SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 282
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २७० कातन्त्ररूपमाला राजिभ्राजिभ्रासिमलासीनां वा॥३१८ ।। एषां वा एत्वं भवति अभ्यासलोपश्च परीक्षायामगुणे । राज दीप्तौ । रराज रेजतुः रराजतुः रेजुः रराज: 1 रेजिथ रराजिथ । थलि च सेटि वा एत्वमभ्यासलोपश्च । रेजथु: रराजथु: रेज रराज । रराज रेजिव रराजिव रेजिम रराजिम । रेजे रजाजे रेजाते रराजाते रेजिरे रराजिरे । रेजिषे रराजिषे रेजाथे रराजाधे रेजिढ्वे रराजिवे । रेजे रराजे रेजिवहे रराजिवहे रेजिमहे रराजिमहे। भ्रास्ट् भ्राज़ट प्लास्सृट् दीप्तौ। भेजे बधाजे । प्रेसे बभ्रासे । ग्लेसे बन्लासे । कासृ भास दीप्तौ । चकासे चकासाते चकासिरे । चकासिधे चकासाथे चकासिध्वे। चकासे चकासिवहे । चकासिमहे। एवं बभासे बभासाते बभासिरे । एकव्यञ्जनमध्यगतस्येति किं ? ननन्द मनन्दतुः ननन्दुः नमन्दिथ ननन्दथुः ननन्द ननन्दिव ननन्दिम । परोक्षायामिन्धिश्रन्थिग्रन्थिदम्भीनामगुणे ॥३१९ ।। इन्धिश्रन्थिग्रन्थिदम्भीनामनुषड्गलोपो भवति परोक्षायामगुणे । इत्यनेनानुषडलोप: । जिइन्धि दीप्तौ । समीधे समीधाते समीधिरे। तृफलभजत्रपश्रन्थिदम्भीनां च ॥३२० ॥ एषामुपधाया अस्य एत्वं भवति अभ्यासलोपश्च पसेक्षायामगुणे सेटि थलि च। तृ प्लवनतरणयोः । ततार। अदन्तानां च ॥३२१॥ ऋदन्तानां गुणो भवति परोक्षायामगुणे । तेरतुः तेरु: । तेरिथ तेरथुः तेर । ततार तत्तर तेरिव तेरिम । फल निष्पत्तौ । पफाल फेलतुः फेलुः । भज श्रीङ् सेवायां । बभाज भेजतुः भेजुः 1 अपूष् लज्जायां । त्रेपे त्रेपाते पिरे । श्रन्थ ग्रन्थ संदर्भ । शश्रन्थ श्रेथतुः श्रेथुः । निरनुषङ्गैः तृप्रभृतिभिः साहचर्यादभ्यासलोप: अकारस्य एत्वं च न स्यात् । शन्धिथ । जग्रन्थ । ग्रेथतुः ग्रेथुः । जग्रन्थिथ । दम्भू दम्भे । ददम्भ देभतुः देभुः ।। दम्मिथ । अन्यत्र नानुषङ्गलोप इति किं ? ननन्द ननन्दतुः ननन्दुः । ननन्दिथ । सस्रंसे । बभ्रंसे । दध्वंसे। परोक्षा के अगुणी में राजि, भ्राजि, भ्रासि और भ्लासि धातु को एत्व विकल्प से होता है और अभ्यास का लोप हो जाता है ॥३१८ ।। राज-दीप्त होना । रराज, रेजत: रराजतः । रेजः रराजः । थल में इट के आने पर एत्व और अभ्यास कालोप विकल्प से होता है। रेजिथ, रराजिथ । सारे ही रूप विकल्प से दो दो रहेंगे। आत्मनेपद में भी दो दो रहेंगे 1रेजे, रराजे । रेजाते, रराजाते । भ्रासद भ्राजूद भ्लासृट-दीप्त होना । भेजे, बभ्राजे । प्रेसेसे—बभ्रासे। भ्लेसे बालासे । कास भास-दीप्त होना । चकासे चकासाते वकासिरे । बभासे बभासाते बभासिरे । 'एकव्यंजनमध्यगतस्य' ऐसा क्यों कहा है ? ननन्द ननन्दतुः ननंदुः। परीक्षा में अगुण विभक्ति के आने पर इन्धि अस्थि ग्रन्थि और दंभि धातु के अनुषंग का लोप हो जाता है ॥३१९ ॥ जि इन्धी—दीप्त होना। अनुषंग का लोप होकर सम् उपसर्ग पूर्वक समीधे समीधाते समीधिरे । परोक्षा के अगुण में इट् सहित थल के आने पर तृ फल भज् त्रप् श्रन्थि ग्रन्थि और दंभि की उपधा के अकार को एकार और अभ्यास का लोप होता है ॥३२० ॥ तृ--प्लवन और तरना। ततार। परोक्षा के अगुणी में ऋदन्त को गुण हो जाता है ॥३२१ ॥ १. उपधा को दीर्घ होता है।
SR No.090251
Book TitleKatantra Roopmala
Original Sutra AuthorSharvavarma Acharya
AuthorGyanmati Mataji
PublisherDigambar Jain Trilok Shodh Sansthan
Publication Year1992
Total Pages420
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy