________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5 “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ આર્તધ્યાનને પામેલ, ભૂમિમાં દૃષ્ટિ રાખી, તે ચમરેન્દ્ર ચમરચંચા રાજધાનીમાં, સુધર્માસભામાં અમર નામક સિંહાસના ઉપર બેસી વિચાર કરે છે. પછી હણાયેલ મનો સંકલ્પવાળા અને યાવત્ વિચારમાં પડેલા તે ચમરેન્દ્રને જોઈને સામાનિક સભામાં ઉત્પન્ન દેવોએ હાથ જોડીને યાવત્ આ પ્રમાણે કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! તમે આજે હણાયેલા મનોસંકલ્પવાળા થઈ યાવત્ શું વિચારો છો ? ત્યારે અમરેન્દ્રએ તે સામાનિક સભામાં ઉત્પન્ન દેવોને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયો! મેં મારી મેળે જ શ્રમણ ભગવંત મહાવીરનો આશરો લઈ, શક્રેન્દ્રની શોભા ભ્રષ્ટ કરવા ધારેલ. ત્યારે શકે કુપિત થઈ મને મારવા મારી પાછળ વજ ફેંક્યું. હે દેવાનુપ્રિયો ! ભલું થાઓ ભગવંત મહાવીરનું, કે જેના પ્રભાવથી હું અલિષ્ટ, અવ્યથિત, અપરિતાપિતા અહીં આવ્યો છું, સમોસર્યો છું, સંપ્રાપ્ત થયો છું - ઉપસંપન્ન થઈને વિચરું છું. તો હે દેવાનુપ્રિયો ! આપણે બધા ત્યાં જઈએ અને ભગવંત મહાવીરને વાંદી, નમી યાવત્ પર્યુપાસના કરીએ. એમ કરી તે 64,000 સામાનિક દેવો સાથે યાવત્ સર્વ ઋદ્ધિપૂર્વક યાવત્ જ્યાં ઉત્તમ અશોકવૃક્ષ છે, જ્યાં હું મહાવીર (પ્રભુ) છું, તે તરફ આવીને, મને ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી યાવત્ નમીને આમ કહ્યું હે ભગવન્! મેં મારી જાતે જ આપનો આશરો લઈને દેવેન્દ્ર શુક્રની શોભા ભ્રષ્ટ કરવા ધારેલ યાવતુ-આપ દેવાનુપ્રિયનું ભલું થાઓ કે આપના પ્રભાવે હું અક્લિષ્ટ યાવત્ વિચરું છું. હે દેવાનુપ્રિય! હું તે સંબંધે આપની ક્ષમા માંગુ છું - યાવત્ - ઇશાન દિભાગમાં જઈને યાવત્ બત્રીશબદ્ધ નૃત્યવિધિ દેખાડી, જ્યાંથી આવેલ ત્યાં પાછો ગયો. હે ગૌતમ ! એ પ્રમાણે ચમરેન્દ્રને તે દિવ્ય દેવઋદ્ધિ લબ્ધ, પ્રાપ્ત, અભિસન્મુખ થઈ. ચમરેન્દ્રની સ્થિતિ ત્યાં એક સાગરોપમ છે. ત્યાંથી ચ્યવીને, મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જન્મ લઇ સિદ્ધ થશે યાવત્ સર્વ દુઃખોનો અંત કરશે. સૂત્ર-૧૭૭ ભગવન્! અસુરકુમાર દેવો ઊંચે યાવત્ સૌધર્મકલ્યું જાય છે, તેનું શું કારણ ? ગૌતમ ! તે તાજા ઉત્પન્ન અથવા મરવાની તૈયારીવાળા દેવોને આવો અધ્યાત્મિક યાવત્ સંકલ્પ ઉત્પન્ન થાય છે કે - અહો! અમે દિવ્ય દેવઋદ્ધિ લબ્ધ, પ્રાપ્ત યાવત્ અભિસન્મુખ કરી છે. જેવી દિવ્ય દેવઋદ્ધિ યાવત્ સામે આણી છે, તેવી દેવેન્દ્ર, દેવરાજ શક્રે પણ યાવત્ - સામે આણી છે અને જેવી દિવ્ય દેવઋદ્ધિ શક્રેન્દ્ર સામે આણી છે, તેવી જ દિવ્ય દેવઋદ્ધિ યાવત્ અમે પણ સામે આણી છે. તો જઈએ અને શક્રેન્દ્રની પાસે પ્રગટ થઈએ અને શક્રેન્દ્રએ યાવત્ સામે આણેલી દિવ્ય દેવઋદ્ધિને જોઈએ તથા શક્રેન્દ્ર પણ અમારી સામે આણેલી યાવત્ દિવ્ય દેવઋદ્ધિને જુએ. આપણે શક્રેન્દ્રએ સામે આણેલી યાવતુ દેવઋદ્ધિને જાણીએ અને શક્રેન્દ્ર પણ અમે સામે આણેલી યાવત્ દિવ્ય દેવઋદ્ધિને જાણે. હે ગૌતમ ! એ કારણે અસુરકુમાર દેવો ઊંચે યાવત્ સૌધર્મકલ્પ સુધી જાય છે. ભગવન્! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૩, ઉદ્દેશા-૨નો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ પૂર્ણ શતક-૩, ઉદ્દેશો-૩ ક્રિયા સૂત્ર-૧૭૮ તે કાળે તે સમયે રાજગૃહ નામે નગર હતું. ભગવંત મહાવીર પધાર્યા યાવત્ પર્ષદા ધર્મ સાંભળી પાછી ફરી. તે કાળે તે સમયે યાવત્ ભગવંતના મંડિત પુત્ર અણગાર શિષ્ય, જે પ્રકૃતિભદ્રક હતા યાવત્ પર્યુપાસના કરતા આમ કહ્યું - ભગવદ્ ! ક્રિયાઓ(કર્મબંધનમાં કારણરૂપ ચેષ્ટાઓ) કેટલી કહી છે ? મંડિતપુત્ર ! ક્રિયાઓ પાંચ કહી છે. તે આ - કાયિકી(કાયાથી અથવા કાયામાં થતી), અધિકરણિકી(શસ્ત્ર આદિહી થતી ક્રિયા), પ્રાÀષિકી(શ્રેષથી થતી ક્રિયા), પારિતાપનિકી(પીડા પહોચાડવાથી લાગતી) અને પ્રાણાતિપાત(પ્રાણના નાશથી લાગતી) ક્રિયા. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 68