________________
૫૬૦
શુભસંગ્રહું-ભાગ ૭ મા
ભાઈબંધુએ કે પ્રતિ વહુ અકૃત્રિમ સ્નેહ ઔર પ્રેમ લેપ હેા ગયા હૈ ઔર ઈશ્વરપરાયણુ વિરક્ત સાધુસ་ન્યાસિયાં કે પ્રતિ યહુ ધારણા ઉત્પન્ન હૈ। ગયી હૈ કિ યે આલસી, નિકમે ઔર સમાજ કે લિયે ભારરૂપ હૈ. હમ લેાગ આજ સરલ ઔર સત્યવાદી પુરુષ કૈા મૂખ ઔર નિકમ્મા સમઝના સીખ ગયે હૈ !!
ઈસીસે યહ વિચાર ઉઠતા હૈ કિ ઈસ આસેવિત પવિત્ર ભારતભૂમિ મેં ઇસ પ્રકાર કે અનાયે`ચિત સંસ્કારેાં કા સૂત્રપાત કિસ પ્રકાર આરંભ હુઆ ? દેખતે હી દેખતે દયાધમ, પૂજાભક્તિ, સાધનાજ્ઞાન, શ્રાવિશ્વાસ, યજ્ઞતપ આદિ સારે આ સદાચાર માનેાં સ્વપ્ન કે સમાન કૈસે અદૃશ્ય હૈ। ગયે ? આજ સભી લેાગ છલાંગ માર કર બડે હોને કે લિયે માને અત્યંત લાલાયિત હૈ. પૂર્વ કાલ મેં યેાગ્ય પુરુષ હી જનસાધારણુ મેં પૂજા ઔર સમ્માન પ્રાપ્ત કરતે થે; કિંતુ આજકલ મનુષ્ય સખ પ્રકાર સે હૈય હેાને પર ભી અનધિકાર પૂજા પાને કે લિયે ભીખ કી ઝેલી કાંધે પર લટકાયે દ્વાર દ્વાર શ્રદ્ધાયાચના કરને મેં જરા ભી લજ્જિત નહી હેાતે ! દેશવાસિયેાં કી વહુ હી ઔર વહ શ્રી કાં ચલી ગયી ? આજ દેશ મેં ન તેા કાઇ દુચન ખેલને મેં સકુચાતા હૈ ઔર ન દુષ્કાર્ય કરને મેં હી હિચકતા હૈ. સાધુતા કા ઢાંગ કરતે હુએ લેાગ અસા કાર્યો મેં લગ રહે હૈં ઔર મિથ્યા કે દ્વારા સત્ય કા ઢક દૈને કે લિયે સદા પ્રસ્તુત રહતે હૈં. આજ ઝૂ! ખેલને મેં કાઇ બાધા નહીં રહી, પરદ્રવ્યહરણુ મેં કાઇ હિચકિચાહટ નહી' રહી. વિશ્વાસધાતકતા, ધેાખેમાજી, પરદ્રોહ ઔર કપટ માનાં ચિત્ત કે સ્વાભાવિક ધર્મ હૈ। ગયે હૈ. હમેં જિન વિષયાં કા રત્તીભર ભી જ્ઞાન નહીં ઉનકા માના હમ પૂરાપૂરા જાનતે હૈં ઇસ પ્રકાર કે જ્ઞાન કા ઢાંગ આજકલ માના સર્વવ્યાપી હા ગયા હૈ. સભી લેગ પ્રત્યેક વિષય કે પંડિત અને હુએ હૈં. લોગોં કી બુદ્ધિવૃત્તિ અધકાર સે ઇતની ઢક ગયી હૈ કિ જિસકા સે ધર્મ કે ધ્વંસ હોને કી અધિક સભાવના હૈ, આજ ઉસી કા કી એર લેાગ માનાં ખ્વસ કે મુખ મેં પ્રવેશ કરને કે લિયે ઐસે હી સમૃદ્ધ વેગ' સે દૌડ રહે હૈ, જસે આગ કે મુખ મેં પ્રવેશ કરને કા મેહાદ્યુત પતંગ ! કહાં હૈ બ્રાહ્મણાં કી વહુ મહતી તપસ્યા, અહ્યુગ્ર બ્રહ્મચર્ય, શાસ્ત્રાચાર કે પાલન મે' એકાંતનિષ્ઠા, શમ, દમ, તિતિક્ષા ઔર નિર્લોભતા ? કહાં ગયા વહેં ક્ષત્રિયેાં કા પ્રદીપ્ત વી, વિષાણુપરાયણતા, અદ્ભુત શૌય શક્તિ, વેદ ઔર બ્રાહ્મણાં કી સેવા ? કહાં ગયી, વૈશ્યાં કી વહુ સરલ જીવનનિર્વાહ કી પ્રણાલી, કૃષિ, વાણિજ્ય ઔર ગેાસેવા? કહાં ગયા શુદ્રો કા વહુ સ્વાભાવિક પરિચર્યાં કા ભાવ? ઔર કહાં ચલી ગયી વહુ સાધુતપસ્વિંયાં કી અક્ષુત્ર સાધનિષ્ઠા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com