Page Text
________________
प्रस्ताव
ALESAKAASLAUGAI SEOUL
रफल्गुन्यः, वहुवचनं फल्गुनीशब्दस्य प्रायो बहुवचनान्तप्रयोगात् , यथा--"सिंहसुममधा पूर्वाफाल्गुन्यः पाद उत्तराणां प" इत्यादी प्रायो ग्रहणात् कचिन् हारिभन्यादौ 'हस्तोत्तरायाम्' इति दर्शनेऽपि न व्यामोहः । यत्तु कश्चित्-'बहुवचन बहुकल्याणकापेक्षं तदुपेंक्षणीयमेव, प्रति फल्गुनीमेकैकहस्तमपेक्ष्य हस्ता उत्तरा यासामिति विगृह्य बहुब्रीद्यापत्तेरित्यादि । ..... ............ .... | अत्रेयं खण्डनप्रकिया-पूर्वे यद्भवतोतं 'बहुवचनं फल्गुनीशबदस्य प्रायो बहुवचनान्तप्रयोगादिति', तदयुक्तम् , शब्दानुशासने पाणिनिना द्वित्वे विकल्पेन बहुत्वाभिधानात् प्रायोग्रहणं शब्दानुशासनानामशवभव सब धोतयाते । ईमाचार्येणापि-फिल्गुनी योनिदेवता | इति पाठव्याख्यायां नाममालावृत्तायुक्तं । यद्बाचस्पतिः- पूर्वफल्गुनी योनिदेवता' । शाब्दिकास्तु 'पूर्वफल्गुन्यौ पूर्वफल्गुन्य' इति । |मन्यन्ते, "फल्गुनी प्रोष्टपदस्य में" (सिद्धहे०२--२-१२३) इति द्वित्वस्य वा बहुत्व विधानात् , तथा च उत्सूत्रम्-'अस्मदो द्वयोश्च' | इति तित्वमनुवर्तते, फल्गुनी प्रोष्ठपदानां च नक्षत्रे, चकारः द्वयोरनुकर्षणार्थः फल्गुन्योद्वयोः प्रोष्ठपदयोश्च द्वयोर्नक्षत्रे बहुवचनमन्यतरमा
भवति, कदा पूर्वे फल्गुन्यौ, कदा पूर्वाः फल्गुन्यः, कदा पूर्व प्रोष्ठपदे, कदा पूर्वाः प्रोष्ठपदा इति । यत्तु कश्चित् बहुवचनं बहु| कल्याणकेत्यादि तदप्यनवबोधाविर्भावकं, बहुवचनं बहुकल्याणकापेक्षं, इदमेव घटते द्वित्वेऽपि बहुत्वमस्तीति उद्यवच्छेदाय, सद्व्यव-16 च्छेदकस्य पञ्चति पदस्य पञ्चाननवजागरूकत्वात् , 'पश्वसु कल्याणकेषु हस्त उत्तरो यासां हस्तोत्तरा उत्रफल्गुन्य इत्युक्तं कल्पावरौ कुलमण्डनसूरिभिः । तथा प्रतिफल्गुनीमेकैकहस्तमपेक्ष्य हस्ता उत्तरा यासामिति विगृह्य बहुब्रीडापत्तेः इति भवदीयपाठे प्रतिफल्गुनीमित्यपपाठः, भवति च प्रतिफल्गुनीति अव्ययीभावात् अतिरिवत् इति । अर्थापेक्षया त्वयं दोष:-एकैकं हस्तमपेक्ष्य हस्ता | उत्तरा यासामित्युक्तं, तत्रान्यपदार्थबहुत्वे कि समस्यमानपदानामपि बहुत्वं न्याय्यं ? येन हस्सा उतरा यासामित्युच्येत १ एवं च चित्रा
4
-
-
| SR No. | 090161 |
| Book Title | Dvadashkulakam |
| Original Sutra Author | Jinvallabhsuri |
| Author | Jinpalgani |
| Publisher | Jindattsuri Gyanbhandar |
| Publication Year | 1934 |
| Total Pages | 228 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, & Religion |
| File Size | 6 MB |