________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ અધ્યાસિત કરશે. ત્યારે તે ભગવંત ઇર્યાસમિત, ભાષાસમિત યાવત્ ગુપ્ત બ્રહ્મચારી, અમમત્વ, અકિંચન, છિન્નગ્રંથ, નિરુપલેપ, કાંસ્ય પાત્રવત્ મુક્તતોય યાવત્ જ્ઞાનરૂપ તેજ વડે દીપ્ત થશે, (તે સંગ્રહણી ગાથાઓ આ પ્રમાણે-). (873) કાંસ્ય, શંખ, જીવ, ગગન, વાયુ, શારદસલીલ, કમલપત્ર, કુર્મ, વિહગ, ખગ, ભારંડ. (874) કુંજર, વૃષભ, સિંહ, પર્વતરાજ, અક્ષોભસાગર, ચંદ્ર, સૂર્ય, કનક, વસુંધરા, સુહુત અગ્નિ - એવા થશે. (875) તે ભગવંતને ક્યાંય પ્રતિબંધ નહીં હોય, તે પ્રતિબંધ ચાર પ્રકારે કહ્યો છે - અંડજ, પોતજ, અવગ્રહિક, પ્રગ્રહિક. જે જે દિશામાં ઇચ્છશે તે તે દિશામાં અપ્રતિબદ્ધ શુચિભૂત લઘુભૂત અલ્પગ્રંથ થઈ સંયમ વડે આત્માને ભાવતા તે વિમલવાહન મુનિ વિચરશે. તે ભગવંતને અનુત્તરજ્ઞાન, અનુત્તર દર્શન, અનુત્તર ચારિત્ર વડે એ રીતે આલય-વિહાર વડે આર્જવ, માર્દવ, લાઘવ, ક્ષમા, મુક્તિ, ગુપ્તિ, સત્ય, સંયમ, તપ-ગુણ-સુચરિત-સોવચિય-ફલ પરિનિર્વાણ માર્ગ વડે આત્માને ભાવતા ધ્યાનાંતરિકામાં વર્તતા અનંત, અનુત્તર, નિર્ણાઘાત યાવત્ ઉત્તમ કેવલજ્ઞાન-દર્શન ઉત્પન્ન થશે. ત્યારે તે ભગવંત અહંતુ જિન થશે. કેવલી, સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી, દેવ સહિત મનુષ્ય અને અસુરલોકના પર્યાયોને જાણશે અને જોશે.સર્વ લોકને, સર્વે જીવોના આગતિ, ગતિ, સ્થિતિ, ચ્યવન, ઉપપાત, તર્ક, મનો માનસિક, ભક્ત, કૃત, પરિસેવિત, પ્રગટકર્મ, ગુપ્ત કર્મ, તેને છાના નહીં રહે, રહસ્યના ભાગી નહીં થાય. તે તે કાળમાં મન, વચન, કાયાના યોગમાં વર્તતા સર્વલોકમાં સર્વ જીવોના સર્વભાવોને જાણતા અને જોતા વિચરશે. ત્યારે તે ભગવદ્ તે અનુત્તર ઉત્તમ કેવલજ્ઞાન-દર્શનથી દેવ-મનુષ્ય-અસુરલોકને જાણીને શ્રમણ નિર્ચન્થોને જે કોઈ ઉપસર્ગ ઉપજશે, કેમ કે - દેવ, મનુષ્ય કે તિર્યંચ સંબંધી ઉપજશે તેને સારી રીતે સહેશે, ખમશે, તિતિક્ષશે, અધ્યાસિત કરશે, ત્યારે તે ભગવન અણગાર થશે, ઇર્યાસમિત, ભાષાસમિત એ રીતે જેમ વર્ધમાનસ્વામીમાં કહ્યું તે બધું જ કહેવું યાવત્ અવ્યાપાર શાંત યોગયુક્ત, તે ભગવંતને એવા વિહારથી વિચરતા બાર વર્ષ અને તેર પક્ષ વીતતા તેરમાં વર્ષની. મધ્ય વર્તતા અનુત્તર જ્ઞાન વડે યાવત્ ભાવના અધ્યયન મુજબ ઉત્તમ કેવલજ્ઞાન-દર્શન ઉત્પન્ન થશે સર્વજ્ઞ સર્વદર્શી થશે. ભાવના સહિત પાંચ મહાવ્રત અને છ જવનિકાયની રક્ષાનો ધર્મ કહેતા વિચરશે. હે આર્યો ! - જે રીતે મેં શ્રમણ નિર્ચન્થોને એક આરંભ સ્થાન કહેલ છે, તે રીતે મહાપદ્મ અહંતુ પણ શ્રમણ નિર્ચન્થોને એક આરંભ સ્થાનને કહેશે. જે રીતે મેં શ્રમણ નિર્ચન્થોને બે બંધન-પ્રેમ બંધન અને દ્વેષ બંધન કહ્યા, તેમ મહાપદ્મ અહંતુ શ્રમણ નિર્ચન્થોને બે બંધન કહેશે - પ્રેમ અને દ્વેષ બંધન. જેમ મેં શ્રમણ નિર્ચન્થોને ત્રણ દંડ કહ્યા - મનદંડ આદિ, તેમ મહાપદ્મ અહંતુ શ્રમણ નિર્ચન્થોને ત્રણ દંડ કહેશે. આ અભિલાપ વડે ક્રોધકષાય આદિ ચાર કષાયો, શબ્દાદિ પાંચ કામગુણો, પૃથ્વીકાય યાવત્ ત્રસકાય એ છા જીવનિકાયો જેમ મેં કહ્યા તેમ યાવત્ તે પણ કહેશે. આ અભિલાપ વડે સાત ભયસ્થાનો મેં કહ્યા, તેમ મહાપદ્મ અહંતુ પણ શ્રમણ નિર્ચન્થોને સાત ભયસ્થાનો કહેશે, એ રીતે આઠ મેદસ્થાન, નવ બ્રહ્મચર્યગુપ્તિઓ, દશવિધ શ્રમણ ધર્મ, યાવત્ ૩૩-આશાતનાઓ. જે રીતે હે ! મેં શ્રમણ નિર્ચન્થોને નગ્નભાવ, મંડભાવ, અસ્નાન, અદંતધાવન, અછત્રત્વ, પગરખા રહિતતા, ભૂમિશચ્યા, ફલકશય્યા, કાષ્ઠશય્યા, કેશલોચ, બ્રહ્મચર્યવાસ, પરગૃહપ્રવેશ યાવત્ લબ્ધ-અપલબ્ધ વૃત્તિ કહેલી છે, એ રીતે મહાપદ્મ અહંતુ પણ શ્રમણ નિર્ચન્થોને નગ્નભાવ યાવત્ લબ્ધ-અપલબ્ધ વૃત્તિ કહેશે. હે આર્યો ! જે રીતે મેં શ્રમણ-નિર્ચન્થોને આધાકર્મી, ઔશિક, મિશ્રજાત, અધ્યવપૂરક, પૂતિક, ક્રીત, પ્રામિત્ય, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 122