________________ આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા કુમુદ, નલીન, સુભગ, સૌગંધિક, પુંડરીક, મહાપુંડરીક, શતપત્ર, સહસ્રપત્રો છે. હે આયુષ્યમાન્ શ્રમણો ! તે બધા સર્વ રત્નમય, નિર્મળ, પ્રતિરૂપ, મહા વરસાદથી બચવામાં છત્ર સમાન છે. તેથી આ કારણે હે ગૌતમ ! પદ્મવરવેદિકા, પદ્મવરવેદિકા કહેવાય છે. ભગવન્! પદ્મવરવેદિકા શું શાશ્વત છે? ગૌતમ ! તે કથંચિત્ શાશ્વત છે, કથંચિત અશાશ્વત છે. ભગવન એમ કેમ કહો છો ? હે ગૌતમ ! દ્રવ્યાર્થપણે શાશ્વત છે અને વર્ણ-ગંધ-રસ-સ્પર્શ પર્યાયોથી અશાશ્વત છે. તેથી આમ કહ્યું. ભગવન્! તે પદ્મવરવેદિકા કાળથી કેટલો કાળ રહેશે ? ગૌતમ ! તે પદ્મવરવેદિકા કદી ન હતી તેમ નથી, કદી નથી તેમ નહીં, કદી નહીં હશે તેમ નહીં, તે વેદિકા હતી, છે અને રહેશે. તે ધ્રુવ, નિત્ય, શાશ્વત, અક્ષય, અવ્યય, અવસ્થિત, નિત્ય છે. તે પદ્મવરવેદિકા ચોતરફ એક વનખંડથી ઘેરાયેલ હતી. તે વનખંડ દેશોન બે યોજન ચક્રવાલ વિધ્વંભથી, ઉપરિકાલયન સમ પરિક્ષેપથી છે, વનખંડ વર્ણન પૂર્વવત યાવત્ વિચરે છે, સુધી કહેવું. તે ઉપરિકાલયનની ચારે દિશામાં ચાર ટિસોપાન પ્રતિરૂપક કહ્યા છે. તોરણ-ધ્વજ-છત્રાતિછત્ર વર્ણવવા. તે ઉપરિકાલયનની ઉપર બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ છે , તેનું વર્ણન મણિ જેવા સ્પર્શ પર્યન્ત કહેવું. સૂત્ર-૩૫ તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્યદેશે એક મોટું પ્રાસાદાવતંસક કહ્યું છે. તે પ્રાસાદાવતંસક 500 યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી, 250 યોજન વિખંભથી તથા પોતાની ફેલાઈ રહેલ પ્રભાથી હસતું એવું પ્રતીત થાય છે. ચંદરવો અને પરિવાર સિંહાસન કહેવા. અષ્ટ અષ્ટમંગલ, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર કહેવા. તે મૂળ પ્રાસાદાવતંસક બીજા ચાર પ્રાસાદાવતંસકો તેનાથી અર્ધ ઉચ્ચત્વ પ્રમાણ માત્રથી ચોતરફ પરિવત્ત છે. તે પ્રાસાદાવાંસકો 250 યોજન ઉદ્ઘ ઉચ્ચત્વથી, ૧૨૫-યોજન વિખંભથી છે. તે પ્રાસાદાવાંસકો બીજા ચાર પ્રાસાદાવતંસકોથી ઘેરાયેલ છે, તે અડધા ઉચ્ચત્વ પ્રમાણથી છે. તે પ્રાસાદાવતંસકો પચીશ યોજન ઊંચા અને સાડા બાસઠ યોજન પહોળા, એકત્રીશ યોજના અને એક કોશ વિધ્વંભથી છે. ઉલ્લોક, સપરિવાર સિંહાસન, પ્રાસાદ ઉપર આઠ-આઠ મંગલો, ધ્વજો અને છત્રાતિછત્રો છે. સૂત્ર-૩૬ તે મૂલ પ્રાસાદાવતંસકની પૂર્વે અહીં સુધર્માસભા કહી છે. તે 100 યોજન લાંબી, 50 યોજન પહોળી, 72 યોજન ઊંચી, અનેકશત સ્તંભ સંનિવિષ્ટ છે, અભ્યર્ગત સુકૃત વજ વેદિકા અને તોરણ, વર રચિત શાલભંજિકા થાવત્ અપ્સરાગણ સંઘથી વ્યાપ્ત, પ્રાસાદીય આદિ છે. તે સુધર્માસભામાં ત્રણ દિશામાં ત્રણ દ્વારો કહ્યા છે. તે આ - પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, ઉત્તરમાં. આ દ્વારા ૧૬-યોજન ઉચ્ચત્વથી, આઠ યોજન વિખંભથી, તેટલા જ પ્રવેશભાગમાં છે. તે દ્વાર શ્વેત અને શ્રેષ્ઠ સુવર્ણની સ્કૂપિકાઓ તથા વનમાળાથી અલંકૃત છે. તે દ્વારોની ઉપર આઠ-આઠ મંગલો, ધ્વજા, છત્રાતિછત્રો છે. તે દ્વારોની આગળ પ્રત્યેક-પ્રત્યેક મુખમંડપ કહ્યા છે. તે મુખમંડપો 100 યોજન લંબાઈથી, 50 યોજના વિધ્વંભથી, સાતિરેક 16 યોજન ઉંચાઈથી છે. સુધર્મસભા સમાન વર્ણન કહેવું. તે મુખમંડપની ત્રણ દિશામાં ત્રણ દ્વારા કહ્યા છે. તે આ - પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, ઉત્તરમાં. તે દ્વારો 16 યોજના ઊંચા, આઠ યોજન પહોળા, આઠ યોજન પ્રવેશથી છે. આ દ્વારા શ્વેત, શ્રેષ્ઠ સુવર્ણ સ્કૂપિકા યાવત્ વનમાળાઓથી અલંકૃત છે. તે મુખમંડપના ભૂમિભાગ, ઉલ્લોક, તેની ઉપરના આઠ મંગલ, છત્રાદિ કહેવા. તે મુખમંડપની આગળ પ્રત્યેક-પ્રત્યેક પ્રેક્ષાગૃહ મંડપ કહેલ છે. દ્વાર, ભૂમિભાગ, ઉલ્લોક પર્યન્ત મુખમંડપ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 27