Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चेतन
[ २१३]
चोट
चेतन, सं. पुं. (सं.) आत्मन् (पुं.), जीवः । चैत, सं. पुं. ( सं. चैत्रः ) चैत्र(त्रि )कः, चैत्रिः २. मनुष्यः ३. प्राणिन् , जीवधारिन् ४. परमे- (पुं.). चैत्रिन् , मधुः (पुं.) २. चैत्रशस्यम् । श्वरः ५. मनस् (न.), चित्तम् । वि., चेतनावत्, चैतन्य, सं. पुं. (सं. न.) आत्मन् (पुं.),
चेतोमत्, प्राण, धारिन्-भृत् , जीविन् , सजीव ।। जीवात्मन् २. शानं, बोधः ३. परमेश्वरः चेतनता, सं. स्त्री., (सं.) सजीवता, चेतोमत्ता, । ४. प्रकृतिः ( स्त्री.)। बि., चेतनावत् , सजीव दे.'चेतना'।
५. सावधान, अवहित। चेतना, सं. स्त्री. (सं.) संशा, चैतन्यं २. शानं, चैत्य, सं. पु. (सं. न.) गृहं, भवन, समन् बोधः ३. स्मृतिः (स्त्री.) ४. मनोवृत्तिः (स्त्री.)। (न.) २. मंदिरं ३. यज्ञशाला । (सं. पुं.) क्रि. अ., संशां-चेतना लम् (भ्वा. आ. अ.) | बुद्धः २. बुद्धमूर्तिः (स्त्री.) ३. अश्वत्थवृक्षः
आ-प्रति-पद् (दि. आ. अ.), प्रकृति आपद् , ४. बौद्धभिक्षुः (पुं.) ५. मिक्षुविहारः । प्रकृतिस्थ (वि.) भू २. सावधान-अवहित | चैत्र, सं. पुं. (सं.) दे. 'चैत' २. बौद्ध भिक्षुकः (वि.) भू।
३. यशभूमिः (स्त्री.) ४. मंदिरम् । वि., चित्रा, चेतावनी, सं. स्त्री. (हिं चेतना ) प्राक-पर्व, संबंधिन्-विषयकः। सूचना-प्रतिबोधः- उपदेशः।।
चैन, सं. पुं. (सं. शयनं > ) सुखं, सौख्यं, चेप, सं. पुं. ( अनु. चिपचिप ) निर्यासः, रसः
सुस्थता, आनंदः, मोदः, विश्रामः, निर्वृतिः २. श्यान-सांद्र,-वस्तु (न.) ३. दूष्यं, पूयः-यं,
(स्त्री.)। पूयरक्तं, कुणपम् ।
-उड़ाना या करना, मु, सानंद-सुखं जीव
(भ्वा. प. से.), मुद् (भ्वा. आ. से.), नंद् -दार, वि. (हिं.+फ़ा.) निर्यासमय [ -यो
(भ्वा. प. से.)। (स्त्री.)] २. श्यान, सांद्र ३. सपूय। चेला, सं. पु ( सं. चेटक:> ) शिष्यः, अन्ते
-पड़ना, मु., सुख-निवृतिं लभ् (भ्वा. आ.
अ.)। बासिन् , छात्रः, विद्यार्थिन् २. अनुयायिन् ।।
चोच, सं. स्त्री. [सं. चंचुचुः (स्त्री.)] बोटी-टिः -मूंड़ना, मु., उपनी ( भ्वा. प. अ.), दीक्ष
। (स्त्री.), तुंडं, चंचुका, सृपाटिका । २. मुखम् । (भ्वा. आ. से.) दीक्षा दा (जु. उ. अ.)।
चोचला, सं. पुं., दे. 'चोचला। चेलिन, चेली, सं. स्त्री. ( हिं. चेला ) शिष्या, चोआ, सं. पुं. (हिं. चुआना) गंधः, गांधिक, अन्तेवासिनी, छात्रा, विद्यार्थिनी २. अनु- | यायिनी।
चोकर, सं. पुं. (हिं. चून = आटा+कराई - चेष्टा, सं. स्त्री. (सं.) कायिकव्यापारः, चेष्टितं, ।
छिलका ) कडंगरः, तुषः, धान्यत्वच (स्त्री.), हस्तादिचालनं, इंगितं, अंगविक्षेपः २. उद्योगः, ।
बुसम्। प्रयत्नः ३. कार्य, कर्मन् ( न.) ४. परिश्रमः। | चोखा, वि. ( सं. चोक्ष) शुद्ध, केवल, पवित्र चेस, सं. पुं. ( अं.) दे. 'शतरंज'।
२. शुचि-शुद्धात्मन् ३. तीक्ष्ण, निशित ४. दे. चेहरा, सं. पुं. (फ़ा.) आननं, मुखं, वदनं
'भरता' ५. उत्कृष्ट, उत्तम । २. पुरो-अग्र,-भागः ३. कपट-छम, मुखं वदनम्। | चोगा, सं. पुं. (हिं. चुगना) खगखाद्यं, -मोहरा, सं. पुं., आकारः, आकृतिः (स्त्री.), पक्षिमक्ष्यं, विहगाशनम् । रूपम् ।
चोगा, सं. पु. ( तु.) कंचुकः, प्रावार:-रकः। -उतरना, मु., मुख-वदन, मलानिः (स्त्री.)- | चोचला, सं. पुं. (हिं. चौच) विभ्रमः, म्लानता-कान्तिक्षयः-विवर्णता।
विलासः, ललिताभिनयः, लीला, हावः । -बिगाड़ना, मु., अत्यधिकं तद् (चु. )-प्रह | चोज, सं. पुं. (हिं. चोंच ) सुभाषितं, (म्वा. प. अ.)।
| वैदग्ध्यं, नालापः २. हास्यं, परिहासः। -(रे) पर हवाइयाँ उड़ना, मु. मयादिमिः
चोट, सं. स्त्री. (सं. चुट् = काटना>) अभि-आवैवर्ण्य-विवर्णता।
नि-घातः, प्रहारः, आहतिः (स्त्री.), ताडनं चैक, सं. पुं., दे. 'चेक'।
पातः । २. व्रणः-णं, क्षतं ३. हानिःक्षतिः
न्य
म
।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |