________________
દેશળ ચિત્તરંજન દાસ
११ - देशबंधु चित्तरंजन दास
3G
અપના
દેશબંધુ દાસ ઉન મહાન પુરુષા મે થે, જો રાષ્ટ્રાં કે ઇતિહાસ મેં અપની યાદગાર છે।ડ જાતે હૈ, જો જાતિયાં ક્રુ ભાગ્ય કે વિધાતા હૈાતે હૈં જિનકે દિલ મુર્દા હૈ। ચૂકે હાતે હૈ, જિનમે દર્દ ઔર થમ કી ઝલક તક નહી રહ ગઇ હોતી, ઐસે હી કે। દીન દશા સે ઉઠા કર વે ઐસે શક્તિમાન રાષ્ટ્રાં કી મુનિયાદ ડાલતે હૈ કિ દેખનેવાલે દાંત–તલે ઉંગલી દુખાતે હૈ.... કિસે ઉ’મે થી કિ કભી પાખ મેં નાદિર ઔર અબ્દાલી સે ટક્કર લેનેવાલી કાઇ સસ્થા અનેગી ? કૌન કહુ સજ્જતા થા કિ મુગલેાં કા અખંડ રાજ્ય એક પહાડી મરડે કે હાથેાં જડ સે હિલ જાયગા ? ઐસે વીરાં કે સિર પર મુકુટ નહીં વ્હેતા, લેકિન જાતિ કે અસલી રાજા વે હી હોતે હૈ. ઉન્હેં ગદ્દી પર બૈઠને કી હવસ નહીં હૈાતી; પર જનતા કે હૃદયાં મેં ઉન્હેં વહ સ્થાન મિલ જાતા હૈ, જો રાો કા ભી મયસર નહીં હૈ। સકતા. દેશબંધુ દાસ ઇસી શ્રેણી કે મનુષ્યાં મેં થે. વહુ ખડે વિદ્વાન, બડે વક્તા, બડે રાજનીતિજ્ઞ ન રહે હૈાં, લેકિન ઉનમે વહુ પ્રતિભા થી, જિસને ઉન્હે વિદ્યાતાં મે વિદ્વાન, વક્તાએ મેં વક્તા ઔર રાજનીતિજ્ઞાં મેં રાજનીતિજ્ઞ બના દિયા. વહુ સ્વતંત્રતા કે ભક્ત થે, ઔર ઉસી પર સસ્વ અર્પણ કર દિયા. ઉનકે મન મેં કેવલ એક અશિલાષા થી, ઔર વહ થી સ્વદેશ કા સ્વતંત્ર દેખતે કી. પર વહ સ્વતંત્રતાદેવી કે ઉન ભકતેાં મે'ન થે, જો મદિર મે' ગલા ફાડ ફાડ કર ગાતે હૈ, અપને સિÈોં સે મંદિર કી ચૌખટ કે રગડ ડાલતે હૈ ઔર ઉસી ભક્તિ ઔર ઉપાસના કે અવસર પડને પર માન ઔર પ૬ કા જીના ખના લેતે હૈં. ઉન્હાંને અપની સારી સંપત્તિ, યહાં તક કિ અપને પ્રાણુ ભી ઉસ દેવી કે ચરણાં પર ચઢા દિયે. યહી કારણ થા કિ ભારતવ કા બચ્ચા બચ્ચા ઉન પર પ્રાણુ દેતા થયા. વહુ જાતિ કે સચ્ચે સેવ* થે ઔર જાતિ ભી ઉનપર સચ્ચે દિલ સે પ્રેમ કરતી થી. ઉન્હાંને ખત્તુત થાડે દિનાં સે રાજનીતિક ક્ષેત્ર મે પગ રખ્ખા થા; લેકિન અપને અનવરત ઉદ્યાગ, અદમ્ય ઉત્સાહ, અસીમ ઉદારતા ઔર અનુપમ ત્યાગ કે કારણુ રા થાડે સમય મેં ઉન્હાંને ભારતવર્ષ મેં એક યુગાંતર–સા ઉપસ્થિત કર દિયા. ભારત મેં પ્રજાપક્ષ કે શાયદ હી કભી સલતા મિલતી હૈ. પ્રશ્ન ક઼ી ઇચ્છાએ ઔર આશાએ તેા ચલી જાને હિ કે લિયે હેાતી હૈ. કિ ંતુ યહુ ગૌરવ દેશબંધુ હી કા પ્રાપ્ત હુઆ ક્રિ ઉન્હાંને સ્વરાજ્ય દલ કા જિસ દ્દેશ્ય સે સ્થાપિત
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com