Page Text
________________
निगृहीती होत विशयन. 1७० त्रयः पञ्च सप्त वा मन्त्रिणस्तैः कार्याः ।।७।। विषम पुरुषसमूहे दुर्लभमैकमत्यम् ॥७२॥ बहबो मन्त्रिणः परस्परं स्वमतीरुत्कर्षयन्ति ॥७३॥ स्वच्छन्दाश्च न विज़म्भन्ते ।।७४|| यद् बहुगुणमनपायबहुलं भवति तत्कार्यमनुष्ठेयम् ।।७।। तदेव भुज्यते यदेव परिणमति ॥७६।।। यथोक्तगुणसमवायिन्येकस्मिन् युगले वा मन्त्रिणि न कोऽपि दोषः ॥७७।। न हि महानप्यन्धसमुदायो रूपमुपलभेत ॥७८ अवायवीयॊ धुयौँ किन्न महति भारे नियुज्यते ।।७।। बहसहाये राज प्रसीदन्ति सर्व एव मनोरथाः ।।८) एको हि पुरुषः केषु नाम कार्यध्वात्मानं विभजते ।।८।। किमेकशाखस्य शाखिनो महती भवति छाया ॥८२॥ कार्यकाले दुर्लभः पुरुषसमुदायः ।।८३॥ दीप्ते गृहे कीदृशं षखननम् ॥८॥ न धनं पुरुषसंग्रहाद् बहु मन्तव्यम् ।।८५|| सत्क्षेत्रे चीजमिव पुरुषेषप्तं काय शतशः फलति १८६।। बद्धावथं युद्धे च य सहायास्ते कार्यपुरुषाः ॥८७।। स्वादनवारायां को नाम न सहायः ।।८८ श्राद्ध इवाथोत्रियस्थ न मन्त्रे मूर्खस्याधिकारोऽस्ति ॥८॥ किं नामान्धः पश्येत् ॥२०॥ किमन्धेनाकृष्यमाणोऽन्यः समं पन्थानं प्रतिपद्यते ॥९१|| तदन्धवर्तकीयं काकतालीयं वा यन्मूर्खमन्यात कार्यसिद्धिः ॥२२॥ स घुणाक्षरन्यायो यन्मूचेपु मन्त्रपरिज्ञानम् ।।१३।। अनालोकं लोचनमित्राशास्त्रं मनः कियत् पश्येत् ॥१४॥ स्वामिप्रसादः संपदं जनयति पुनराभिजात्यं पाण्डित्यं वा ।।९५।। . हरकण्ठलग्नाऽपि कालकूटः काल एव ।९६|| . स्वबधाय कृत्योत्थापनमिव मूर्खए राज्यभारारोपणम् १९७|| अकार्यवेदिनः किंबहुना शास्त्रेण |९८॥ गुणहोनं धनुः पिजनादपि कष्टम् ।।९९।। चक्षुष इव मन्त्रिणोऽपि यथार्थदर्शनमेवात्मगौरवहेतुः ।।१०।। शस्त्राधिकारिणो न मन्त्राधिकारिणः स्युः ॥१०॥ क्षत्रियस्य परिहरलोऽप्यायात्युपरि भण्डनम् ।।१०।।
शस्त्रोपजीविनां कलहमन्तरेण भक्तमपि भुक्तं न जीयंति ॥१०३।। १०४
नीतियाण्यामृत में राजनीति
| SR No. | 090306 |
| Book Title | Nitivakyamrut me Rajniti |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | M L Sharma |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 255 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 5 MB |