________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર અધ્યયન-૩ ‘અંડ’ સૂત્ર-પપ ભગવન્! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીર સ્વામીએ જ્ઞાતાધર્મકથાના બીજા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો, તો ત્રીજા અધ્યયનનો અર્થ શું છે ? હે જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે ચંપાનગરી હતી. તે ચંપાનગરીની બહાર ઈશાન દિશામાં સુભૂમિભાગ ઉદ્યાન હતું. તે સર્વઋતુના ફળ-ફૂલોથી સંપન્ન, સુરમ્ય હતું. નંદનવન સમાન સુખકારી, સુગંધયુક્ત, શીતલ છાયાથી વ્યાપ્ત હતુ. તે સભૂમિભાગ ઉદ્યાનની ઉત્તરે એક દેશમાં માલુકાકચ્છ હતું. તેમાં એક ઉત્તમ મયુરીએ પુષ્ટ, પર્યાયાગત, પિંડ સમાન શ્વેતવર્ણી, નિર્વણ, નિરુપહત, પોલી મુકી પ્રમાણ બે ઇંડાને જન્મ આપ્યો. આપીને પોતાની પાંખના વાયુથી સંરક્ષતી, સંગોપતી રહે છે. તે ચંપાનગરીમાં બે સાર્થવાહ-પુત્ર રહેતા હતા. તે આ - જિનદત્તપુત્ર અને સાગરદત્તપુત્ર. તે બંને સાથે જમ્યા. સાથે મોટા થયા, સાથે ધૂળમાં રમ્યા, સાથે વિવાહિત થયા. તેઓ અન્યોન્ય અનુરક્ત-અનુવ્રતછંદાનુવર્તી-હૃદયનું ઇચ્છિત કાર્ય કરનારા, પરસ્પરના ઘરોમાં કૃત્ય, કરણીય, અનુભવતા વિચરતા હતા. સૂત્ર-૫૬, 57 પs. ત્યારે તે સાર્થવાહ પુત્રો કોઈ સમયે મળ્યા. એક ઘરમાં આવી સાથે બેઠા અને આવો પરસ્પર વાર્તાલાપ થયો કે - હે દેવાનુપ્રિય ! આપણને જે સુખ, દુઃખ, પ્રવ્રજ્યા, વિદેશગમન પ્રાપ્ત થાય, તેનો આપણે એકબીજા સાથે નિર્વાહ કરવો. એમ વિચારી બંનેએ આવો સંકેત પરસ્પર સ્વીકાર્યો. પછી પોત-પોતાના કાર્યમાં લાગી ગયા. પ૭. તે ચંપાનગરીમાં દેવદત્તા ગણિકા રહેતી હતી. તેણી ધનાઢ્ય યાવતું ભોજન-પાન યુક્ત હતી. તેણી. ૬૪-કળામાં પંડિતા, ગણિકાના ૬૪-ગુણોથી યુક્ત, ૨૯-વિશેષ ક્રીડામાં રમમાણ, ૨૧-રતિગુણ પ્રધાન, ૩૨પુરુષોપચાર કુશળ, સુપ્ત નવે અંગ જાગૃત થયેલી, ૧૮-દેશી ભાષામાં વિશારદા, શૃંગારગૃહવત્, સુંદર વેશવાળી, સુંદર ગતિ, હાસ્ય આદિમાં કુશળ, ઊંચી ધ્વજાવાળી, સહસ્રલંભી હતી. રાજા દ્વારા તેને છત્ર-ચામર-બાલ વીંઝણો. અપાયેલ હતો. કર્ણરથ ઉપર આરૂઢ થનારી અને ઘણી હજારો ગણિકાનું આધીપત્ય કરતી વિચરતી હતી. ત્યારે તે સાર્થવાહ પુત્રોએ અન્ય કોઈ દિવસે મધ્યાહ્ન કાળે ભોજન પછી આચમન કરી, ચોખ્ખા થઈ, પરમ શુચિભૂત થઈ ઉત્તમ સુખાસને બેસી આવો પરસ્પર કથા-સમુલ્લાપ થયો કે - આપણે માટે હે દેવાનુપ્રિય! એ શ્રેયસ્કર છે કે કાલે યાવત્ વિપુલ અશનાદિ તૈયાર કરાવી, તે વિપુલ અશનાદિ, ધૂપ-પુષ્પ-ગંધ-વસ્ત્ર લઈને, દેવદત્તા ગણિકા સાથે સુભૂમિભાગ ઉદ્યાનની ઉદ્યાન શોભાને અનુભવતા વિચરીએ. એમ કહી-પરસ્પર આ વાતને સ્વીકારી. પછી બીજે દિવસે પ્રભાત થતા કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને આમ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયો ! જાઓ, વિપુલ અશનાદિ તૈયાર કરાવો. તે વિપુલે અશનાદિ તથા ધૂપ-પુષ્પ લઈને સુભૂમિભાગ ઉદ્યાનમાં નંદા પુષ્કરિણીએ જાઓ. ત્યાં સમીપમાં સ્થૂણા મંડપ તૈયાર કરાવો. પછી પાણી છાંટી, સાફ કરી, લીંપણ કરી, સુગંધ ગુટિકા સમાન યુક્ત કરો. ત્યાં અમારી રાહ જોતા ઊભા રહો યાવત્ ત્યાં રાહ જોતા ઊભા રહે છે. ત્યારપછી સાર્થવાહ પુત્રો બીજી વખત કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવે છે, બોલાવીને કહ્યું - જલદી સમાન ખુર અને પૂંછડાવાળા, ઘસીને એક સરખા બનાવેલા તીક્ષ્ણ અગ્ર શીંગડાવાળા, ચાંદીની ઘંટડીવાળા, સ્વર્ણજડિત સૂતી. દોરીની નાથથી બાંધેલા, નીલકમલ કલગીયુક્ત, શ્રેષ્ઠ યુવાન બળદોથી જોડેલ, વિવિધ મણિ-રત્ન-સુવર્ણ ઘંટીના. સમૂહથી યુક્ત શ્રેષ્ઠ લક્ષણી રથ લાવો. તેઓ પણ તેવો જ રથ લાવે છે. પછી તે સાર્થવાહ પુત્રોએ સ્નાન કર્યું યાવત્ અલંકૃત શરીરી થઈ રથમાં આરૂઢ થયા. પછી દેવદત્તા ગણિકાને ઘેર આવ્યા. આવી તે રથમાંથી ઊતરીને દેવદત્તાના ઘરમાં પ્રવેશ્યા. પછી તે દેવદત્તા તેમને આવતા જોઈ, હર્ષિત થઈ, આસનથી ઊભી થઈ સાત-આઠ પગલા સામે ગઈ, જઈને તે સાર્થવાહ પુત્રોને આમ કહ્યું - આગમન પ્રયોજન કહો. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 41