________________ આગમસૂત્ર 6 અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર આઠ તલની ઊંચાઈ સુધી આકાશમાં ઉછાળી, જળમાં ડૂબાડી દઈશ. જેથી તે આર્તધ્યાનમાં વશ થઈ, અસમાધિ પામી, મરી જઈશ. ત્યારે તે અહંન્નક શ્રાવકે તે દેવને મનથી જ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! હું જીવાજીવનો જ્ઞાતા અહંન્નક શ્રાવક છું. નિશ્ચયે મને કોઈ દેવ, દાનવ નિન્ય પ્રવચનથી ચલિત, ક્ષોભિત, વિપરિણામિત કરવા સમર્થ નથી, તમારી જે ઇચ્છા હોય તે કરો. એમ કહીને અહંન્નક નિર્ભય, મુખનો રંગ કે નેત્રનો વર્ણ બદલ્યા વિના, અદીન-વિમન માનસ, નિશ્ચલ, નિસ્પદ, મૌન, ધર્મધ્યાનોપગત થઈને રહ્યો. ત્યારે તે દિવ્ય પિશાચરૂપધારી દેવે, અહંન્નક શ્રાવકને બીજી–ત્રીજી વખત આમ કહ્યું- ઓ અહંન્નક! ઈત્યાદિ કહીને પૂર્વવત ધમકી આપી યાવત્ અહંન્નક શ્રાવક ધર્મધ્યાનમાં લીન રહી વિચરે છે. ત્યારે તે દિવ્ય પિશાચરૂપ અહંન્નકને ધર્મધ્યાનોપગત જાણીને ઘણો-ઘણો ક્રોધિત થઈ, તે પોતવહનને બે આંગળી વડે ઉપાડી, સાત-આઠ તલ ઊંચું આકાશમાં લઇ ગયો યાવત્ અહંન્નકને કહ્યું - ઓ ! અપ્રાર્થિતના પ્રાર્થિત, જો તને શીલવ્રત આદિ છોડવા ન કલ્પતા હોય, તો પણ તું આજે અકાલમાં જ મારી જઈશ. તો પણ તે અહંન્નક ધર્મધ્યાનયુક્ત વિચરે છે. ત્યારે તે પિશાચ અહંન્નકને નિર્ચન્થ પ્રવચનથી ચલિત કરવા સમર્થ ન થયો, ત્યારે ઉપશાંત યાવત્ ખેદવાળો થઈ, ધીમે ધીમે પોતવહનને પાણી ઉપર સ્થાપ્યું. તે દિવ્ય પિશાચરૂપ સંહરી દિવ્ય દેવરૂપ વિકુવ્યું. પછી આકાશમાં સ્થિર થઈ, ઘુંઘરુના ધ્વનિથી યુક્ત, પંચવર્ણી ઉત્તમ વસ્ત્ર ધારણ કરી અહંન્નક શ્રાવકને કહ્યું - હે અહંન્નક ! તું ધન્ય છે, હે દેવાનુપ્રિય ! યાવતું તારું જીવન સફળ છે, જેથી તને નિર્ચન્જ પ્રવચનમાં આવી શ્રદ્ધા લબ્ધ-પ્રાપ્ત અને અભિસમન્વાગત થઈ. હે દેવાનુપ્રિય ! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રએ સૌધર્મકલ્પે સૌધર્માવલંસક વિમાને સુધર્માસભામાં ઘણા દેવો મધ્યે મહાશબ્દોથી આમ કહ્યું - નિશ્ચ જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં, ચંપાનગરીમાં અહંન્નક શ્રાવક, જીવાજીવનો જ્ઞાતા છે, તેને કોઈ દેવ કે દાનવ નિર્ચન્જ પ્રવચનથી ચલિત યાવત્ વિપરિણામિત કરવા સમર્થ નથી. ત્યારે મેં શક્રની આ વાતની શ્રદ્ધા ન કરી, પછી મને આવો વિચાર આવ્યો કે - હું અહંન્નક પાસે પ્રગટ થાઉં અને જાણું કે અહંન્નક પ્રિયધર્મી-દઢધર્મી છે કે નહીં ? શીલવ્રતગુણથી ચલિત થઈ યાવત ત્યાગ કરે છે કે નહીં, એમ વિચારી, અવધિજ્ઞાન વડે તમને મેં જોયા. ઈશાન કોણમાં જઈ ઉત્તર વૈક્રિય રૂપ કરી ઉત્કૃષ્ટ ગતિથી સમુદ્રમાં આપની પાસે આવ્યો. આપને ઉપસર્ગ કર્યો. પણ આપ ડર્યા નહીં, તો શક્રેન્દ્રએ કહ્યું, તે અર્થ સત્ય છે, મેં આપની ઋદ્ધિઘુતિ-યશ-યાવત્ પરાક્રમ લબ્ધ, પ્રાપ્ત, અભિસમન્વાગત જાણ્યા છે, તો હે દેવાનુપ્રિય ! તમને ખમાવું છું. આપ ખમવા યોગ્ય છો, એ રીતે ફરી નહીં કરું. પછી હાથ જોડી, પગે પડી, આ અર્થ માટે વિનયપૂર્વક વારંવાર ખમાવ્યા, ખમાવીને અહંન્નકને બે કુંડલ યુગલ આપ્યા. આપીને જે દિશામાંથી આવેલો, ત્યાં પાછો ગયો. 88. ત્યારપછી તે અહંન્નકે નિરુપસર્ગતા જાણી પ્રતિજ્ઞા પારી, ત્યારે તે અહંન્નકાદિ યાવત્ વણિકો દક્ષિણના અનુકૂળ વાયુથી ગંભીર પોતપટ્ટણ ગયા. વહાણ રોક્યું. ગાડા-ગાડી સજ્જ કર્યા, તે ગણિમ આદિ વડે ગાડાગાડી ભર્યા. પછી ગાડા-ગાડી જોડ્યા, મિથિલા નગરીએ આવ્યા, મિથિલા રાજધાની બહાર અગ્રઉદ્યાનમાં ગાડા-ગાડી છોડડ્યા. રાજધાનીએ મહાર્થ-મહાઈ–મહાઈ-વિપુલ રાજયોગ્ય પ્રાકૃત કુંડલ-યુગલ લીધા, લઈને પ્રવેશ્યા, કુંભક રાજા પાસે આવીને બે હાથ જોડી, તે મહાર્થ, દિવ્ય કુંડલ ભેટ ધર્યા. પછી કુંભકે તે સાંયાત્રિકોની ભેટ સ્વીકારી, પછી ઉત્તમ વિદેહ રાજકન્યા મલ્લિને બોલાવીને તે દિવ્ય કુંડલ યુગલ રાજકન્યા મલિને પહેરાવીને વિસર્જિત કરી. ત્યારે તે કુંભ રાજાએ, તે અહંન્નક યાવત્ વણિકોને વિપુલ અશન-વસ્ત્ર-ગંધ આદિથી સત્કાર કર્યો યાવત્ તેમનો કર માફ કર્યો, તેમને વિદાય કર્યા. પછી તેઓ રાજમાર્ગે આવાસે આવ્યા, આવીને ભાંડનો વ્યાપાર કરવા લાગ્યા. તેમણે બીજા ભાંડ ખરીદ કરી ગાડા-ગાડી ભર્યા. ગંભીર પોતપટ્ટને આવ્યા, આવી પોતવહન સજાવ્યું. તેમાં બધા ભાંડ ભર્યા. ભરીને દક્ષિણ "ના. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા) આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 64