________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' ભગવદ્ ! તૈજસ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી થાય ? ગૌતમ ! વીર્યસયોગ સદ્ભવ્યતાથી યાવત્ આયુને આશ્રીને તૈજસ શરીર પ્રયોગ નામકર્મના ઉધ્યથી આ બંધ થાય. ભગવન્! તૈજસ શરીરપ્રયોગ બંધ, દેશબંધ છે કે સર્વબંધ ? ગૌતમ ! દેશબંધ છે, સર્વબંધ નથી. ભગવદ્ ! તૈજસ શરીરપ્રયોગબંધ કાળથી કેટલો હોય ? ગૌતમ ! તૈજસ શરીરપ્રયોગબંધના બે ભેદ છે - અનાદિ અપર્યવસિત, અનાદિ સપર્યવસિત. ભગવન્! તૈજસ શરીરપ્રયોગ બંધનું અંતર કાળથી કેટલું હોય ? ગૌતમ ! અનાદિ અપર્યવસિત કે અનાદિ સંપર્યવસિત ને અંતર નથી. ભગવન્! આ તૈજસ શરીરના બંધકોમાં કોણ કોનાથી યાવત્ વિશેષાધિક છે? ગૌતમ ! સૌથી થોડા જીવો સૂત્ર-૪૨૭ ભગવન્! કામણ શરીર પ્રયોગ બંધ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! આઠ ભેદે. જ્ઞાનાવરણીય કાર્પણ શરીરપ્રયોગ બંધ યાવત્ અંતરાયિક કાર્મણ શરીરપ્રયોગ બંધ. ભગવદ્ ! જ્ઞાનાવરણીય કામણ શરીરમયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! જ્ઞાનની -1. પ્રત્યુનીકતા, 2. નિદ્ભવતા, 3. અંતરાય, 4. પ્રદ્વેષ, 5. આશાતના, 6. વિસંવાદન યોગથી અને 7. જ્ઞાનાવરણીય કાર્પણ શરીરમયોગ નામકર્મના ઉધ્યથી આ બંધ થાય છે. ભગવન્! દર્શનાવરણીય કાર્મણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! દર્શન પ્રત્યુનીકતાદિ, જ્ઞાનાવરણીય કર્મમાં કહ્યું તેમ જાણવુ. વિશેષ આ - ‘દર્શન’ શબ્દ કહેવો યાવત્ દર્શનાવરણીય કામણ શરીરપ્રયોગ નામકર્મના ઉદયથી આ બંધ થાય. ભગવન્! શાતા વેદનીય કામણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! પ્રાણ,ભૂત, જીવ અને સત્ત્વોની અનુકંપાથી જેમ શતક-૭, ઉદ્દેશા-૧૦માં કહ્યું તેમ યાવત્ અપરિતાપનાથી, સાતા વેદનીય કાર્મણ શરીર પ્રયોગ નામકર્મથી આ બંધ થાય. ભગવન્! અશાતા વેદનીય કાર્મણ શરીરમયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે? ગૌતમ ! બીજાને દુઃખ દેવાથી, બીજાને શોક કરાવવાથી આદિ શતક-૭, ઉદ્દેશા-૧૦માં કહ્યા મુજબ બધું પૂર્વવત્ જાણવું. ભગવન્! મોહનીય કાર્મણ શરીરમયોગબંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે? ગૌતમ ! તીવ્રક્રોધ, તીવ્રમાન, તીવ્રમાયા, તીવ્ર લોભ, દર્શન મોહનીય, ચારિત્ર મોહનીય વડે મોહનીય કામણ શરીર પ્રયોગબંધ થાય છે. ભગવન્નૈરયિકાયુ કાશ્મણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! મહા આરંભ, મહાપરિગ્રહ, માંસાહાર અને પંચેન્દ્રિયના વધથી તથા નૈરયિકાયુ કાશ્મણ શરીરપ્રયોગ નામ કર્મોદયથી આ બંધ થાય. | તિર્યંચયોનિકાયુ કાશ્મણ શરીરમયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! માયા, ગૂઢમાયા, અસત્યવચન, કૂડતુલ-કૂડમાનથી તિર્યંચ યોનિક કાર્મણ શરીર યાવત્ પ્રયોગબંધ થાય. મનુષ્યાયુ કાશ્મણ શરીરમયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! પ્રકૃતિભદ્રકતા, પ્રકૃતિ વિનીતતા, દયાળુતા અને અમત્સરતાથી મનુષ્યાયુ કાશ્મણ શરીર યાવત્ પ્રયોગબંધ થાય. દેવાયુ કાશ્મણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! સરાગસંયમ, સંયમાસંયમ, બાળતપોકર્મ, અને અકામનિર્જરાથી દેવાયુજ્જુ કાશ્મણશરીર યાવત્ પ્રયોગબંધ થાય છે. શુભ નામ કાર્મણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! કાયાની સરળતાથી, ભાવની સરળતાથી, ભાષાની સરળતાથી, અવિસંવાદન યોગથી તેમજ શુભનામ કાર્મણશરીર પ્રયોગ નામકર્મના ઉધ્યથી અશુભનામ કામણ શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી છે ? ગૌતમ ! કાય વક્રતાથી, ભાવ વક્રતાથી, ભાષા વક્રતાથી, વિસંવાદના યોગથી, અશુભ નામ કાર્મણશરીર પ્રયોગ નામકર્મના યાવત્ પ્રયોગબંધ થાય છે. A, ,, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 168