________________
શિલ્પી કા અવસાન
૪૧૦ “હાં, રાસ્તા હી ભૂલ ગઈ થી” દુઃખિત ચિત્ત સે વિઘત ને કહા–“મુઝે સતપથ કા જ્ઞાન હો ગયા હતા, તે મેં ઈસ તરહ કયાં ભટકતી ? શિલ્પી, તુમ્હીં કહો, મેં ધન કે પીછે કે દૌડતી, એક હદય જતી ઔર ઉસકી પ્રેમમય છાયા મેં સુખી જીવન બિતાતી. શિ૯પી ! આજ ઉસકી ભીખ માંગને મેં તુમારે દ્વાર પર આઈ ટૂં. તુમ દેવ હો, ક્ષમાશીલ આર ઉદાર હે– હી મેરી આશા હૈ. દયા કરો શિલ્પી ! ”
કયા કહા ? ભીખ માંગને–એક ભિખારી સે ? ક્યા તુમ ઉપહાસ કર રહી હો ?
“નહીં નહીં, શિલ્પી, નહીં. મેં આજ ઉપહાસ કરને નહીં, ભીખ માંગને આઈ દૂ. એક બાર મેરી એર દેખે તો સહી. તુમ્હારે મન મેં સહાનુભૂતિ ઔર દયા કા ઉદય અવશ્ય હોગા.”
શિલ્પી ને આંખ ઉઠા કર દેખા–“ વિદ્યુત ! યહ ક્યા ? તુમ આંખ બંદ કિયે કર્યો ખડી ? વિદ્યુતપ્રભાવાલી તુમ્હારી આંખ કે ક્યા હો ગયા?”
“મેરે ને કી શક્તિ કા હરણ કરનેવાલે તુમ હો !” ક્રોધ ઔર દુઃખ સે મિશ્રિત સ્વર મેં યુવતી ને કહા–“જે આગ એક દિન મૈને તુમ્હારે દિલ મેં લગાઈ થી, વહી આગ મેરી આંખે ખા ગઈ. અપની આંખેં વાપિસ પાને કે લિયે મૈને કયા નહી કિયા ? દવાદારૂ, પ્રાર્થના, ભસ્યના સબ નિષ્ફલ રહે. કેઈ અજ્ઞાત મુઝે પ્રેરિત કર રહા થા ઈન સબસે કુછ નહીં હોગા. જાઓ, ઉસી શિલ્પી કી શરણ મેં જાઓ, જિસકા જીવન તુમને નષ્ટ કર દિયા હૈ. શિલ્પી તુહે અપની આંખેં વાપિસ દે દેગા.’ અપને ઈસ સ્વાર્થ કે લિયે બરસેં સે અનેક કષ્ટ સહતી હુઈ આજ તુમહારી શરણ મેં પહુંચ ગઈ હું. એ શિલ્પી! મુઝે આંખેં દે દો ! ચારે એર કી દુનિયા દેખને કી શક્તિ દે દે ! મેં પ્રતિજ્ઞા કરતી દૂ, અપના શેષ જીવન ઔર યૌવન સબ કુછ તુમ્હારી સેવા મેં અર્પણ કર લૂંગી.”
વહ સંભ્રાન્ત શિલ્પી ચુપચાપ સબ બાતે સુન રહા થા. અબ વહ કહકહા કર હંસ પડા ઔર બેલા-“મુઝે સ્વાથી મત બનાઓ વિદ્યુત ! ભગવાન કે લિયે મુઝે એક સાધારણ સૌદાગર કી શ્રેણી મેં મત લાઓ. તુમ્હારા શરીર લે કર ક્યા ઉસકે બદલે મેં મં તુહે આંખેં દૂગી દુઃખ હૈ, યુવતિ! તુમ મુઝસે ઐસી આશા મત કરો. મેં તુમસે કુછ નહીં ચાહતા. પ્રતિજ્ઞા કરે, ઈન દો મહિની આંખે કા ઉપયોગ ભવિષ્ય મેં કિસીકો પાગલ બનાને કે લિયે નહીં કરાગી.”
પ્રતિજ્ઞા કરતી શિલ્પી! અબ ન કરૂંગી !' એક હી ક્ષણ મેં શિલ્પી કે ચેહરે પર એક જ્યોતિ દિખાઈ
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat