Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कनाई
[ ९७ ]
कपूर
कनाई, सं. स्त्री. (हिं. कना) तनु-सूक्ष्म, | कप, सं. पुं. ( अं. ) चषक: - कं, शराब: २. पुर शाखा-विटपः ।
स्कारचषकः-कम् ।
कपट, सं. पुं. (सं. न. ) छलं, कैतवं, वंचना, प्रतारणा, छद्मन् (न.), दंभ:, पाषंडः, व्याजः, शाट्यम् ।
कनागत, सं. पुं. ( सं . कन्यागत> ) पितृपक्षः, आश्विनमासस्य कृष्णपक्षः २. श्राद्धम् । कनात, सं. स्त्री. ( तु. ) पटमंडपभित्तिः (स्त्री.) । कनियारी, सं. स्त्री. ( सं . कर्णिकार :) परिव्याधः, द्रुमोत्पल : २. कर्णिकार पुष्पम् । कनिष्ट, वि. (सं.) अल्पिष्ठ, लधिष्ठ, यविष्ठ कपड़छन, सं. पुं. (हिं. कपड़ा + छानना )
कपटी, वि. ( सं . - टिन् ) छलिन्, पाघंडिन्, शठ, कितव, दभिन्, प्रतारक, वंचक ।
२. निकृष्ट, तुच्छ, क्षुद्र |
पटपवनम् २. वसनपूतम् ।
कपड़ा, सं. पुं. ( सं . कर्पट: ) वसनं, वस्त्रं, अंबर, अंशुकं, पटः, वासस् (न.) २. परिधानं, वेशः, -षः, नेपथ्यम् ।
कनिष्ठा, सं. स्त्री. ( सं .) कानेष्ठिका, कनीनी, दुर्बलांगुलिः (स्त्री.) २. यविष्ठा पत्नी । कनी, सं. स्त्री. ( सं . कणी) हीरकतंडुलादीनां सूक्ष्मखंड :- डम् २. बिदुः, द्रप्सः । कनीनिका, सं. स्त्री. (सं.) तारा, तारका २. कनिष्ठा ।
कनेठी, सं. स्त्री. ( हिं. कान + ऐंठना) कर्ण, कर्षणं-मोटनम् ।
कनेर, सं. पुं. (सं. कणेर: ) करवीरः, अश्वमारकः, वीरः, कुंदः, प्रचंडः । कनौज, सं. पुं. ( सं. कान्यकुब्जम् ) कन्याकुब्जं, गाधिपुरं, कौशम् ।
कनौड़ा, वि. (हिं. काना) काण, एकाक्ष २. हीनांग ३. अपमानित ४. क्षुद्र ५. उपकृत । कन्ना, सं. पुं. ( सं . कर्णः > ) उड्डीनक्रीडनकस्य वेधकसूत्रम् २. अग्र, कोटि : (स्त्री.) 1 कन्नी, सं. स्त्री. (हिं. कन्ना ) उड्डीनकीडनकपार्श्वये (द्वि. व.) २. अयं, कोटि: स्त्री. )
३. शाटिकादीनामंचलः । - काटना, मु., दर्शनं परिह्न (भ्वा. प. अ. ) । कन्या,
, सं. स्त्री. (सं.) कन्यका, कुमारी, बाला, वालिका, दारिका २ दुहितृ, पुत्री, सुता, तनया, तनुजा, आत्मजा ३. राशिविशेषः । --रासी, वि. (सं.- राशि: > ) कन्याराशि
- पहिनना, क्रि. स., वस्त्राणि परिधा ( जु. उ. अ. ) - धृ ( चु. ) - वस् ( अ. आ. से. ) । - ऊनी, लोमज - ऊर्णामय, वस्त्रम् । - पुराना, कर्पेट, चीरं, जीर्णवस्त्रम् । -महीन बढ़िया, दुकूलम् ।
- रेशमी, कौशेयं, कौशांबरं, क्षौमं, कौशम् । - सूती, तृलांबरं, फालं, कार्पासं, बादरम् । कपर्दे, मं. पुं. (सं.) शिवजटाजूटः २. बराटकः! कपर्दिका, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'कौड़ी' । कपाट, सं. पुं. (सं. पुं. न. ) दे. 'किवाड़' । कपाल, सं. पुं. (सं. पुं. न. ) दे. 'खोपड़ी ' । - क्रिया, सं. स्त्री. (सं.) ज्वलच्छवस्य वेणुना कपालभेदनम् ।
कपाली, सं. पुं. ( सं . कपालिन् ) भैरवः, उमापतिः ।
कपास, सं. स्त्री. (सं. कार्पासः ) तूल:-लं, धरः, पिचुः, पिचुल: । ( पौदा ) कर्पासवृक्षः, कार्पासी, सूत्रपुष्पा, वदरी - रा पटदः, छादनः । कपि, सं. पुं. (सं.) वानरः, मर्केट: २. गजः ३. सूर्यः ।
- ध्वजः, सं. पुं. ( सं . ) अर्जुनः । कपिल, सं. पुं. ( सं . ) मुनिविशेषः २. अभिः । वि., कपिश, पिंगल ३. श्वेत ।
२. निर्वल ३. दुष्ट |
कन्याट, वि. ( सं .) कन्या, बाधक - पीडक कपिला, सं. स्त्री. (सं., ) शुक्ला - विनेया, - गौ: (स्त्री.) कपिश, वि. (सं.) पाण्डुवर्ण, पिशंग, पिंगल, कपिल |
सन्तापक ।
कन्सरवेटिव, वि. (अं.) प्राचीनतासमर्थक, नवीनता-विरोधिन् ।
कपीश, सं. पुं. (सं.) सुग्रीवः ( २ ) हनुमत् ।
कन्हाई, कन्हैया, सं. पुं. ( सं . कृष्णः ) श्रीकृष्णः कपूत, सं. पुं. ( सं . कुपुत्रः ) कुतनयः, कुसूनुः । २. सुंदरवालकः ३. प्रियपुरुषः । कपूर, सं. पुं. ( सं . कर्पूर:- रम् ) घनसारः, सितांगः, हिमवालुका, चंद्रः, सोमः, सितान : ।
कर्पे, सं. पुं. ( सं. ) वरुणः २. दैत्यजातिप्रकारः ।
७ आ० हि०
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |