Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
केन
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ १२७ ]
कंची
केश, सं. पुं. (सं.) वाल:, कचः, कुन्तलः, चिकुरः, शिरोरुहः, शिरसिज:, मूर्द्धजः, वृजिनः २. किरणः ३. वरुणः ४. विष्णुः ५. सूर्यः ६. विश्व ( ७-८ ) अश्व- सिंह, स्कंधकेशः । - कर्म सं. पुं., केशकर्मन् (न.), केश, विन्यासः-प्रसाधनम् ।
तीर्थविशेषः ३. आलवालं ४. मेघरागपुत्रः ५. सपुष्पः क्षेत्रभागः ।
केन, सं. पुं. (सं., 'किं' का तृतीया एकवचन ) उपनिषद विशेषः ।
केमरा, सं. पुं. ( अं. ) छायाचित्रपेटिका | केमिस्ट्री, सं. स्त्री. ( अं. ) रसायनम् । केयूर, सं. पुं. (सं. पुं. न.) अंगदः-दं, वलयः-यं । केराना, सं. पुं. दे. 'किराना' ।
केराना, सं. पुं. ( अं. क्रिश्चियन > ) भारो पीयः २. लेखकः, कायस्थः, लिपिकारः । केराया, सं. पुं. दे. किराया' ।
किराये की गाड़ी, सं. स्त्री, पण्य-साधारणवाहनं-रथः ।
केला, सं. पुं. ( सं. कदल: ), ( वृक्ष ) कदली, रंभा, मोचा, काष्ठीला, सकृत्फला, गुच्छफला, निःसारा, ऊरुरतभा, मो ( रो, लो ) चकः, वारणवलभा । ( फल ) कदलीफलं, मोचं इ. । केलि, सं. स्त्री. (सं.) क्रीडा, खेला २. रतिः (स्त्री.), मैथुनं ३. नर्मन् (न.), परि ( रो ) हासः ४. पृथिवी । —कला, सं. स्त्री. शारदावीणा २. रतिविज्ञानं । केसी, सं. पुं., दे. 'देश' ।
केलोरी, सं. स्त्री. (अं. ) उपम् । केवट, सं. पुं. ( सं . केवतः ) नाविकः, पोतवाहः, औडुपिकः २. धीवरः, कैवर्तः, जालिकः, मत्स्याजीवः ।
केवटी, सं. स्त्री. (हिं. केवट ) मिश्रद्विलं, वेदलसंकरः ।
केवड़ा, सं. पुं. ( सं . केविका ) केवी, कविका, भृङ्गारि: (पुं. ), महागंधा, नृपवलभा २. केवीपुष्पं इ. ३. महागंधासवः । केवल, वि. (सं.) एक, अद्वितीय २. विशुद्ध ३. श्रेष्ठ । क्रि. वि., एव, चोवलं, मात्र ( समासांत में ) २. सामस्त्येन, संपूर्णतया । केवलात्मा, सं. पुं. ( सं-त्मन् ) परमेश्वर:, जगदीश्वरः २. शुद्धसत्त्वमनुष्यः, पूतात्मन् । केवली, सं. पुं. ( सं . लिन् ) मोक्षाधिकारी साधुः २. तीर्थंकर : ( जैन. ) ।
केवाँच, सं. स्त्री. (सं. कच्छु > ), (लता) कपिकच्छूः (स्त्री.) स्व-आत्म-, गुप्ता, कंडूरा, मर्कटी २. (फली) कपिकच्छू, बीजकोशः- शिवी । केवाड़, सं. पुं., दे. 'किवाड़' ।
- कलाप, - पाश, सं. पुं. ( सं .) प्रसाधितकेशाः, अलकः, कुरलः । -प्रसाधनी, सं. स्त्री. -मार्जक, सं. पुं.
कंकतिका, दे. 'कंधी' ।
- विन्यास, सं. पुं. (सं.) दे. 'केशकर्म' | केशक, वि. ( सं .) केशकर्म - केशविन्यास, कुशल, केशप्रसाधक ।
केशरी, सं. पुं. (सं.-रिन् ) सिंहः, मृगेन्द्रः केशाकेशी, सं. स्त्री. [ सं - शि(न.) ] अन्योऽन्य२. घोटकः ( ३-४) पुन्नाग - नागकेशर, वृक्षः । केशग्रहणपूर्वक प्रवृत्तं युद्धं ।
केशिनी, सं. स्त्री. (सं.) सुकेशी-शा, सुकची
चा ।
केशी, सं. पुं. ( सं . केशिन् ) सिंहः २. घोटकः २. सुकेश : ( पुरुष ) ३. राक्षसविशेष: ।
केस, सं. पुं. ( अं.) व्यवहारपदं कार्य २. दुर्घटना ३. कोषः, पुटः । केसर, सं. पुं. ( सं. पुं. न. ) काश्मीर्य, काश्मीरजं, कुंकुम, अग्निशिखं वरं, बाह्नि (ह्री ) कं, पीतनं, गौर, रक्त, लोहितचन्दनं, वर्ण्य, संकोचं, धीरं, घस्रं, घुसृणं, घोरम् २. नागकेशर वृक्षः ३. अश्व - सिंह, - स्कन्धवालाः ४. स्वर्गः । केसराचल, सं. पुं. ( सं . ) मेरुः, सुमेरुः, हेमाद्रिः । केसरिया, वि. ( सं . केसरं > ) घनपीत, कुंकुमवर्ण । -वाना, सं. पुं., कुंकुमवर्ग - घनपीत, वेश:वेषः ।
केसरी, सं. पुं. ( सं . -रिन् ) दे. 'केशरी' । केसू, सं. पुं. ( सं. किंशुकः ) पलाशः, रक्त
पुष्पकः ।
केहा, सं. पुं. ( सं . केका > ) मयूरः, दे. 'मोर' | केहरी, सं. पुं. ( सं . केशरिन् ) सिंहः २. अश्वः । कैची, सं. स्त्री. ( तु.) दे. 'कतरनी' ।
करना, मु., अग्राणि निकृत् ( तु. प. से. ) - लू (क्र. उ. से. ) - अवच्छिद् (रु. प. अ. ) ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |