Page Text
________________
૮o
अनुयोगद्वारसूत्रे
पूर्व प्रतिपन्नकाः अपि विद्यन्त एव । तथा देश विरविसर्व विरतिसामायिकयो रुत्सर्पिण्यां दुषमसुषमा- सुषम दुष्षमारूपयोर्द्वयोः कालयोः, अवसर्पिण्यां सुषम दुष्षमा - दुष्षम - सुषमा - पुष्पमारूपेषु त्रिषुकालेषु च प्रतिपद्यमानका भवन्ति । पूर्वप्रतिपन्नास्त्वनयोः सामायिकयोरिह उत्सर्पिण्यवसर्पिणी कालयोः सन्त्येव । तथादेवकुरुतरकुरूप सुषमसुषमाप्रतिभागः, हरिवर्षरम्यकयोः सुषमा प्रतिभागः, हैमवहैरण्यवतयोः सुपमदुष्वप्राप्रतिभागः, पञ्चतु महाविदेहेषु दुष्षमसुषमापतिभागः । एषु स्थानेषु कालो नोत्सर्पिण्यत्रसर्पिणीश्वेनाभिधीयते । एषु प्रत्येकस्मिन् सुषमसुषमादिकालसदृशकालस्य यथाक्रमं विद्यमानत्वात् स कालः सुषमसुषमा दि प्रतिभागत्वेनोच्यते । तत्र सुषमसुषमा - सुषमा - सुषमा- सुषम दुष्षमाप्रतिभागेषु त्रिषु सम्यक्त्वश्रुत सामायिकयोः प्रतिपद्यमानाः संभवन्ति, पूर्वप्रतिपन्न कास्तु सन्त्येव । दुष्षमसुषमारूपे चतुर्थे प्रतिभागे तु चतुर्विधस्यापि सामायिकस्य प्रतिजो पूर्वपतिपन्नक: जीव है, वे तो उत्सर्पिणी अवसर्पिणी दोनों के उक्त कालों में रहते ही हैं । तथा देवकुरु उत्तरकुरु इन भोगभूमियों में सुषम सुषमा प्रतिभाग, हरिवर्ष रम्यक में सुषमा प्रतिभाग, हैमवत हैरण्यवत में सुषमदुष्षमा प्रतिभाग, पांच महाविदेहों में दुष्षम सुषमा प्रतिभाग सदा बना रहता है । इन स्थानों में काल न उत्सर्विणीरूप से कहा जाता है और न अवसर्पिणीरूप से इनमें प्रत्येक में सुषमादिकाल के जैसा काल यथाक्रम से विद्यमान रहता है । इसलिये वह काल सुषमसुषमादि प्रतिभागरूप से कहा जाता है। इनमें सुषम सुषमा, सुषमा, सुषमदुष्षमा इन तीन प्रतिभागों में सम्यक्त्व सामायिक और श्रुतसामायिक के प्रतिपद्यमानक जीव हो सकते हैं । पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो इनमें होते ही हैं । दुग्पमसुषमारूप चौथे प्रतिभाग,
-
એમના જે પૂર્વ પ્રતિપન્નક જીવે છે, તેઓ તેા ઉત્સર્પિણી અવસ પૈણી બન્નેના ઉક્તકાળેામાં રહે જ છે. તેમ જ દેવકુરુ, ઉત્તરકુરુ મા ભાગ ભૂમિએમાં સુષમસુષમા પ્રતિભાગ, હરિવરમ્યકમાં સુષમા પ્રતિભાગ, હૈમવત હેરણ્યવતમાં સુષમ દુષમા પ્રતિભાગ, પાંચ મહાવિદેહામાં દુખમસુષમા પ્રતિભાગ સદા બની રહે છે. આ સ્થાનામાં કાળ ન તે ઉપિ થ્રી રૂપમાં કહેવાય છે અને ન અવસર્પિણીરૂપમાં આમાં દરેકે દરેકમાં સુષમસુષમાદિકાળના યથાક્રમથી વિદ્યમાન રહે છે. એથી તે ઢાળ સુષમસુષમાદિ પ્રતિભાગ રૂપથી કહેવામાં આવે છે. આમાં સુષમસુષમા, સુષમાસુમ દુખમા આ ત્રણ પ્રતિજ્ઞાગેામાં સમ્યક્ત્વ સામાયિક અને શ્રુત સામાયિકના પ્રતિપદ્યમાનક જીવા સભવી શકે છે. પૂ પ્રતિપુનક, જીવ તો આમાં હોય જ છે, ક્રુષ્ણમ સુષમારૂપ ચોથા પ્રતિભાગમાં
| SR No. | 040004 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 925 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Book_Gujarati, & agam_anuyogdwar |
| File Size | 147 MB |