Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उद्भव
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ७३ ]
उन्नति
|
( तु. प. से. ), भिद् विदु ( कर्म. ) २. सीवनं भिद् (कर्म.) ।
उधर, क्रि. वि. ( सं . अमुत्र ? ) तत्र, तत्स्थाने २. तत्स्थानं प्रति ।
उद्भव, सं. पुं. ( सं . ) उत्पत्तिः - सृष्टिः (स्त्री.) जन्मन् (न.) २. वृद्धि:- स्फीति: (स्त्री.) । -- स्थान, सं. पुं. (सं. न. ) योनिः (स्त्री.),
प्रभवः ।
उद्भाव, सं. पुं. ( सं . ) उदूभवः २. कल्पना ३. औदार्यम् ।
उधार, सं. पुं. ( सं . उद्धारः ) ॠणं, धनप्रयोगः २. आविहितकालात् द्रव्यप्रयोगः ३ मुक्ति: (eft. )
चुकाना, क्रि. स. ऋणं शुभ् ( प्रे.), आनृण्यं गम् ।
७. से. ) ।
उद्भास, सं. पुं. ( सं. ) कान्ति-दीप्तिः (स्त्री.) | —लेना, क्रि. स., ऋणं कृ अथवा महू (क्र. २. प्रकाशः, आलोकः । उद्भिज्ज, सं. पुं. (सं.) तरुगुल्मादिः, उद्भिद ( पाँच प्रकार के उद्भिज्ज-तरुः, गुल्मः, लता, वल्ली, तृणम् ) । उद्भिद्, (सं. पुं. ) अंकुरः, प्ररोहः २ ओषधिःधी (स्त्री.), वृक्षकः ३ जलप्रपातः, निर्झरः ४. जलयन्त्रम् ।
उद्भूत वि. (सं.) जात, उत्पन्न |
उद्भावना, सं. स्त्री. (सं.) उद्भावनं, कल्पनं, कल्पितं, उद्भावितं, कल्पना २. उत्पत्तिः ( स्त्री. ) ।
भंजनम्
उद्भेदन, सं. पुं. ( सं. न. ) त्रोटनं, २. उद्भिद्य निर्गमनम् ।
उद्यत, वि. (सं.) सज्ज, उद्युक्त, सिद्ध, उपक्लृप्त, सन्नद्ध २. उत्थापित ।
,सं. पुं. (सं.) उद्योगः, उत्साहः, अध्यउद्यम, वसायः, प्रयत्नः, आयासः २. आ उप, जीविका । -करना, क्रि. स., चेष्ट-प्रयत् (भ्वा. आ. से. ) उद्यन् (भ्वा. प. अ.), व्यवस् ( दि. प. अ. ) । उद्यमी, वि. (सं.- मिन् ) उद्योगिन्, उद्युक्त, व्यवसायिन् ।
उद्यान, सं. पुं. (सं. न. ) उपवनं, आरामः । उद्योग, सं. पुं., (सं.) दे. 'उद्यम' । उद्योगी, वि. (सं.-गिन् ) दे. 'उद्यमी' | उद्योत, सं. पुं. ( सं . उदद्योतः ) आलोकः २. द्युतिः (स्त्री.) ।
उद्रेक, सं. पुं. (सं.) वृद्धि:- उन्नतिः (स्त्री.) २. आधिक्यं, बहुत्वम् ३. अलंकारभेदः (सा.) । उद्वाह, सं. पुं. (सं.) विवाहः । उद्विग्न, वि. ( सं . ) आ-व्या, कुल, संभ्रांत, अधीर, व्यस्त - विक्षिप्त, चित्त, व्यग्र, कातर । उद्वेग, सं. पुं. (सं.) उद्विग्नता, व्याकुलता २. मनोवेगः, आवेगः ३. विरहजं दुःखम् । उधड़ना, क्रि. अ. ( सं . उद्धरणम् > ) स्फुट्
उधेड़ना, क्रि. स., (हिं. उधड़ना ) स्तरं नि ( भ्वा. उ. अ. ) २. सीवनं भिद् ( र. उ. अ. ) • विकृ ( तु. प. से. ) ।
२.
उधेड़-बुन, सं. स्त्री. (हिं. उधेड़ना + बुनना ) चिन्ता, विमर्शः, ऊहापोह : २ उपायकल्पना । उन, सर्व. (हिं. उस ) तद्-अदस् ( सर्व ) । उनचास, वि. (सं. ऊनपञ्चाशत् स्त्री. एक . ) एकोनपंचाशत् - एकान्नपंचाशत्-नवचत्वारिंशत् ( स्त्री. एक. ) । सं. पुं., उक्ता संख्या तद्बोधकाकौ ( ४९ ) च । उनतालीस, वि. ( सं. ऊनचत्वारिंशत् स्त्री. एक. ) एकोनचत्वारिंशत् नवत्रिंशत् (स्त्री.) । सं. पुं., उक्ता संख्या तद्बोधकांकौ ( ३९ ) च । उनतीस, वि. (सं. ऊनत्रिंशत् स्त्री. एक. ) एकोनत्रिंशत्-नवविंशतिः (स्त्री.) । सं. पुं., उक्त संख्या तकौ ( २९ ) च । उनसठ, वि. ( सं . ऊनषष्टिः स्त्री. एक. ) एको
षष्टिः नवपंचाशत् ( स्त्री. एक . ) । सं. पुं., उक्त संख्या तकौ ( ५९ ) च ।
उनहत्तर, वि. ( सं . ऊनसप्ततिः स्त्री. एक ) एकोन ( एकान्न)- सप्ततिः नवषष्टिः (स्त्री. एक.) । सं. पुं., उक्ता संख्या तदंकौ ( ६९ ) च । उनासी, वि. दे. 'उन्नासी' । उनींदा, वि. ( सं . उन्निद्र ) निद्रा, आकुल-वशअभिभूत ।
उन्न, वि. ( सं . ) आर्द्र, किन्न, जलसिक्त २. दयार्द्र, दयालु ।
उन्नत, वि. (सं.) उद्गत, उच्छ्रित, उच्च, तुंग २. समृद्ध ३. श्रेष्ठ ।
उन्नति, सं. स्त्री. (सं.) उच्छ्रयः, तुंगता २. समृद्धि: (स्त्री.), अभ्युदयः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |