिंशपत्रिका, स्नुही - हि: (स्त्री.), वज्रिन्, वज्र, दु:- द्रुमः कण्टकः, सिंहतुण्डः, सीहुण्ड: । थेवा, सं. पु. ( देश. ) दे. 'नगीना' ।
थाली, सं. स्त्री. (हिं. थाल ) स्थालक, लघु- थैला, सं. पुं. (सं. स्थलम् > ) प्रसेवः, स्यूतः -नः,
पुट:-टं, स्योतः नः, धौतकटः ।
थैली, सं. स्त्री. (हिं. थैला) प्रसेवकः, स्यू (स्यो)
थूनी, सं. स्त्री. (सं. स्थूणा ) स्थाणु ( पुं.), स्तंभ:, अवष्टंभः ।
तकः, पुटकः ।
थोक, सं. पुं. ( सं. स्तबकः ) राशि: ( पुं. ), चयः २. संघः, गणः ।
- फिरोश, - दार, सं. पुं. (हिं. + फ्रा.) चयस्तूप, विक्रयिन् ।
थोड़ा, वि. (सं. स्तोक ) न्यून, अल्प, स्वल्प, अणुक - अल्प-क्षुद्र लघु, परिमाण मात्र, ईषत् । --करना, क्रि. स., लघयति (ना. धा.), अल्पीन्यूनीक, हस् ( प्रे.) ।
-होना, क्रि. अ., अल्पी- न्यूनी- लघू भू, क्षिअपचि (कर्म. ) । क्रि. वि., स्तोकं, मनाक्, ईषत् यत् किंचित् ।
- थोड़ा, क्रि.वि., अल्पशः, अल्पाल्प, स्तोकशः ।
थिरकना, क्रि. अ. (अनु. थिर ) नृत्ये चरणौ । बहुत, वि., न्यूनाधिक । निरन्तरं कॅप्-वॆप् (स्वा. आ. से. ) ।
--सा, क्रि. वि., दे. 'थोड़ा' क्रि. वि. ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |