Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ऊख
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ८२ ]
अ०, अपि । सर्व० सः, सा, तद्- तत् ( न. ) । ऊख, पुं. ( सं . इक्षुः ) दे. 'गन्ना' ।
ऊखल,
सं. पुं. ( सं . उलूखलम् ) उदूखलम् । ऊजड़, वि., दे. 'उजाड़' ।
>
ऊटक- नाटक, सं. पुं. (सं. उत्कट + नाटकं ) अनर्थक- निरर्थक, कार्यम् ।
ऊटपटांग, वि. (अनु. अटपट + सं . अंग ) असंबद्ध, असंगत २. मोघ, निरर्थक ।
ऊदि, सं. स्त्री. ( सं . ) वहनम्, नयनम् २. विवाहः, परिणयः ।
ऊत, वि. (सं. अपुत्र ) निस्संतान, निरपत्य, निरन्वय २. मूढ, निर्बुद्धि । सं. पुं., मूर्खः
४. प्रेतभेदः ।
- बात, सं. स्त्री, निरर्थकं वचनम् ।
- से, क्रि. वि. उपरिष्टात्, बाह्यतः ।
ऊढ़, वि. ( सं. ) सपत्नीक, परिणीत, दे० | ऊपरी, वि. (हिं. ऊपर ) ऊर्ध्व, उत्तर, उप
'विवाहित' ।
रितन ( - नीस्त्री.) २. बाह्य, बहिर्वर्तिन् ३. अनियत ४. आपातरमणीय, साडंबर ।
-कंकट, वि. (सं.) सन्नद्ध, कवचधारिन् । ऊढ़ा, वि. स्त्री. ( सं. ) परिणीता उपयता, सभर्तृका, सधवा, सुवासिनी, पतिवत्नी २ परकीयानायिकाभेदः ।
ऊद,
सं. पुं. ( सं . उद्रः ) दे. 'ऊदबिलाव ' । ऊदबिलाव, सं. पुं. ( सं . उदविडाल: ) उद्रः, जल-, मार्जारः - बिडालः ।
ऊना, वि.,
.
1
ऊनी, वि. (हिं. ऊन ) लोमज, मेपलोमज, ऊर्णामय ( -यी स्त्री.), ओर्ण ( -णी स्त्री. ) ।
ऊदा, वि. ( अ. ऊद अथवा फ़ा. कवूद) नीललोहित, धूम्र, धूमल, धूमवर्ण । ऊधम, सं. पुं. ( सं . उद्धमः > ) उपद्रवः, उत्पातः कोलाहलः, तुमुलं, कलहः । - मचाना, क्रि. स., उपद्रवं उत्था (प्रे.)
उदूध्वं
,
ऊपर, क्रि. वि. ( सं . उपरि अव्य.) ऊर्ध्वं उपरिष्टात् सप्तमी विभक्ति से भी । २. अधिकम् अतिरिक्तम् ३. वहि:, वहिर्भागे ४ तटे, तीरे ५. प्रतिकूलं विरुद्धम् । सं. पुं., अग्रं, श्रृंगम् ।
-तले, क्रि. वि., उपर्यधः ।
आमदनी, सं. स्त्री. वेतनातिरिक्तः आयः । उबड़-खाबड़, वि. (अनु.) विषम, नतोन्नत । ऊबना, क्रि. अ. (सं. उद्वेजनम् ) उद्विज् ( तु. आ.से.), निर्विद - खिद् (दि. आ. अ. ) । ऊभासोंसी, सं. स्त्री. (हिं. ऊभना + साँस )
श्वास-प्राण,-कृच्छ्रम्, उद्धमः, दुःश्वासः ।
२. पलीरहित ३. अपुत्रः ऊमर, सं. पुं., दे. 'गूलर' ।
ऊमस, सं. स्त्री. दे. 'उमस' | ऊरु, सं. पुं. (सं.) सक्थि
भागः ।
ऊर्ज, सं. पुं. (सं. ऊर्जा स्त्री. ) बलं, शक्तिः ( स्त्री. ) । २. रसः ३. भोजनं ४. जलम् । ऊर्जस्वी, वि. (सं॰-स्विन् ) ऊर्जेस्वल, ऊर्जित, बलिन्, शक्तिमत् ।
न. ), जानूपरि
ऊर्ण, सं. पुं. (सं. न. ) ऊर्णा, दे, 'ऊन' । - नाभ, सं. पुं. (सं.) ऊर्णनाभिः, मर्कटकः, दे. 'मकड़ी' ।
For Private And Personal Use Only
3
ऊधमी, वि. (हिं. ऊधम ) उत्पातिन् उपद्रविन्दुष्ट ।
ऊर्णा, सं. स्त्री. ( सं . ) ऊर्ण, दे. 'फन' ।
ऊधो, सं. पुं. (सं. उद्धवः) श्रीकृष्णस्य मित्र- ऊर्ध्व, क्रि. वि. (सं. ऊर्ध्वम् ) उपरि, उपविशेषः ।
रिष्टात् ।
- का लेना न माधव का देना, मु., विरक्तता, आरोहण, सं. पुं. ( सं . न . ) देहान्तः । उदासीनता, गतसंगता । - गामी, वि. (सं. मिनू ) उद्यातृ २. मुक्त | ऊन', सं. स्त्री. (सं. ऊर्णा ) ऊर्णे, मेषादिरोमन् - मूल, सं. पुं. ( सं . ) संसारः । ( न. ) । - रेता, वि. (सं.-तस् ) ब्रह्मचारिन्, ऊन, वि. (सं.) न्यून, अल्प, क्षुद्र- अल्प- स्तोक- रक्षक । सूक्ष्म-, तर २. क्षुद्र, तुच्छ ।
सं. पुं., महादेवः २. भीष्मः ३. हनुमत् ।
वीर्य -
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |