Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जाँच
[ २३५ ]
जाति
जाँच, सं. स्त्री. (हिं. जाँचना) परीक्षण-क्षा, | जाज्वल्यमान, वि. (सं.) प्रज्वलत् , दह्यमान विचारणं-णा २. अनुसंधानं, गवेषणा । २. तेजस्विन् , कांतिमत् । जाँचना, क्रि. स. (सं. याचनं > ) परीक्ष जाट, सं. पुं. ( सं. जर्टः ) आर्येषु जातिविशेषः (भ्वा. आ. से.), विमृश (तु. प. अ.), २. जडः, मूढः ३. ग्रामीणः, ग्रामीयः,
आ-पर्या लोच (चु.), अनुसंधा (जु. उ. अ.), | ग्रामिन् । निरूप (चु.), विचर (प्रे.)। | जाठ, सं. पु. [सं. यष्ठिः ( स्त्री. ) ] तैल-इक्षु, जांबूनद, सं. पुं. (सं. न.) सुवर्ण, काञ्चनं,
पेषणीयष्टिः। हिरण्यम् ।
जाठर, वि. (सं.) जठर-उदर, सम्बधिन्-विषजा, सं. स्त्री. ( फ़ा.) स्थानं, प्रदेशः। वि., यक, औदर, जठर, ज-स्थित-वतिन् । सं. पुं., उचित, योग्य, संगत ।
जठराग्निः २, बालः। -बजा, क्रि. वि., सर्वत्र ।
-अग्नि, सं. पुं. (सं.) जठरानलः, जठराग्निः । -बेजा, वि., उचितानुचित, तथ्यातथ्य । जाई, सं. स्त्री. (सं. जा = जाता) पुत्री, दुहित
। जाड़ा, सं. पुं. (सं. जाड्यं) शीतता, शीतलता,
औत्यं २. शिशिरः, शीतकालः, हिमागमः, (स्त्री.)।
शीतर्तुः ( पुं.)। जाग, सं. पुं., ( सं. यज्ञः ) मखः, क्रतुः ।
| जाड्य, सं. पुं. ( सं. न. ) जडता, मूर्खता, जाग, सं. स्त्री. (हिं. जागना) जागरणं, प्ररात्रि,
मूढता २. मंदता, मंथरता।। जागरः । जागना, क्रि. अ. (सं. जागरणं ) जागृ ( अ. |
जात', वि. ( सं. ) उत्पन्न, प्रसूत, संभूत .प. से.), प्र-वि-बुध् (दि. आ. अ.) सं. पुं.,
२. प्रकट, व्यक्त ३. अच्छ, प्रशस्त ४. नव
जात। दे. 'जागरण' । जागनेवाला, सं. पुं., जागरकः, जागरित (पं.)। जात, सं. स्त्री., दे. 'जाति'। अवहितः; जागरूकः ।
जात, सं. स्त्री. ( अ.) प्रकृतिः (स्त्री.), स्वभावः जागरण, सं. पुं. (सं. न.) प्र-,जागरः, प्र,
। २. देहः ३. व्यक्तिः ( स्त्री.)। बोधः-धनं, निद्रा-स्वाप, अभावः २. अवधानं जातक, सं. पुं. (सं.) वत्सः, बालः २. शिशुः दक्षता।
नवजातः (पु.) ३. भिक्षुः ( पुं. ), याचकः जागरित, वि. (सं.) उन्निद्र, विनिद्र, प्रबुद्ध।। ४. बुद्धस्य पूर्वजन्मकथाः (स्त्री. बहु.)। २. जागरूक, सावधान। सं. पुं., (सं.न.) जातकर्म, सं. पु. ( सं.-मन् न.) जातक्रिया, दे. 'जागरण' ।
संस्कारभेदः ( धर्म.)। जागरूक, वि. ( सं. ) जागरितु, जागरक, | जातपात, सं. स्त्री., दे. 'जातिपाँति' । जागरिन् २: अवहित, दक्ष, सावधान ! जाता, स. ना. ( स. ) बाला,
जाता, सं. स्त्री. (सं.) बाला, कन्या, कुमारी जागर्ति, सं. स्त्री. ( सं. ) जागर्या, जाग्रिया. २. पुत्री, सुता, तनुजा। निद्राऽभावः, प्रबोधः २. दक्षता।
जाति, सं. स्त्री. (सं.) वर्णः २. कुलं, वंशः जागीर, सं. स्त्री. ( फ़ा. ) अग्रहारः २. भूसंपदः |
३. वंशावली, गोत्रं ४. भेदः, प्रकारः ५. वर्ग:,
श्रेणी ६..७. समाजः, जनसमूहः ८. सामान्य -दार, सं. पुं. ( फ़ा. ) अग्रहारिन् । ९. जातिफलं १०. मालती । २. भूस्वामिन् ।
-से खारिज करना, क्रि. स., जातेः-समाजात्जाग्रत, वि. ( सं. जाग्रत् ) दे. 'जागरूक'। बहिष्क या च्यु-भ्रंश (प्रे.)। जाग्रति, जागृति, सं. स्त्री., दे. 'जागर्ति'। -च्युत, वि. ( सं. ) जातिहीन, अपांक्तय, जाज़रुर, सं. पुं. ( फ़ा. जा+अ. ) दे. बहिष्कृत । 'पाखाना।
-पांति, सं. स्त्री., जात्युपजातो ( स्त्री. द्वि.)। जाजिम, सं. स्त्री. (तु. जाजम) चित्रितास्तरणं, -स्वभाव, सं. पुं. ( सं. ) सहज,-प्रकृतिः तलाच्छादनम् ।
(स्त्री.)-स्वभावः।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |