________________ આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીય બધી દિશા અને વિદિશામાં ચોતરફ ઉદાર, સુંદર, મનોજ્ઞ, મનોહર, કર્ણપ્રિય અને મનમોહક ધ્વનિ ગુંજે તેવો આ સ્વર છે ? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. જેમ કોઈ કિંમર, લિંપુરુષ, મહોરગ કે ગંધર્વ ભદ્રશાલ-નંદન-સોમનસ કે પાંડુક વનમાં, હિમવંત-મલય કે મેરુની ગુફામાં ગયેલ અને એક સ્થાને એકઠા થઈ આવીને બેઠા હોય અને પોત-પોતાના સમૂહ સાથે ઉપસ્થિત, હર્ષોલ્લાસપૂર્વક ક્રીડા કરતા, સંગીત-નૃત્ય-હાસ્ય-પરિહાસ પ્રિય કિન્નરાદિના ગેય, પદ્ય, કથનીય, ગેયપદબદ્ધ, પાત્રબદ્ધ, ઉક્ષિપ્ત, પાદાંત, મંદમંદ ધોલનાત્મક, રોચિતાવસાન, સપ્ત સ્વરોથી સમન્વિત, ષદોષથી રહિત, અગિયાર અલંકાર અને આઠ ગુણોથી યુક્ત, ગુંજારવ વડે દૂર-દૂરના ક્ષેત્રોને વ્યાપ્ત કરનાર રાગ-રાગિણી યુક્ત ત્રણ સ્થાનત્રણ કરણથી શુદ્ધ ગીતોના મધુર બોલ, આવા પ્રકારનો તેનો સ્વર હોય છે ? હા, એવો મધુર સ્વર તે મણિ-તૃણથી નીકળે છે. 32. તે વનખંડના તે-તે સ્થાને, તે-તે દેશમાં અનેક નાની-નાની વાવો, પુષ્કરિણીઓ, દીર્ઘિકા, ગુંજાલિકા, સર-પંક્તિ, બિલ-પંક્તિઓ સ્વચ્છ, શ્લષ્ણ, રજતમય કાંઠાઓ, અતિ સમ છે. આ જળાશયો વજમય પાષાણના, તપનીય તળવાળા, સુવર્ણ-શુભ-રજત વાલુકાના, વૈડૂર્ય મણિ-સ્ફટિક પટલના બનેલા છે. સુખાકારી ઉતરવા-ચડવાના સ્થાન છે, વિવિધ મણિ સુબદ્ધ ચતુષ્કોણ વાવ અનુક્રમે સુજાત, ગંભીર, શીતળ જળયુક્ત, કમલપત્ર - બીસમૃણાલથી ઢાંકેલ, ઘણા ઉત્પલ, કુમુદ, નલિન, સુભગ, સૌગંધિક, પુંડરીક, શતપત્ર, સહસ્રપત્ર કમળોથી સુશોભિત છે. તેના ઉપર પરાગને માટે ભ્રમરસમૂહ ગુંજી રહ્યો છે. સ્વચ્છ-નિર્મળ જળ વડે ભરેલ છે. કલ્લોલ કરતા મગરમચ્છ-કાચબા આદિ તેમાં અહીં-તહીં ફરી રહ્યા છે અને તે વિવધ પક્ષીઓના ગમનાગમનથી વ્યાપ્ત છે. આ જળાશયોમાં કેટલાક આસવોદક, કેટલાક વારુણોદક, કેટલાક ધૃતોદક, કેટલાક ક્ષીરોદક, કેટલાક ક્ષારોદક, કેટલાક ઉદકરસ વડે યુક્ત કહ્યા છે. તે પ્રાસાદીય, દર્શનીય, અભિરૂપ, પ્રતિરૂપ છે. તે વાવ યાવત્ કૂપપંક્તિની ચારે દિશામાં ત્રણ-ત્રણ સુંદર સોપાન બનેલ છે. તે ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકોની નેમો વજ-રત્નોની છે, તોરણ-ધ્વજ-છત્રાતિછત્ર પૂર્વવતું જાણવા. તે નાની-નાની વાવ યાવતુ બિલપંક્તિઓમાં તે-તે દેશમાં ઘણા ઉત્પાદ પર્વતો, જગતી પર્વતો છે. કેટલાક દકમંડપ, દકનાલક, દકમંચકો છે, જે ઊંચા-નીચા અને નાના-મોટા અંદોલક, પ્રક્ષાંદોલક છે. તે બધાં રત્નમય, સ્વચ્છ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે ઉત્પાદ પર્વત યાવત્ પ્રક્ષાંદોલકમાં ઘણા હંસાસન, ક્રૌંચાસન, ગરુડાસન, ઉન્નતાસન, પ્રણતાસન, દીર્ષાસન, પક્ષાસન, ભદ્રાસન, વૃષભાસન, સિંહાસન, પદ્માસન, દિશાસૌવસ્તિકાદિ સર્વે રત્નમય, સ્વચ્છ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે વનખંડોમાં ત્યાં-ત્યાં તે-તે દેશમાં ઘણા આલિગૃહ, માલિગૃહ, કદલિગૃહ, લતાગૃહ, આસનગૃહ, પ્રેક્ષણગૃહ, મંડનગૃહ, પ્રસાધનગૃહ, ગર્ભગૃહ, મોહનગૃહ, શાલગૃહ, જાલગૃહ, ચિત્તગૃહ, કુસુમગૃહ, ગંધગૃહ, આદર્શગૃહ. સર્વે રત્નમય, સ્વચ્છ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે આલિગૃહ યાવત્ આદર્શગૃહમાં ઘણા હંસાસન યાવત્ દિશા સૌવસ્તિક આસન સર્વે રત્નમય યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે વનખંડોમાં તે-તે દેશમાં ત્યાં-ત્યાં ઘણા જાઈ–જૂઈનવમાલિકા-વાસંતી-સૂરમલ્લિકા-દધિવાસુકતંબોલી-મુદ્રિકા-નાગલતા-અતિમુક્તલતા અને આસ્કોવક માલુકાના મંડપો છે. તે બધા સ્વચ્છ, સર્વરત્નમય મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 25