Shaktayanacharya Vyakaranam

SR No.: 090412
Original Sutra Author: Shaktayanacharya
Author: Shambhunath Tripathi
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1971
Total Pages: 487
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 14 MB

Page 49

|
[ अ. पा. २ सू. १०८ - १९६
मृग्भवति । तौ । गामो विदुः । निदा माता आरा च ताः । हत्यार गाकर महाधारा विनफी निरा उपरारजो भन्दुरशः गादि डिस्यादेकस्यागि तदादिविधिः । भगवादिकारेऽप्यकरणरात्मभ्यदि भवति । द्विदा इत्यादी परिव
४५
पद् भवति । तीति किम् ? दूपदो । दुपदः ।
प्रथमः ॥१२॥१०८॥ पचित् मवित् ऋभुक्षित् इत्येतेषां नकारान्तानामतदशानामवाजादे भवति । पथाः सभा अशा पदी न मीमो मनुक्षी तेगा। न इति किम् ? पंथानमतः परमः पश्य पीनगरीः पश्य सुमधीः स्त्रीः परम अपदस्त किम् ? पथिभ्याम् पचिभिः ।
राकटायनव्याकरणम्
श्वमप्सुटचन् ||११२१०६॥भुनिकान्तनो-इ टिपरे परत्ययमादेशो भवति चोदः सुपथानि कुलानि सुमथानि कु अनुभुक्षाणि पाद परवानः पयानम् पन्यानी मन्चा भयानः मन्दानम् मान ऋभुक्षाः भुगीन सुटीत कि ? पधिभिः । मविदाम् । मथिभिः । मनः प्रतिषेधः किम् ? सुपभी बने । सुम्धी फुले अपदस्येति किमु ? पन्याननिष्तो पो मध्यो ।
1
I
I
L
थो नट् ||१|२| ११०|| पथ्यादीनां नकारान्तानां शो अनपुंसकविषये च सुटि परे थकारस्य नागमो
मा
L
आस्स्थनः ||१|२|१११॥ पचादीनां सकारादी इमनट पर अयः स्याने आकारादेशो भवति । परदाः । ज्वाः । ऋनुक्षाः नीति किम् ? त्यानी मन्दानौ । ऋभुक्षायो । इति फिन् ? थकारत्य माभूत् । २१२२॥ दिव्य प्रतिस्तिलम्बन्धिनि सम्बधित या रुकी स्यनटि परे औकारो निवात्यते । द्योः हे । त्रिः । अतियोः । अर्यादिक्रियाशब्दस्य अव्युत्पन्नस्य विगतनात् अभवत ।
1
चनो नम् ||११२ ११३॥ तस्य उम्बन्धिनि सम्बन्धिनमा सकारादी वट परे नमागी भवति । अनवान् । बा गोधाः || २०११४ ।।
L
इत्यस्य तस्य अनेपालति थान पर दमागको भवति गोमन्तपन्ति प्रापि गुलामि गोमान् गोनन्सी । गोमन्तः । गोमन्दम् । गोमन्ती । चत् । पचन्ती पचन्तः वचन्तन् । एचन्तौ प्राङ् प्राचः प्रायम् । चौगि दिति किम्
१२.
१
अभिननेारिति प्रतिपेधार्थम् । पादेरिति दि ५३
एवा प्रधान गोमत्यतेरप्रत्ययः गोमान् । गोनन्ती श्यनीति किम् ? गोमतः पद । गोकुले यो सत्यस्य निवृस्यर्थः ।
I
युनोऽसमासे ||११२२६९५ दोगे इस्रायेन भवति ।
।
गुरु मुनि
मा भूतु ।
किं? जो अति किमुनः
'1'४
युजाः
गुज
पुंसो ||१|२| ११६ ॥ रंतु मेराराम्ययिनि अम्बन्धित वा मादेशो भवति । बहुम कुलगाम पुमांसः पुमांसम्म
2
1
६, हेच ताः क०म० । २. प्यनुबन्धकर-क० म० ३ नः क म १४ - श्य, मध्यः पश्य । सुप ५० म० । ५. वनानि सुन्थानि० भ० १६ न इति किम् ? क०, ग०७ मयाजा
1
फर, २०१
६. जन्यसम्ब क०म०॥ अन्यसम्वन्धित क० म० । ११. उगिच इति मन् १२ खाद, पर्णध्यक० म० ११३
1
मी० ०१५. अन्य सम्बन्धिनि क०म०
परे यदीति
१०. अन्य सभ्य क० म० ।
दिन भवति, म० । १४. गः