________________
સંશયાત્મા વિનશ્યતિ
પદ એવં જ્ઞાન કી વિમલ દીપ્તિ?
વર્તમાન યુગ મેં કે લોગ ઈતને દુષ્ટ ઔર દંભી છે. ગયે હૈં, ઇસકા એક કારણ યહી જાન પડતા હૈ કિ લોગોં કી ચિત્તવૃત્તિયાં બાહ્ય વિષયે કી ઓર અતિમાત્રા મેં આકર્ષિત હે ગયી હૈ. બાહ્ય વિષય, વેષ-ભૂષા, ખાન-પાનાદિને માને મનુષ્ય કે મૃગતૃષ્ણા મેં ડાલ કર અનેક બુરાઈમાં સિખા દી હૈં. લેગ અપને વેષ–ભૂષા, લૌકિકતા, સામાજિકના, ખાન-પાન ઔર વિષય–સંભોગ મેં ઇતને મગ્ન હો ગયે હૈં ઔર ઇસી કારણ ધનાકાંક્ષા ભી ઇતને જેર સે બઢ ગયી હૈ કિ ઉનકે કિસી દૂસરે વિષય કે સેચને કે લિયે સમય હી નહીં મિલતા. વર્તમાન યુગ મેં ભેગવિલાસ કી સામચિયાં જિતની બઢ ગયી હૈં, ભેગ કી આશા ઔર ભેગને કી ઈચછા ભી ઉતની હી ઉકટ હે ઉઠી હૈ, ઈસ લિયે અર્થ કી આવશ્યક્તા ભી અત્યધિક બઢ ગયી હૈ. લોગ આજ ઉસકી પૂર્તિ કે લિયે વિશેષ વ્યાકુલ હૈ. ઈસી કારણ કે અંતઃકરણ કી વિવેકવાણું નહીં સુન પાત; શાસ્ત્ર ઔર ઋષિવા કે મર્મ કો નહીં સમઝ સકતે, પરલોક કી આસ્થા કો બે કર ઉન્હોંને અપની સારી શક્તિ કે અતિલોભ કે વશ મેં હોને કે કારણ વિષય કી પ્રાપ્તિ મેં હી લગા રખા હૈ. પૂરી શક્તિ લગાને પર ભી મનમાના અર્થસંચય નહી તેને સે લોગ આજ અશુભ વૃત્તિ ઔર દુરાચાર કે અવલંબન કરને સે નહીં હટતે. ઈસીસે જાના જા સકતા હૈ કિ હમારે ભાવ કહાં તક તામસિક હે ગયે હૈં, કાંકિ ધપાસના હી તામસિકતા કી અંતિમ અવસ્થા હૈ. જિનને ધન કે હી સર્વાર્થસિદ્ધિ કા મૂલ સમઝ લિયા હૈ, એવં જે દિન-રાત ઉસીકે સંગ્રહ મેં લગે રહતે હૈં, ઉનકે હૃદય મેં ઈશ્વરપરાયણતા ઔર પરમાત્મા કે શુદ્ધ ચિન્મય સ્વરૂપ કા વિકાસ નહીં હો સકતા. ઈસ પ્રકાર મહાપૂલ જડ કી ઉપાસના કર કે મનુષ્ય અંત મેં કાઠ-૫થ્થર આદિ કે રૂપ મેં પરિણત હો જાતે હૈ. ઇસ પ્રકાર કી જડપાસના સીખ જાને કે કારણુ હી આજ હમ અપને આપકે ભૂલ ગયે હૈ, હદયદેવતા કે ભુલા બેઠે હૈં. ઈસીકે ફલસ્વરૂપ આજ હમને દેવતા કે સ્થાન મેં સ્વાર્થ ઔર ભોગ કે દેવતા કી મૂર્તિ બના કર ઉસીકી પૂજા મેં અપને તનમન ઔર પ્રાણ કે સમર્પણ કર દિયા હૈ. હમ દૂસરે કે ભાગ્ય પર ડાહ કરના સીખ ગયે હૈં ઔર જગત કે સારે ધનધાન્ય ઔર ભોગ્ય વસ્તુઓ કે હડપ જાને કે લિયે અપને દુર્દમનીય લોલુપ હાર્થો કો ચારે એર ફેલા રહે હૈં. કવિને ઠીક હી કહા હૈ–
કનક કનક મેં સૌગુની માદકતા અધિકાય, વહ ખાયે બૌરાત હૈ યહ પાયે બૌરાય.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com