Page Text
________________ આગમસૂત્ર 4, અંગસૂત્ર 4, “સમવાય” સૂત્ર-૨૨૮ થી 232 228. તે દૃષ્ટિવાદ શું છે ? દૃષ્ટિવાદમાં સર્વભાવની પ્રરૂપણા કહે છે. તે સંક્ષેપથી પાંચ ભેદે - પરિકર્મ, સૂત્ર, પૂર્વગત, અનુયોગ, ચૂલિકા. તે પરિકર્મ શું છે ? પરિકર્મ સાત ભેદે કહ્યું છે - સિદ્ધશ્રેણિકા પરિકર્મ, મનુષ્યશ્રેણિકા પરિકર્મ, પૃષ્ટશ્રેણિકા પરિકર્મ, અવગાહનાશ્રેણિકા પરિકર્મ, ઉપસંપઘશ્રેણિકા પરિકર્મ, વિપ્રજહશ્રેણિકા પરિકર્મ, વ્યુતાય્યતશ્રેણિકા પરિકર્મ, તેમાં 1. સિદ્ધશ્રેણિકા પરિકર્મ શું છે ? સિદ્ધશ્રેણિકા પરિકર્મ ચૌદ પ્રકારે છે - માતૃકાપદ, એકાર્દિકપદ, અર્થપદ, પાટોષ્ઠપદ, આકાશ પદ, કેતુભૂત, રાશિબદ્ધ, એકગુણ, દ્વિગુણ, ત્રિગુણ, કેતુભૂતપ્રતિગ્રહ, સંસારપ્રતિગ્રહ, નંદાવર્ત, સિદ્ધબદ્ધ. તે સિદ્ધ શ્રેણિકા. તે 2. મનુષ્ય શ્રેણિકા પરિકર્મ કયું છે ? મનુષ્ય શ્રેણિકા પરિકર્મ ચૌદ પ્રકારે છે - માતૃકાપદથી યાવત્ નંદાવર્ત. 14. મનુષ્યબદ્ધ. બાકીના પૃષ્ઠશ્રેણિકા આદિ પરિકર્મો 11-11 ભેદે કહ્યા છે. આ પ્રમાણે સાત પરિકર્મો સ્વસમયના છે, સાત આજીવિક મત-અનુસારી છે, છ ચતુષ્કનય, સાતા ઐરાશિકના છે. આ પ્રમાણે પૂર્વાપર સહિત સાતે પરિકર્મના ૮૩-ભેદ થાય છે, એમ મેં કહ્યું છે, તે આ પરિકર્મ. તે સૂત્ર શું છે ? સૂત્રો 88 છે, એમ મેં કહ્યું છે, તે આ - ૧.ઋજુસૂત્ર, પરિણતા પરિણત, બહુભંગિક, વિજયચરિત, અનંતર, ૬.પરંપર, સમાન, સંજૂહ, સંભિન્ન, યથાત્યાગ 11. સૌવસ્તિક, નંદ્યાવર્ત, બહુલ, પૃષ્ટપૃષ્ટ, વ્યાવર્ત, ૧૬.એવંભૂત, દ્રિકાવર્ત, વર્તમાનપદ, સમભિરૂઢ, સર્વતોભદ્ર, ૨૧.પચ્ચાસ દ્વિપ્રતિગ્રહ. આ ૨૨-સૂત્રો છિન્નચ્છેદનયિક સ્વસમય સૂત્ર પરિપાટીએ છે, ૨૨-સૂત્રો અચ્છિન્નચ્છેદ નયસંબંધી આજીવિક સૂત્ર પરિપાટીએ છે, ૨૨-સૂત્રો ત્રિકનયિક ઐરાશિક સૂત્ર પરિપાટીએ કહ્યા, તથા ૨૨-સૂત્રો ચતુષ્કાયિક સ્વસમય સૂત્રની પરિપાટીએ કહ્યા, આ પ્રમાણે પૂર્વાપરથી 88 સૂત્રો થાય એમ મેં કહ્યું છે. તે પૂર્વગત શું છે ? પૂર્વગત ૧૪-પ્રકારે છે, તે આ - ઉત્પાદ પૂર્વ, અગ્રણીય, વીર્ય, અસ્તિનાસ્તિપ્રવાદ, જ્ઞાન-પ્રવાદ, સત્યપ્રવાદ, આત્મપ્રવાદ, કર્મપ્રવાદ, પ્રત્યાખ્યાનપ્રવાદ, વિદ્યાનુપ્રવાદ, અવંધ્ય, પ્રાણાયુ, ક્રિયાવિશાલ, લોકબિંદુસાર. તેમાં 1. ઉત્પાદ પૂર્વમાં દશ વસ્તુ છે અને ચાર ચૂલિકા વસ્તુ છે. 2. અગ્રણીય પૂર્વમાં 14 વસ્તુ અને ૧૨ચૂલિકા વસ્તુ છે. 3. વીર્યપ્રવાદ પૂર્વમાં ૮-વસ્તુ, ૮-ચૂલિકા વસ્તુ છે. 4. અસ્તિનાસ્તિ પ્રવાદ પૂર્વમાં ૧૮-વસ્તુ, ૧૦-ચૂલિકા વસ્તુ છે. 5. જ્ઞાનપ્રવાદ પૂર્વમાં ૧૨-વસ્તુ, 6. સત્ય-પ્રવાદ પૂર્વમાં બે વસ્તુ, 7. આત્મપ્રવાદ પૂર્વમાં ૧૬-વસ્તુ છે, 8. કર્મપ્રવાદ પૂર્વમાં ૩૦-વસ્તુ છે. 11. અવંધ્ય પૂર્વમાં ૧૨-વસ્તુ છે. 13. ક્રિયા વિશાલ પૂર્વમાં ૩૦-વસ્તુ છે. 14. લોકબિંદુસાર પૂર્વમાં ૨૫-વસ્તુ છે. આ વાતને બે સંગ્રહણી ગાથા દ્વારા કહે છે 229. પહેલા પૂર્વમાં 10 એ રીતે ક્રમશ: 14, 8, 18, 12, 2, 16, 30, 20, દશમાં પૂર્વમાં 15 230. 12, 13, 30, 25 એ પ્રમાણે ચૌદ પૂર્વમાં વસ્તુ નો અનુક્રમ જાણવો. 231. પહેલા ચાર પૂર્વમાં ક્રમશઃ 4, 12, 8, 10 ચૂલિકાવસ્તુ નામનો અધિકાર છે. શેષ 10 પૂર્વોમાં ચૂલિકા નામનો અધિકાર નથી. 232. હવે તે અનુયોગ શું છે? અનુયોગ બે ભેદે - મૂલ પ્રથમાનુયોગ અને ચંડિકાનુયોગ તે મૂલ પ્રથમાનુયોગ શું છે ? તેમાં અરહંત ભગવંતોના પૂર્વભવ, દેવલોકગમન, આયુ, ચ્યવન, જન્મ, અભિષેક, શ્રેષ્ઠ રાજ્યલક્ષ્મી, શિબિકા, પ્રવ્રજ્યા, તપ, ભોજન, કેવલજ્ઞાનોત્પાદ, તીર્થપ્રવર્તન, સંઘયણ, સંસ્થાન, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સમવાય) આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 71
| SR No. | 035604 |
| Book Title | Agam 04 Samvayang Gujarati Translation |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publication Year | 2020 |
| Total Pages | 88 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Book_Gujarati, & agam_samvayang |
| File Size | 4 MB |