Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तानाशाह
[ २७५ ]
तारपीन
तानाशाह, सं. पुं. (हि+ फ़ा. ) एक, अधिपतिः - पत्र, सं. पुं. ( सं. न. ) ताम्रपट्ट:- २. शासकः, अधिनायकः ।
ताम्रफलकः-कम् ।
तानाशाही, सं. स्त्री. अधिनायकत्वं, ऐकाधि- ताया, सं. पुं. (सं. तातः > ) ज्येष्ठः तातः, ज्येष्ठपितृव्यः पितुरग्रजः ।
पत्यम् ।
ताप, सं. पुं. ( सं . ) उ (ऊ)ष्मन् (पुं.), उष्णता, उष्मः, उत्-परि-सं, तापः, दाहः २. ज्वरः ३. दुःखं, कष्टं ४. वेदना, मानसक्लेशः ।
- तिल्ली, सं. स्त्री, प्लीहाभिवृद्धि: (स्त्री.), प्लीहोदरम् |
तापना, क्रि. अ. ( सं: तापनं ) पावकं सूर्यातपं आ-नि-सेव् (भ्वा. आ. से. ) । कि. स., दे
'तपाना' ।
तापमान, सं. पुं. (सं. न. ) ऊष्ममानम् । -यंत्र, सं. पुं. (सं. न. ) १ - २. ताप ज्वर,मापकम् ।
तापस, सं. पुं. (सं.) दे. 'तपस्वी' । ताब, सं. स्त्री. ( फा. । मि. सं. तापः ) ऊष्मः, उष्णता २. दीप्ति: (स्त्री.), आभा ३. सामर्थ्य, साहसम् ।
ताबड़तोड़, क्रि. वि. (अनु.) अनवरतं, अविश्रान्त, सतत, अनवच्छिन्नम् ।
ताबूत, सं. पुं. (अ.) शव, पेटक:- संपुट: । ताबे, वि. (अ.) अधीन, वशवर्तिन् । ताबेदार, वि. ( अ. + फा. ) आज्ञा-पालक:कारिन् ।
तार, सं. पुं. ( सं. न. ) रूप्यं, रजतं . २. तारः, धातु, तंतु:- ( पु.)-सूत्रं ३ तड़ित-विद्युत्संदेश :- वार्त्ता ४ सूत्रं, गुण, तंतुः (पुं. ) ५. सततक्रमः, परंपरा ६. नक्षत्रं, तारा, ग्रहः ७. सप्तकभेदः ( संगीत ) । वि., उच्च महत् (ध्वनि आदि) २. भासुर ३. निर्मल, स्वच्छ ।
तामस, वि. ( सं . ) तमोगुणिन्, तमोगुणयुक्त २. काल, कृष्ण ३. अज्ञ ४. दुष्ट । सं. पुं., सर्पः २. उलूकः ३. क्रोधः ४. अंधकारः । तामसिक, वि. दे. 'तामस' वि. । तामिल, सं. स्त्री. ( देश. ) द्रविडजातिभेद: २. भाषाविशेषः ।
देना, क्रि. स., विद्युत्संदेश प्रेष् (मे. )-हि ( स्वा. प. अ. ) 1
- कश, सं. पु. ( हिं+का. ) तारकर्ष: र्षकः । सं. पुं., तारगृहम् ।
- घर,
- तार, वि., जीर्ण, विदीर्ण ।
- बर्की, सं. स्त्री, तड़ित - विद्युत्, -तारः । -तार करना, मु., (वस्त्रादिकं ) तन्तुशः विदृ (प्रे.)- खंड (चु.) ।
तारका, सं. स्त्री. (सं.) नक्षत्रं, उडुः २. कनीनिका, विबिनी ३. बालिपत्नी ।
तामजान, सं. पु. ( हिं. थामना + सं. यानं) तारकेश्वर, सं. पुं. (सं.) शिवः, महेशः । शिविकाभेदः । तारकोल, सं. पुं. ( अं. कोलटार दे. )
- टूटना, मु., क्रम:- परम्परा त्रुट् (दि. प. से.) । बाँधना, मु., निरन्तरं विधा (जु. उ. अ. ) - | तारक, सं. पुं. (सं.) तार:-रं-रा, भं., नक्षत्रं २. नेत्रं ३. कनीनिका, नयनतारा ४. मोचकः, मुक्तिद: ५. कर्णधारः ।
तामरस, सं. पुं. (सं. न. ) रक्तोत्पलं, कोकनदं, तारण, सं. पु. ( सं. न. ) पारनयनं, उत्तारणं, २. सुवर्ण ३. ताम्रम् । संतारणं २. मोचनं उद्धारणं, निस्तारणम् । सं. पुं., तारक: उद्धारकः, भवभय मोचकः २. विष्णुः । तारतम्य, सं. पुं. ( सं. न. ) न्यूनाधिकता, उत्कर्षापकर्षी २. अन्तरं, भेदः ।
तामिस्र, सं. पुं. ( सं . ) नरकविशेष: २. कृष्णपक्षः ३. क्रोधः ४. द्वेषः ।
तारना, क्रि. स. (हिं तरना) पारं नी ( वा. प.अ.), उत्-सं-, तू (प्रे.) उत्-, लंघ् (प्रे.) २. मोक्ष ( चु. ), निस्तु (प्रे.), उद, हृ-धृ ( स्वा. प. अ. ), ( पापेभ्यः, भवभयात् ) मुच् (प्र. ) ।
तामील, सं. स्त्री. (अ.) आज्ञापालन २ निष्प- तारनेवाला, सं. पुं., मोक्षकः, मोचकः, निस्तात्तिः- सिद्धि: (स्त्री.) ।
रकः, उद्धारकः, मुक्तिदः ।
ताम्र, सं. पुं. (सं. न. ) ताम्रकं, मुनिपित्तलम् । -कार, सं. पुं. ( सं . ) ताम्र, कुट्टः- उपजीविन् । -चूड़, सं. पु. (सं.) कुक्कुटः ।
तारपीन, सं. पुं. ( अं. टरपेंटाइन ) सरलचीरपर्ण, तैल, सरल, -द्रवः- रसः - स्यन्दः, शीतलः, श्री, वासः - चेष्टः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |