________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ દેવાનુભાવ, બત્રીશવિધ નાટ્યવિધિ દેખાડે છે. પછી તામલી બાલતપસ્વીને ત્રણ વખત આદક્ષિણ-પ્રદક્ષિણા કરી, વંદી, નમી, આમ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! અમે બલીચંચા રાજધાનીમાં રહેતા ઘણા અસુરકુમાર દેવ-દેવીઓ આપ દેવાનુપ્રિયને વંદન-નમસ્કાર યાવત્ પર્યુપાસના કરીએ છીએ. હે દેવાનુપ્રિય! અમારી બલીચંચા રાજધાની હાલ ઇન્દ્ર, પુરોહિત રહિત છે. અમે બધા ઇન્દ્રાધીન, ઇન્દ્રિધિષ્ઠિત, ઇન્દ્રાધીનકાર્યા છીએ. દેવાનુપ્રિય! તમે બલીચંચા રાજધાનીનો આદર કરો, સ્વામિત્વ સ્વીકારો, મનમાં લાવી, તે સંબંધે નિદાન કરો, કે તમે કાળમાસે કાળ કરીને બલીચંચા રાજધાનીમાં ઇન્દ્રરૂપે. ઉત્પન્ન થશો. ત્યારે તમે અમારા ઇન્દ્ર થશો. ત્યારે તમે અમારી સાથે દિવ્ય ભોગોને ભોગવતા વિચરશો. ત્યારે તે તામલી બાલતપસ્વીએ તે બલીચંચા રાજધાનીના રહીશો ઘણા અસુરકુમાર દેવ-દેવીઓએ આમ કહ્યું ત્યારે આ અર્થનો આદર ન કર્યો, સ્વીકારી નહીં, મૌન રહ્યો. ત્યારે તે બલીચંચાના રહીશ ઘણા અસુરકુમાર દેવદેવીઓએ તામલી મૌર્યપુત્રને બે-ત્રણ વખત ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી યાવત્ હે દેવાનુપ્રિય! અમારી બલીચંચા ઇન્દ્રરહિત. છે યાવત્ તમે તેના સ્વામી થાઓ. યાવત્ બે-ત્રણ વાર આમ કહેવા છતાં યાવત્ તામલી મૌન રહ્યો. ત્યારે તે બલીચંચાના ઘણા અસુરકુમાર દેવ-દેવીઓનો તામલીએ અનાદર કરતા, તેમની વાત ન સ્વીકારતા જે દિશામાંથી આવ્યા હતા, ત્યાં પાછા ગયા. 162. તે કાળે, તે સમયે ઇશાનકલ્પ ઇન્દ્ર, પુરોહિત રહિત હતો. ત્યારે તે તામલી બાલતપસ્વી પ્રતિપૂર્ણ 60,000 વર્ષનો પર્યાય પાળીને, દ્વિમાસિક સંલેખનાથી આત્માને જોડીને 120 ભક્ત અનશન વડે છેદીને કાળા માસે કાળ કરી ઇશાન કલ્પે ઇશાનાવતંસક વિમાનમાં ઉપપાત સભામાં દેવશય્યામાં, દેવદૂષ્યથી આવરિત, અંગુલના. અસંખ્ય ભાગ માત્ર અવગાહનાથી, ઇશાન દેવેન્દ્રના વિરહકાળ સમયે ઇશાન દેવેન્દ્રપણે ઉત્પન્ન થયો. ત્યારે તે ઇશાન દેવેન્દ્ર દેવરાજ જે તુરંત જન્મેલ, તેણે પંચવિધ પર્યાપ્તિથી પર્યાપ્તિભાવ પૂર્ણ કર્યો. તે આ - આહાર પર્યાપ્તિ યાવત્ ભાષામન પર્યાપ્તિ. ત્યારે તે બલીચંચા રાજધાનીના રહીશો ઘણા અસુર કુમાર દેવ-દેવીઓએ તામલી બોલતપસ્વીને કાલગતા જાણી ઈશાન કલ્પે દેવેન્દ્રપણે ઉત્પન્ન થયો જોઈને ઘણા ક્રોધિત-કુપિત-ચંડિક થઈ ગુસ્સામાં ધમધમતા બલીચંચા રાજધાનીની વચ્ચેથી નીકળીને ઉત્કૃષ્ટ યાવતુ ગતિથી ભરતક્ષેત્રના તામ્રલિપ્તી નગરમાં તામલી બાલતપસ્વીના શરીર પાસે આવ્યા. તામલીના મૃતકને. ડાબે પગે દોરડી બાંધી. તેના મુખમાં ત્રણ વાર થૂકી, તામ્રલિમીના શૃંગાટક-ત્રિકચતુષ્ક-ચત્વર-મહાપથ-પથોમાં મુડદાને ઢસડતા મોટા શબ્દથી ઉદ્ઘોષણા કરતા આ પ્રમાણે બોલ્યા-પોતાની મેળે તપસ્વીનો વેશ પહેરી, પ્રાણામાં પ્રવજ્યાથી પ્રવ્રજિત તે તામલી બાલતપસ્વી કોણ ? ઈશાનકલ્પ થયેલ દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાન કોણ ? એમ કરી, તામલીના શરીરની હીલણા-નિંદા-ખિંસાગહ-અવમાનના-તર્જના-તાડના-પરિવધ-કદર્થના કરે છે. શરીરને આડુ-અવળુ ઢસડે છે. એ રીતે હીલના. યાવત્ આકડવિકડ કરીને એકાંતમાં નાંખી ચાલ્યા ગયા. 163. ત્યારે તે ઇશાન કલ્પવાસી ઘણા વૈમાનિક દેવો દેવીઓએ જોયું - બલીવંચાના રહીશ ઘણા અસુર કુમાર દેવ-દેવીઓએ તામલી બોલતપસ્વીના શરીરની હીલણા-નિંદા યાવત્ આકડવિકડ કરે છે. તે જોઈને ક્રોધિત થઈ યાવત્ ગુસ્સાથી ધમધમતા જ્યાં ઇશાનેન્દ્ર છે, ત્યાં જઈને બે હાથ જોડી, દશ નખ ભેગા કરી, મસ્તકે અંજલિ જોડી, જય-વિજયથી વધાવી આમ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય! બલીવંચાના રહીશ ઘણા અસુરકુમાર દેવ-દેવીઓ આપ દેવાનુપ્રિયને કાલગત જાણીને, ઈશાન કલ્પે ઇન્દ્રપણે ઉત્પન્ન થયેલ જોઈને ક્રોધપૂર્વક યાવતુ એકાંતમાં આપનું શરીર ફેંકીને પાછા ગયા. ત્યારે તે ઇશાનેન્દ્રએ તે ઇશાનકલ્પવાસી ઘણા દેવ-દેવી પાસે આ અર્થ જાણી, અવધારી ક્રોધથી યાવત્ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 60