________________ આગમસૂત્ર 4, અંગસૂત્ર 4, “સમવાય' સમવાય-૯ સૂત્ર-૧૧ બ્રહ્મચર્ય ગુપ્તિઓ(મૈથુનવિરતી રક્ષણ માટેના ઉપાયો) નવ કહેલ છે, તે આ - 1. સ્ત્રી, પશુ, નપુંસક સંસક્ત શય્યા-આસનને ન સેવે, 2. સ્ત્રી કથા ન કહે, 3. સ્ત્રી સમૂહને ન સેવે, 4. સ્ત્રીઓની મનોહર, મનોરમ ઇન્દ્રિયોને જોનાર અને ધ્યાન કરનાર ન થાય, 5. પ્રણીતરસ ભોજી ન થાય, 6. અતિ માત્રામાં પાન-ભોજન ન કરે, 7. પૂર્વરત-પૂર્વક્રીડિત સ્ત્રીનું સ્મરણ ન કરે. 8. શબ્દ-રૂપ-ગંધ-રસ-સ્પર્શ અને શ્લાઘાનો અનુસરનાર ન થાય. 9. શાતાસુખ પ્રતિબદ્ધ ન થાય. બ્રહ્મચર્યની અગુપ્તિ (બ્રહ્મચર્ય વિનાશકારીઓ) પણ નવ કહી છે - સ્ત્રી, પશું, નપુંસક સંસક્ત શય્યાઆસનને સેવે યાવત્ શાતા-સુખ પ્રતિબદ્ધ થાય. સૂત્ર-૧૨ ‘બંભચેર' અર્થાત આચાર-સૂત્રના પહેલા શ્રુતસ્કંધનના નવ અધ્યયનો કહેલ છે, તે આ- શસ્ત્રપરિજ્ઞા, લોકવિજય, શીતોષ્ણીય, સમ્યત્વ, યાવંતી, ધુત, વિમોહાયણ, ઉપધાનશ્રુત અને મહાપરિજ્ઞા. સૂત્ર-૧૩ પુરુષાદાનીય પાર્શ્વઅર્હત્ નવ હાથ ઊર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી હતા. અભિજિત્ નક્ષત્ર સાધિક નવ મુહૂર્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે. અભિજિતાદિ નવ નક્ષત્રો ચંદ્ર સાથે ઉત્તરથી યોગને પામે છે. તે - અભિજિત, શ્રવણ યાવત્ ભરણી. રત્નપ્રભા પૃથ્વીના બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગથી 900 યોજન ઉર્ધ્વ-ઉપરના ભાગે તારાઓ ચારને ચરે છે. જંબુદ્વીપ દ્વીપમાં નવ યોજનના મલ્યો પ્રવેશ્યા હતા-છે-હશે. વિજયદ્વારની એક-એક બાહાને વિશે નવ નવ ભૌમ છે. વાણવ્યંતર દેવોની સુધર્માસભા નવ યોજન ઉદ્ઘ ઊંચી છે. દર્શનાવરણીય કર્મની નવ ઉત્તર પ્રવૃતિઓ છે - નિદ્રા, પ્રચલા, નિદ્રાનિદ્રા, પ્રચલાપ્રચલા, થિણદ્ધિ, ચક્ષુર્દર્શનાવરણ, અચક્ષુર્દર્શનાવરણ, અવધિદર્શનાવરણ, કેવલદર્શનાવરણ. આ રત્નપ્રભા પ્રથ્વીમાં કેટલાક નારકીઓની નવ પલ્યોપમની સ્થિતિ છે. ચોથી નારકીમાં કેટલાક નારકીની સ્થિતિ નવ સાગરોપમ છે. કેટલાક અસુરકુમારોની નવ પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. સૌધર્મ-ઈશાન કલ્પે કેટલાક દેવોની સ્થિતિ નવ પલ્યોપમ છે. બ્રહ્મલોક કલ્પમાં કેટલાક દેવોની સ્થિતિ નવ સાગરોપમ છે. જે દેવો પક્ષ્મ, સૂપક્ષ્મ, પદ્માવર્ત, પદ્મપ્રભ, પશ્મકાંત, પક્ષ્મવર્ણ, પદ્મલેશ્ય, પદ્મધ્વજ, પહ્મશૃંગ, પહ્મશિષ્ટ, પક્નકૂટ, પશ્નોત્તરાવતંસક, સૂર્ય, સુસૂર્ય, સૂર્યાવર્ત, સૂર્યપ્રભ, સૂર્યકાંત, સૂર્યવર્ણ, સૂર્યલેશ્ય, સૂર્યધ્વજ, સૂર્યશૃંગ, સૂર્યશિષ્ટ, સૂર્યકૂટ, સૂર્યોત્તરાવતંસક, રુચિર, રુચિરા-વર્ત, રુચિરપ્રભ, રુચિરકાંત, રુચિરવર્ણ, રુચિરલેશ્ય, રુચિરધ્વજ, રુચિરજીંગ, રુચિરશિષ્ટ, રુચિરકૂટ, રુચિરોત્તરાવતંસક વિમાને દેવ થયેલાની નવ સાગરોપમની સ્થિતિ છે. તે દેવ નવ અર્ધમાસાંતે આન-પ્રાણ ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસ લે છે, તે દેવોને 9000 વર્ષે આહારેચ્છા થાય છે. કેટલાક ભવસિદ્ધિક જીવો છે જેઓ નવ ભવ ગ્રહણ કરીને સિદ્ધ થશે યાવત્ સર્વ દુઃખાંત કરશે. સમવાય-૯નો મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત ભાવાનુવાદ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સમવાય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 15