Shaktayanacharya Vyakaranam

SR No.: 090412
Original Sutra Author: Shaktayanacharya
Author: Shambhunath Tripathi
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1971
Total Pages: 487
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 14 MB

Page 128

आ.
पा. १
५
-51]
अमोधवृतिसहितम्
१२७
मनागमनन गररि सदिशेणवाचि, एकाएं समानापिकरणं गृयन्त विशेनानिगा रायतन सा नाय का T गागस्तगुरुपराज्ञः कर्मधारयसंशरम भरलमलम नील परम । प्णाटलाः ।
नवः । गौमात्रा । सा(ट:)1 कुषद्ध(ट) बनः । पर्वा सा-उत्तरा सा पर्वोत्तरा, उत्तरी यः विचिन् । दक्षिण पूवंदक्षिणा वा विधिक । नीलोपलादि उत्सलादिन्दांतिपादो विशेष्यतयं व निपातः ।
जनु हादी' अनियामः । विशेषणमिति क्रिम् ? लोहितस्तक्षकः । व्यभिचारोति किम् : तक्षकः सर्गः । बहलाविणारा चिद् व्यभिचारेऽपि भवति । पृथिवीद्रव्यम् । अद्रव्यम् । सामवृक्षः । शिशिपावृक्षः । भेरुपर्वत इति । पचव व्यभिचारेऽदिक भवति । रामो जामदाय । जनः कामीथः । संज्ञायां नित्यः । कृष्णसर्प: । लोहिताहि: । गोरखा । लोहितशालमः । एकामिति थि-म् ? जातस्मोक्षा जातीक्षा । वृद्धोक्षा।
वारस्तमुहपकर्मधारयज्ञयोः ममावेशार्थः । कर्मधारयश्चेत्यविकारः बामयूरव्यं सकाव्य इति । कर्मधारय प्रदेशा: डारादयः कर्मधारय इत्यादयः ।
पूर्वकालेकसजरपुराणनयकेवलम् ।।२।१:५९|| पू: कालो यस्यार्थस्य(स) पूर्वकालः, रुद्वाघि एक सय जरत पुराण मय बाबल इत्येतानि चैकार्यानि सुबन्तानि सुबन्तेन सह सगरमन्ते वा स च समासस्तत्गुरुपरंशः कभधारमाश्च कति । गमालः, अपरकालेन पर्व स्नात: :चायतुलिप्तः स्नातानुलिप्तः ।
गो गाग् । बधा: । एक पल: एकपलः । पूर्यसुधलः । जरदेशफरणः । पुसणथैपाकरणः । मघदयाकरण: । वलयाकरणः । भरतरत्। केवलपुराणम् । एकार्थमिति किम ? स्मात्यानुलिप्तः । स्नात्वेति अरावाको नागलिम्गदेनेवाग । पूर्वपदत्वमवस्थापनाचे वचनम् ! .
दिगधिक संभातद्धितोसरमदे श६०|| दिग्याचि अधिरः इत्येतच्च सुबन्त मैफा मातेच सह रामम्मत संसान जगे पर विपक्षमत, उत्तरपदं च परैरा च समाशस्तस्फुरुपसको भय निर्मधारयसंजश्च । दक्षिण कोशाला लिगको ताला:। उत्तरकोशमलाः । दक्षिगपायाला । समातः संज्ञा म बाप, तब नित्यः समासः, पूतिरपदविभागप्रदर्शनातु दिनाक्यम् । तचित-दक्षिणस्यां शालायां भवः दाक्षिकालः । औतरपाल: 1 अधिनमा पटया कोत:, हाधिक गष्टि गूतो भायो वा शाधिक पाष्टिक: 1 आधिकसाप्ततिकः । अयमगिनिहा: समास: 1 न हि तद्धित शययमस्ति । उत्तरपद-दक्षिणशालाप्रियः । उत्तरशालाप्रियः । दक्षिणगबधनः । उत्तरगनधन: । मधिक गवयनः । तापुरुषलवाणी मोकशब्दानट् । उत्तरपदेऽपि नित्यः समासः । सिम्पाभाविक योपिक्ष काथिभाषयोनिमन्वना । प्रयाणामेकाथिभावे यापेक्षा समयसि । संज.दिगण सिन् : जरवृतः" । विशेषगमित्येव सिझे निगराध वचनम् 1 .
सख्यासगाहारे च विगुश्चानामन्ययम् ।।२।११६१६॥ अकस्य पाच जिलदेवत्वं समाहार :, राजा धोका तन र समस्यते मा संशयां वितेप्राय विप्रया उत्तरप पर समाहारे नाभिधये रा च तसा . चाय हिगुमशकाः भवति । मा समानो मानियां भवति ।
LONI
R itik-ieciaRMANCHEARS
1. सम्मावाभिचारी . ० | २. "कागः कुण्स गुती दुभंगो अधिरः बुदिः ।" इति सिदादासारपाटि । ३. "ननु नाम गुणी नीलमुहालं. जाहिरियते । प्रव्यं तदाश्रयोऽप्यन्यदिल्यवाश्रयाला कुतः .'' सश गाबन्दव्यं तदारमैप पाति नकरणक। साविधायि! सिनियरगेकान्ताभिजामः || मार विशंप्य जानकमित्यपि । रिकाश्रयापि स्यादन्यथा सदसम्भवः ।" इस अनन्दचिन्तामणी . क. म. टिक४. खरा; क. म० | ५. कुतः पुनरयम् अनुहो विशेगो ल. न्यो । सन्बन्दिशब्दव्यास्। 'बंगालशब्दस्य न ह्य नपंक्षा परं कालं पूर्वकालः सम्भवति । अतः पूर्वकालपरि की अपर मालगरिकहः कृती भवति । क. म. टि.। . अन्न 'स्नात' शब्दः स्नानेन निमित्तग प्रयुक्तः । अनुलंघनशब्दस्तु मरेपनेनेति तयोश्चका प्रवृत्तिरित्यस्ति समानाधिकरणबम् । क० वि। . -वस्था क..:०। ८. -स्यते ना संक. म । ९. पक्षाला १० म० । १०. यो व्यपंक्षा १० दर्यापेक्षा न | 58. -क्षा : फ०म० |