________________ આગમસૂત્ર 12, ઉપાંગસૂત્ર 1, ઉવવાઈયા સ્નાન કરે છે. પછી બહુવિધ સેંકડો કૌતુક વડે કલ્યાણકપ્રવર સ્નાન કર્યા પછી, રુંવાટીવાળા-સુકુમાલગંધકાષાયિત વસ્ત્રથી શરીર લૂછ્યું અને સરસ-સુરભિ-ગોશીષ ચંદનથી ગાત્રોને લેપન કર્યું. અદૂષિત-સુમહાઈ-દુષ્યરત્નથી સુસંવૃત્ત થયો, પવિત્ર માળા પહેરી, વર્ણક-વિલેપન કર્યું, મણિ સુવર્ણના બનેલ હાર, અદ્ધહાર, ત્રિસરક, પ્રાલંબ, પ્રલંબમાન કટિસૂત્ર વડે સારી રીતે શોભા કરી. નૈવેયક પહેર્યું. આંગળીમાં અંગુઠી પહેરી, લલિત આભરણોથી અંગોને વિભૂષિત કર્યા. ઉત્તમ કટક, ત્રુટિત વડે ભૂજા ખંભિત કરી. રાજાની શોભા અધિક થઈ મુદ્રિકાને કારણે આંગળીઓ પીળી લાગતી હતી, મુખ કુંડલથી ઉદ્યોતિત લાગતું હતું. મુગટથી મસ્તક દીપતું હતું, હારથી વક્ષ:સ્થળ સુરચિત હતું. લાંબુ-લટકતું-વસ્ત્રનું ઉત્તરીય કર્યું. વિવિધ મણિ-કનક-રત્નયુક્ત વિમલ-મહાર્ડ-નિપુણ શિલ્પીથી તૈયાર કરાયેલ ચમકતા-વિરચિત-સુશ્લિષ્ટ-વિશિષ્ટ-લષ્ટ વીરવલયો પહેર્યા. સૂત્ર-૩૧ (અધૂરથી...) તે રાજાનું બીજું કેટલું વર્ણન કરીએ ? કલ્પવૃક્ષ જેવો તે રાજા અલંકૃ-વિભૂષિત થયા પછી જણાતો હતો. કોરંટ પુષ્પની માળાયુક્ત છત્રને ધારણ કરેલો, ચાર ચામરથી વીંઝાતા અંગવાળો, લોક દ્વારા મંગલ-જય શબ્દ કરાતો, સ્નાનગૃહથી નીકળ્યો. સ્નાનગૃહથી નીકળીને તે રાજા અનેક ગણનાયક, દંડનાયક, રાજા, ઇશ્વર, તલવર, માડુંબિક, કૌટુંબિક, ઇભ્ય, શ્રેષ્ઠી, સેનાપતિ, સાર્થવાહ, દૂત, સંધિપાલ સાથે સંપરિવૃત્ત થઈ ધવલ મહામેઘની જેમ નીકળ્યો. ગ્રહગણ અને તારાગણથી દીપતા અંતરીક્ષ મધ્યે રહેલ ચંદ્ર જેવા પ્રિયદર્શન વાળો નરપતિ, જે બાહ્ય ઉપસ્થાનશાળા, જ્યાં આભિષેક્ય હસ્તિરત્ન હતો, ત્યાં આવે છે, આવીને અંજનગિરિ પર્વત સદશ ગજપતિ ઉપર તે નરપતિ આરૂઢ થયો. સૂત્ર-૩૧ (અધૂરથી.) ત્યારે તે ભંભસારપુત્ર કોણિક રાજા આભિષેક્ય હસ્તિરત્ન ઉપર આરૂઢ થઈને ચાલ્યો ત્યારે પહેલા આ અષ્ટ મંગલ તેની આગળ ક્રમશઃ રવાના થયા. તે આ પ્રમાણે - સૌવસ્તિક, શ્રીવત્સ, નંદ્યાવર્ત, વર્ધમાનક, ભદ્રાસન, કલશ, મત્ય, દર્પણ. ત્યારપછી પૂર્ણ કળશ, શૃંગાર, દિવ્ય છત્ર, પતાકા, ચામર તથા દર્શન રચિત રાજાના દૃષ્ટિપથમાં અવસ્થિત દર્શનીય, હવાથી ફરકતી, ઊંચી, આકાશને સ્પર્શતી હોય તેવી વિજયધ્વજા, આગળ અનુક્રમે ચાલી. ત્યારપછી વૈડૂર્યથી દેદીપ્યમાન વિમલ દંડ, લટકતી કોરંટ પુષ્પની માળા વડે ઉપશોભિત, ચંદ્રમંડલ સદશ, સમૂતિ-વિમલ-આતપત્ર, પ્રવર સિંહાસન, ઉત્તમ મણિરત્નની પાદપીઠ હતી, તેના ઉપર પાદુકાઓની જોડ રાખેલા હતી. તે ઘણા કિંકર-કર્મકર-પુરુષ પદાતિ વડે ઘેરાયેલ હતું. તે અનુક્રમે આગળ ચાલ્યુ. ત્યારપછી ઘણા લાઠીકુંત-ચાપ-ચામર-પાસ-પુસ્તક-ફલક-પીઠ-વીણા-કૂપ્ય-હડપ્પને ગ્રહણ કરનારા અનુક્રમે આગળ ચાલ્યા. ત્યારપછી ઘણા દંડી, મુંડી, શિખંડી, જટી, પિચ્છી, હાસ્યકર, ડમરકર, ચાટુકર, વાદકર, કંદર્પકર, દવકર, કૌકુચિત, ક્રીડાકરો ચાલ્યા, તેઓ વગાડતા, ગાતા, હસતા, નાચતા, બોલતા, સંભળાવતા, રક્ષા કરતા, અવલોકન કરતા અને જય, જય શબ્દનો પ્રયોગ કરતા અનુક્રમે આગળ ચાલ્યા. સૂત્ર-૩૧ (અધૂરેથી...) ત્યારપછી જાત્ય 108 ઘોડા યથાક્રમે ચાલ્યા. તે ઘોડાઓ વેગ, શક્તિ, સ્કૂર્તિમય વયમાં સ્થિત હતા. હરિમેલાની કળી અને મલ્લિકા જેવી તેની આંખ હતી. પોપટની ચાંચ સમાન વક્ર પગ ઉઠાવીને શાનથી ચાલતા હતા. તેઓ ચપલ, ચંચળ ચાલવાળા હતા. લાંઘણ-વલ્સન-ધાવન-ધોરણ-ત્રિપદી–જયિની સંજ્ઞક-અતિશાયી ગતિથી દોડતા આદિ ગતિક્રમ શીખેલ હતા. ગળામાં પહેલા શ્રેષ્ઠ આભૂષણ લટકા હતા. મુખના આભૂષણ, અવચૂલક, દર્પણાકૃતિ અલંકાર, અમ્લાન, ઘણા સુંદર દેખાતા હતા. કટિભાગ ચામરદંડથી સુશોભિત હતા. સુંદર તરુણ સેવકે મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉવવાઇય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 24