Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जबर
[२३०]
जमा
निचला-, कुंजः, चिवुः (पुं.), पोचम् ।। -करना, क्रि. स., राजसात् कृ, दंडरूपेण ज़बर, वि. (फा.) बलिन् , शक्तिमत् २. दृढ । अपह ( वा. प. अ.)। -दस्त, वि. (फ़ा.) दे. 'जबर' ।
-होना, क्रि. अ., राजसात् भू, दंडरूपेण -दस्ती, सं. स्त्री. ( फ़ा. ) अत्याचारः,
अपह ( कमें.)। . अन्यायः। क्रि. वि., बलात् , हठात् , प्रसभं,
ज़ब्ती, सं. स्त्री. ( अ. ज़ब्त ) सर्वस्व,-अपप्रसा ।
हारः-दंडः, दे. 'जब्त' (२) । -दस्ती करना, क्रि. स., पीड़ (चु.), अद्
जब्र, सं. पुं. (अ.) क्रौर्य, नष्ठुर्य, अत्याचारः। (प्रे.), बाध ( भ्वा. आ.से.)।
-करना, क्रि. स., अद् (प्रे.), पीड़ (चु.)। जबरन् , क्रि. वि. ( अ. जबन् ) दे. 'जबरदस्ती'
जबन, जब्रिया, क्रि. वि., दे. 'जबरन् । क्रि.वि.।
जब्री, वि. (अ.) बलात् कारित, अनिवार्य । ज़बह, सं. पुं. (अ.) हिंसा, इत्या, धातः।।
जम, सं. पुं., दे. 'यम'। -करना, क्रि. स., विशस ( भ्वा. प. से.), हन्
जमघट, सं. पु. (हिं. जमना+घट्ट ) जनौधः,
जनसंमर्दः, संकुलं, लोकसंघः। (अ. प. अ.), व्यापद् (प्रे.)।
जम-जम, अव्य. ( सं. जन्मन > ) सदा, ज़बान, सं. स्त्री. (फ़ा.) जिह्वा, रसज्ञा, रसना सर्वदा, नित्यम् । २. शब्दः, वाक्यं ३. प्रतिज्ञा ४. भाषा। जम-ज़म, सं. पुं. (अ.) काबासमीपस्थः पूप-दराज़, वि., जल्प(पा)कः, वावदूकः। विशेषः । -दराज़ी, सं. स्त्री., जल्पकता, वावदूकता । जमना', क्रि. अ. [ सं. जन्मन् (न.)> ] प्ररुह -बंदी, सं. स्त्री., मौनं, वाग्यमः २. भाषण- (म्वा. प. अ.), उद्भिद् ( कर्म.) २. जन् निरोधः ३. जिह्वास्तम्भः ( रोगभेदः)। (दि. आ. से.), उत्पद् (दि. आ. अ.)। -का मीठा, मु., मधुरभाषिन् , मधुजिह्न । । । जमना', क्रि. अ. (सं. यमनं जकड़ना - ) -को मुँह में रखना, मु., जोषं तूष्णीं स्था। घनी-पिंडी-शीती, भू, संहन् ( कर्म. ), दयै ( भ्वा. प. अ.), मौनं भज् ( भ्वा. उ. अ.)। (भ्वा. आ. अ.) २. संमिल ( तु. प. से. ), -देना या हारना, मु., दे. 'प्रतिज्ञा करना।
समागम् (भ्वा. प. अ.) ३. अनुषक्त ससक्त-पकड़ना, मु. भाषणात निवृत् ( प्रे. )-नि
(वि.) भू, संलग् ( भ्वा. प. से. ) विनि-वृ (प्रे.)।
४. स्थरभू, निवासं स्थिरीक ५. प्रतिष्ठित-बद्ध-बदं करना, मु., मौनं लभ (प्रे., लंभयति )
मूल-(वि.) भू ६. उपपद्-युज् (कर्म.), सुसंगत २. निरुत्तरी ।
वि.) भू ७. निबंधेन वद् ( भ्वा. प. से.) । सं. -बंद होना, वक्तुं न पार् ( चु. ), तूष्णीं |
पुं., धनी-शीती-पिंडी,भावः; सम्मेलनं; संस
क्तिः (स्त्री.); स्थिरीभावः ह. । स्था । ज़बानी, वि. ( फ़ा. ज़बान ) शाब्द [ब्दी
जमना', सं. स्त्री. ( सं. यमुना ) कालिन्दी ।
जमराज, सं. पुं., दे. 'यमराज' । (स्त्री.)], शाब्दिक [-की (स्त्री.) ], वाचिक
जमा, वि. (अ.) संगृहीत, संचित, समहृत वाचनिक-मौखिक [की (स्त्री.)]। क्रि.वि.,
२. निक्षिप्त, न्यस्त, निहित । सं. स्त्री., मूलं, स्मृत्या-वाचा ( तृ. एक. ), शब्दतः, अग्नि
मूल,-द्रव्य-धनं २, धनं, संपद् ( स्त्री. ) खितम् ।
३. भूमि-करः ४. योगः, पिडा, संकल:-लनं -पदना, क्रि. स., स्मृत्या पठ् ( भ्वा. प.
(गाण०) ४. बहुवचनं ( व्या.)। से.) उच्चर (प्रे.)।
-करना, क्रि. स., संचि ( स्वा, उ. अ. ), -जमा खर्च, मु., प्र-,जल्पः-पनं, निरर्थक
संग्रह (क्र. प.से.) २. निधा ( जु. उ. अ.), वचनानि (बहु.)।
निक्षप् ( तु. प. अ.) ३. दे. 'जोड़ना' (२)। जबून, वि. (फ़ा.) निकृष्ट, गर्दा, निन्ध
-होना, कि. अ., संचि-संग्रह (कर्म.) २.निधा. २. अबल, निर्बल।
निक्षिपन्यस् ( कर्म.)। जब्त, सं. पु. (अ.) निग्रहः, निरोधः, संयमः| -खर्च, सं. पुं. (फ़ा.) आयव्ययौ २. आय. २. दंडरूपेण अपहणं ३. राजसात्करणम् । । व्ययलेखः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |