________________
अनुयोगचंन्द्रिका टीका सूत्र २४० समवतारद्वारनिरूपणम्
७०७ नामावश्यकवत् स्थापनावश्यकवच्च बोध्यौं। द्रव्यसमवतारस्तु आगमतो नो आगमतश्चेति द्विविधः। तत्र नो आगमतो द्रव्यसमवतार:-ज्ञायकशरीरद्रव्यसमवतारो अव्यशरीरद्रव्यसमवतारो ज्ञायकशरीरभव्यशरीरद्रव्यसमवतारश्चेति विविधः। तत्र आगमतो द्रव्यसमवतारो नो आगमतो द्रव्यसमवतारस्याध. द्वयभेदश्च द्रव्यावश्यकवद् विज्ञेयः। एतदेवाह सूत्रकारः-नामस्थापने पूर्व वर्णिते यावत् स एष भव्यशरीरद्रव्यसमवतार इति । अय ज्ञायकशरीरभव्यशरीरव्यतिउधणासमोयारे, दव्वसमोयारे, खेतसमोयारे, कालसमोयारे भाव समोयारे) नाम समवतार, स्थापनो समयतार, द्रव्यसमवतार क्षेत्रसमवतार, कालसमवतार, और भावसमवतार । (नाम ठवणामी पवं वणियाभो जाव से तं भवियसरीरदव्वसमोयारे) इनमें नाम समवतार और स्थापना समवतार इन दोनों को नामावश्यक एवं स्थापना आवश्यक के जैसे जानना चाहिये । द्रव्य समवतार आगम और नो आगम की अपेक्षा लेकर दो प्रकार होता है । इनमें नो आगम की अपेक्षा लेकर द्रव्यसमवतार होता है, वह ज्ञायकशरीर व्यसमवतार, भव्यशरीर द्रव्यसमवतार और ज्ञायकशरीर भव्य. शरीरव्यतिरिक्त समवतार, इस प्रकार से तीन प्रकार का होता है। आगम से जो द्रव्य समवतार होता है, उसका और नो आगम से नायकशरीर द्रव्यममवतार, भव्यशरीर ध्यसमवतार इन दो भेदों का स्वरूप द्रव्यावश्यक के जैसा ही जानना चाहिये । (से कितं जाण
वामां आवे छे. (तं जहा) २ (णामसमोयारे ठवणासमोयारे, दव्ध समोयारे, खेत्तसमोयारे कालसमोयारे, भावसमोयारे) नाम समवतार, स्थापना સમવતાર, દ્રવ્યસમાવતાર, ક્ષેત્રસમવતાર ક લ સમવતાર અને ભાવસમવતાર (नामठवणाओ पुवं वणियाओ जाव से तं भवियसरीरव्वसमोधारे) આમાં નામ સમવતાર અને સ્થાપના સમવતાર એ બન્નેને નામ આવ. શ્યક તેમજ સ્થાપના આવશ્યકની જેમ જાણવા જોઈએ. દ્રવ્ય સમવતાર આગમ અને તે આગમની અપેક્ષાએ બે પ્રકારને કહેવામાં આવેલ છે. આમાં જે ને આગમની અપેક્ષાએ દ્રવ્ય સમવતાર હોય છે, તે જ્ઞાયકશરીર, દ્રવ્ય સમવતાર ભવ્ય શરીર દ્રવ્યસ અવતાર અને જ્ઞાકકશરીર ભવ્ય શરીર વ્યતિરિકત સમવતાર આ પ્રમાણે ત્રણ પ્રકારના હોય છે. આગમથી જે દ્રવ્ય સમવતાર હોય છે. તેનું અને ન આગમથી જ્ઞાયકશરીર દ્રવ્ય સમવતાર, ભવ્યશરીર દ્રવ્યસમपता२ मा २ होनु. ११३५ द्रव्यापश्यना रेभ on a . (से कि