________________ આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા ત્યારે સૂર્યકાંત કુમારે સૂર્યકાંતાદેવીને આમ કહેતા સાંભળી, તેણીની આ વાતનો આદર ન કર્યો, જાણી નહીં, મૌન થઈને રહ્યો. ત્યારે તે સૂર્યકાંતા રાણીને આવા સ્વરૂપનો મનોગત સંકલ્પ થયો કે સૂર્યકાંત કુમાર પ્રદેશી રાજાને આ રહસ્ય ભેદ ન કરી દે, એમ વિચારી પ્રદેશી રાજાના છિદ્રો, મર્મો, રહસ્યો, વિવરો અને અંતરોને શોધતી વિચરે છે. પછી સૂર્યકાંતા દેવી અન્ય કોઈ દિવસે પ્રદેશી રાજાના અંતરને જાણીને અશન યાવત્ ખાદિમ તથા સર્વ વસ્ત્ર, ગંધ, માળા, અલંકારને વિષપ્રયોગથી યુક્ત કરે છે. પ્રદેશી રાજા સ્નાન કરી યાવત્ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી ઉત્તમ સુખાસને જઈને તે બેઠો. તેને વિષે સંયુક્ત ઘાતક અશન, વસ્ત્ર યાવત્ અલંકારોથી સક્રિત કર્યો. ત્યારે તે પ્રદેશી રાજા તે વિષસંયુક્ત અશનાદિનો આહાર કરતા શરીરમાં ઉજ્જવલ, વિપુલ, પ્રગાઢ, કર્કશ, ચંડ, તીવ્ર, દુઃખદ, વિકટ, દુસ્સહ વેદના ઉત્પન્ન થઈ વિષમ પિત્તજવરથી પરિગત શરીરમાં દાહ વ્યુત્ક્રાંત થઈ ગયો. સૂત્ર-૮૧, 82 ( 81. ત્યારે તે પ્રદેશી રાજા, સૂર્યકાંતા રાણીને આ ઉત્પાતમાં જોડાયેલી જાણીને, સૂર્યકાંતા દેવી પ્રતિ મનથી. પણ પ્રશ્વેષ ન કરતો, પૌષધશાળામાં જાય છે. પૌષધશાળાને પ્રમાર્જે છે, પ્રમાર્જીને ઉચ્ચાર પ્રસવણ ભૂમિને પડિલેહે છે. પછી દર્ભનો સંથારો પાથરે છે, પાથરીને તેના ઉપર આરૂઢ થાય છે. થઈને પૂર્વાભિમુખ પલ્ચકાસને બેઠો, બે હાથ જોડી, મસ્તકે આવર્ત કરી, મસ્તકે અંજલિ કરી બોલ્યો - અરહંત યાવત્ નિર્વાણપ્રાપ્ત ભગવંતને મારા નમસ્કાર થાઓ. નમસ્કાર હો મારા ધર્મોપદેશક, ધર્માચાર્ય કેશીકુમાર શ્રમણને. અહીં રહેલો હું ત્યાં રહેલ ભગવંતને વંદુ છું. ત્યાં રહેલા ભગવંત અહીં રહેલા એવા મને જુએ. એમ કહી વંદન-નમન કરે છે. પૂર્વે પણ મેં કેશીકુમાર પાસે સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત યાવત્ સ્થૂળ પરિગ્રહનું પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે. હાલ પણ તે જ ભગવંત પાસે સર્વ પ્રાણાતિપાત યાવત્ સર્વ પરિગ્રહનું પચ્ચખાણ કરું છું. સર્વ ક્રોધ ચાવત્ મિથ્યાદર્શનશલ્યનું પ્રત્યાખ્યાન કરું છું. અકરણીય યોગને પચ્ચકખું છું. સર્વે અશનાદિ ચતુર્વિધ આહારને જાવજીવન માટે પચ્ચકખું છું. જે આ મારું શરીર ઈષ્ટ છે યાવત્ રોગ આદિ પણ તેને સ્પર્શે નહીં તે રીતે તેનું મેં રક્ષણ કરેલ છે, તેને પણ છેલ્લા શ્વાસોચ્છવાસે વોસિરાવું છું. આ પ્રમાણે કરી, આલોચના પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પામી કાળમાસે કાળ કરી સૌધર્મકલ્પમાં સૂર્યાભ વિમાનમાં ઉપપાત સભામાં યાવત્ ઉત્પન્ન થયો. ત્યારે તે સૂર્યાભદેવે તત્કાળ ઉત્પન્ન થઈ પંચવિધ પર્યાપ્તિભાવે પર્યાતિ પામે છે. તે આ - આહાર, શરીર, ઇન્દ્રિય, આનપ્રાણ, ભાષામન પર્યાપ્તિ. આ પ્રમાણે હે ગૌતમ! આ પ્રમાણે સૂર્યાભદેવે તે દિવ્ય દેવઋદ્ધિ, દેવઘુતિ, દેવાનુભાવ લબ્ધ-પ્રાપ્ત અને અભિસન્મુખ કરેલ છે. 82. ભગવન! સૂર્યાભદેવની કેટલી કાળ સ્થિતિ કહી છે? ગૌતમ! ચાર પલ્યોપમ. તે સૂર્યાભદેવ, તે દેવલોકથી આયુ-ભવ-સ્થિતિનો ક્ષય થતા અનંતર ચ્યવીને ક્યાં જશે, ક્યાં ઉપજશે ? ગૌતમ ! મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જે ધનાઢ્ય, દીપ્ત, વિપુલ કુટુંબ પરિવારવાળા, વિસ્તીર્ણ વિપુલ ભવન શયના આસન યાનવાહન યુક્ત, ઘણા જન જાત્યરૂપ રજતાદિ અને આયોગ-સંપ્રયોગ યુક્ત, વિચ્છર્દિત પ્રચૂર ભોજનપાન, ઘણા દાસી દાસ, ગાય, ભેંસ, ઘેટા આદિ યુક્ત એવા કુળમાં તથા ઘણા લોકોથી પરાભવ ન થઇ શકે એવા કોઈ એક કુળમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થશે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 56