Page Text
________________ આગમસૂત્ર 5 અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ ભંગ કહેવા. સમ્યગદૃષ્ટિ જીવાદિકમાં ત્રણ ભંગ છે. સમ્યગદષ્ટિ વિકસેન્દ્રિયોમાં છ ભંગ છે. મિથ્યાદૃષ્ટિમાં એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ છે. સમ્યમિથ્યાદષ્ટિમાં છ ભંગ છે. સંયત જીવાદિકમાં ત્રણ ભંગ છે. અસંયતમાં એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ છે. સંયતાસંયત જીવાદિકમાં ત્રણ ભંગ છે. નોસંયત નોઅસંયત નોસંયતાસંયત-જીવ અને સિદ્ધોમાં ત્રણ ભંગ કહ્યા છે. સકષાયી જીવાદિકમાં ત્રણ ભંગ છે. એકેન્દ્રિયો સકષાયીમાં અભંગક કહ્યા છે. ક્રોધકષાયી જીવોમાં જીવ અને એકેન્દ્રિય વર્જીને ત્રણ ભંગ. દેવોમાં છ ભંગ. માન અને માયાકષાયીમાં જીવ, એકેન્દ્રિય વર્જીને ત્રણ ભંગ. નૈરયિક, દેવોમાં છ ભંગ. લોભકષાયીમાં જીવ, એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ. નૈરયિકોમાં છ ભંગ. અકષાયજીવોમાં જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધોમાં ત્રણ ભંગ. ઔધિક જ્ઞાનમાં, મતિ અને શ્રુતજ્ઞાનીજીવોમાં જીવાદિકમાં ત્રણ ભંગ. વિકલેન્દ્રિયમાં છ ભંગ. અવધિમન:પર્યવ-કેવલજ્ઞાની. જીવોમાં જીવાદિ ત્રણ ભંગ. ઔધિક અજ્ઞાન, મતિ-શ્રુતઅજ્ઞાનમાં એકેન્દ્રિય વર્જીને ત્રણ ભંગ, વિભંગ જ્ઞાનમાં જીવાદિક ત્રણ ભંગ હોય છે. સયોગી જીવોને ઔધિક જીવવત્ જાણવા. મન-વચન-કાય યોગીમાં જીવાદિ પદોમાં ત્રણ ભંગ છે, વિશેષ એ કે એકેન્દ્રિયો કાયયોગી છે, તે અભંગક છે. અયોગી જીવોને, અલેશી જીવ સમાન જાણવા. સાકાર-અનાકાર ઉપયોગવાળા જીવોમાં જીવ અને એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ કહ્યા, સવેદક જીવોને સકષાયી જીવો સમાન જાણવા. સ્ત્રી-પુરુષ-નપુંસક વેદક જીવાદિ પદોમાં ત્રણ ભંગ છે, વિશેષ એ કે નપુંસકવેદમાં એકેન્દ્રિયો અભંગક છે. અવેદકને અકષાયીવત્ જાણવા. સશરીરી જીવોને ઔધિક જીવ સમાન જાણવા. ઔદારિક અને વૈક્રિયશરીરી જીવોમાં જીવ અને એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ કહેવા. આહારક શરીરી જીવોમાં જીવ અને મનુષ્યમાં છ ભંગ કહેવા. તૈજસ અને કાર્મણ શરીરી જીવોનું કથન ઔધિક જીવ સમાન જાણવું. અશરીરી, જીવ અને સિદ્ધ માટે ત્રણ ભંગ કહેવા. આહારપર્યાપ્તિ-શરીરપર્યાપ્તિ-ઇન્દ્રિયપર્યાપ્તિ અને આનપ્રાણપર્યાપ્તિવાળા જીવોમાં જીવ અને એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ જાણવા. ભાષાપર્યાપ્તિ અને મન:પર્યાપ્તિવાળા જીવોને સંજ્ઞીજીવો સમાન જાણવા. આહારક પર્યાપ્તિરહિત જીવોને અનાહારક જીવો સમાન જાણવા. શરીર-ઇન્દ્રિય-આનપ્રાણ પર્યાપ્તિવાળા જીવોમાં જીવ અને એકેન્દ્રિયને વર્જીને ત્રણ ભંગ છે. નૈરયિક, દેવ અને મનુષ્યોમાં છ ભંગ છે. ભાષા અને મન અપર્યાપ્તિવાળા જીવોમાં જીવાદિક પદોમાં ત્રણ ભંગ છે. નૈરયિક, દેવ અને મનુષ્યોમાં છ ભાંગા જાણવા. 287. ઉપર 14 દ્વારોનું કથન અહી એક ગાથામાં કરેલ છે- સપ્રદેશી જીવાદિ, આહારક, ભવ્ય, સંજ્ઞી, લેશ્યા, દષ્ટિ, સંયત, કષાય, જ્ઞાન, યોગ, ઉપયોગ, વેદ, શરીર અને પર્યાપ્તિ. સૂત્ર-૨૮૮ થી 290 288. ભગવન્! જીવો પ્રત્યાખ્યાની છે, અપ્રત્યાખ્યાની છે કે પ્રત્યાખ્યાન-અપ્રત્યાખ્યાની છે ? ગૌતમ ! જીવો પ્રત્યાખ્યાની પણ હોય, અપ્રત્યાખ્યાની પણ હોય અને પ્રત્યાખ્યાન-અપ્રત્યાખ્યાની પણ હોય - સર્વજીવો માટે પૃચ્છા-ગૌતમ! નૈરયિકો અપ્રત્યાખ્યાની છે, એમ ચતુરિન્દ્રિય સુધીના જીવો અપ્રત્યાખ્યાની . જાણવા. તે જીવોમાં પ્રત્યાખ્યાની અને પ્રત્યાખ્યાનાપ્રત્યાખ્યાનીનો નિષેધ કરવો. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકો પ્રત્યાખ્યાની નથી પણ બીજા બે ભંગ હોય. મનુષ્યોને ત્રણે ભંગ હોય. બાકીના જીવો નૈરયિક સમાન કહેવા. ભગવન્જીવો પ્રત્યાખ્યાનને જાણે? અપ્રત્યાખ્યાનને જાણે? પ્રત્યાખ્યાના-પ્રત્યાખ્યાનને જાણે? ગૌતમ ! પંચેન્દ્રિયો ત્રણેને જાણે. બાકીના પચ્ચખાણાદિ ત્રણેને ન જાણે. ભગવદ્ ! જીવો શું પ્રત્યાખ્યાન કરે ? અપ્રત્યાખ્યાન કરે ? પ્રત્યાખ્યાના-પ્રત્યાખ્યાન કરે ? ગૌતમ !ઔધિક મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 107
| SR No. | 035605 |
| Book Title | Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publication Year | 2020 |
| Total Pages | 240 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Book_Gujarati, & agam_bhagwati |
| File Size | 5 MB |