________________ આગમસૂત્ર 7, અંગસૂત્ર 7 ઉપાસકદશાંગ સૂત્ર અધ્યયન.૬ કુંડકોલિક સૂત્ર-૩૭, 38 37. છઠા અધ્યયનનો ઉપોદ્ઘાત પહેલા અધ્યયન માફક કહેવો. હે જંબૂ! તે કાળે, તે સમયે કાંપિલ્યપુર નામે નગર હતું. સહસ્સામ્રવન ઉદ્યાન હતું. જિતશત્રુ રાજા હતો, કુંડકોલિક ગાથાપતિ હતો, તેને પૂષ્યા નામે પત્ની હતી. તેના છ કોટી હિરણ્ય નિધાનમાં - છ કોટી હિરણ્ય વ્યાજે અને છ કોટી હિરણ્ય ધન-ધાન્યાદિમાં રોકેલ હતું. તેને 10,000 ગાયોનું એક એવા છ ગોકુળ હતા. ભગવંત મહાવીર સ્વામી પધાર્યા. કુંડકોલિકે કામદેવશ્રાવક માફક શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો. ઇત્યાદિ બધું તેમજ કહેવું યાવત્ તે કુંડકોલિક, સાધુ-સાધ્વીને પ્રતિલાભતા વિચરે છે. 38. ત્યારપછી તે ફંડફોલિક શ્રાવક અન્ય કોઈ દિવસે મધ્યાહ્નકાળે અશોકવાટિકામાં પ્રથ્વીશિલાપટ્ટકે આવ્યો. આવીને નામાંકિત વીંટી અને ઉત્તરીયને પૃથ્વીશિલાપટ્ટકે રાખ્યું. પછી શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સ્વીકારીને વિચરે છે. ત્યારે તે કુંડકોલિક પાસે એક દેવ પ્રગટ થયો. તે દેવે નામમુદ્રા અને ઉત્તરીય પૃથ્વીશિલાપટ્ટકથી લીધા. લઈને ઘુઘરી સહિત શ્રેષ્ઠ વસ્ત્રો પહેરેલ એવો તે આકાશ રહીને કુંડકોલિક શ્રાવકને કહ્યું - ઓ ! ફંડકોલિક ! દેવાનુપ્રિય ! ગોશાળા મંખલિપુત્રની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સુંદર છે. કેમકે તેમાં ઉત્થાન-કર્મ-બલવીર્ય-પુરુષાકાર પરાક્રમ નથી, સર્વે ભાવો નિયત છે. શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ મંગુલી-ખરાબ છે. કેમકે તેમાં. ઉત્થાન-કર્મ-બલ-વીર્ય-પુરુષાકાર પરાક્રમ છે, સર્વે ભાવો અનિયત છે. ત્યારે કુંડકોલિકે તે દેવને કહ્યું - હે દેવ ! જો ગોશાળાની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સુંદર છે, કેમકે તેમાં ઉત્થાનાદિ નથી, યાવત્ સર્વે ભાવો નિયત છે અને ભગવંત મહાવીરની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિમાં ઉત્થાનાદિ છે યાવત્ સર્વભાવો અનિયત છે માટે ખરાબ છે. તો હે દેવ ! તે આ આવી દિવ્ય દેવદ્ધિ-દેવદ્યુતિ-દેવાનુભાવ ક્યાંથી લબ્ધ-પ્રાપ્ત-અભિમુખ કર્યો ? શું ઉત્થાન યાવત્ પરાક્રમ વડે? કે ઉત્થાન યાવત્ પરાક્રમ વિના ? ત્યારે દેવે ફંડફોલિક શ્રાવકને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! મેં આ આવી દિવ્ય દેવઋદ્ધિ આદિ અનુત્થાન યાવતુ અપરાક્રમથી લબ્ધ-પ્રાપ્ત-અભિમુખ કરી છે. ત્યારે કુંડકોલિક શ્રમાણોપાસકે તે દેવને કહ્યું - હે દેવ ! જો આ આવી દિવ્ય દેવઋદ્ધિ આદિ અનુત્થાના યાવત્ અપુરુષાકાર પરાક્રમથી લબ્ધ પ્રાપ્ત-અભિમુખ કરી છે, તો જે જીવોને ઉત્થાનાદિ નથી, તે જીવો દેવ કેમ ના થયા ? અને હે દેવ ! તે આ આવી દિવ્ય દેવઋદ્ધિ આદિ ઉત્થાન યાવત્ પરાક્રમથી લબ્ધ-પ્રાપ્ત-અભિમુખ કરી છે, તો ઉત્થાનાદિ રહિત યાવતુ ગોશાળાની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સુંદર છે અને ઉત્થાનાદિ યુક્ત યાવત્ ભગવંત મહાવીરની ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ અસુંદર છે, તે તારું કથન મિથ્યા છે. ત્યારે તે દેવ કુંડકોલિક શ્રાવકને આમ કહેતો સાંભળીને શંકિત યાવત્ કલુષાભાવ પામી, કુંડકોલિકને કંઈ ઉત્તર આપવાને સમર્થ ન થયો. તેણે નામમદ્રા અને ઉત્તરીયને પૃથ્વીશિલાપટ્ટક મૂક્યા. મૂકીને જે દિશાથી આવ્યો હતો, તે દિશામાં પાછો ગયો. તે કાળે, તે સમયે ભગવંત મહાવીર સ્વામી પધાર્યા. ત્યારે કુંડકોલિકે આ વૃત્તાંત પ્રાપ્ત થતા, હર્ષિત થઈ, કામદેવ માફક નીકળ્યો યાવત્ પર્યાપાસના કરવા લાગ્યો. ભગવંતે ધર્મકથા કહી. સૂત્ર૩૯, 40 39. ભગવંત મહાવીર કુંડકોલિક શ્રાવકને કહ્યું - હે કુંડકોલિક ! કાલે મધ્યાહે અશોકવાટિકામાં એક દેવા તારી પાસે આવ્યો ઇત્યાદિ. શું આ અર્થ યોગ્ય છે? હા, ભગવંત તે યોગ્ય છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉપાસકદશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 21