________________
૪૧૮
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ મે વહ આભા થી જે બતલા રહી થી– કિસી ચિર-અભિલષિત કોષ કે અન્વેષણ મેં લગી હુઈ હૈ!
ધીરે ધીરે સૂર્ય કી લાલિમા પીતવર્ણ હો કર અંધકાર મેં પરિવર્તિત હે ગઈ. શિલ્પી ઉસી સ્થાન પર ઉસી ભાવ સે બેઠા રહા. કિસી અદશ્ય કી ઓર વહ દષ્ટિ ગડાએ થી. રાત્રિ અપના આંચલ પસાર ચલી આ રહી થી.
શિ૯પી કા ધ્યાન ટૂટા. એક ઉસાંસ કા સહારા લે કર વહ બહુત હી મંદ વ ગંભીર ચાલ સે અપની ભગ્ન કુટિર કી ઓર ચલા. કુટિયા કે ટિમટિમાતે દીપક કે પાસ આ, કૃશિત જાનુ પર સિર ધર કર, કિસી અગાધ કલ્પના મેં ગ્રસિત વહ બઠ ગયા. બીચબીચ મેં ઉસકે નેત્રય સામને ખડી હુઈ પાષાણમૂર્તિ તક
જા કર લૌટ આતે થે. | નભમંડલ ચાંદ કે કેમલ પ્રકાશ સે ખિલ ઉઠા. કણકણ મેં એક નવીન શભા કા પ્રાદુર્ભાવ હો ગયા. ગરીબ કી વહ કુટિયા ભી ચંદ્રિકાફિક્ત હે કર મનોહારી હે ગઈ. વહ સંભ્રાંત શિલ્પી ફિર ઉઠા. મંદ મંદ ગતિ સે ઉસ મૂર્તિ કે સમીપ જા કર ઉસને ઉસકા આવરણ હટા દિયા. એહ! કિતના સૌંદર્ય થા! નિર્જીવ પાષાણુ મેં ઐસા સજીવ સૌંદર્ય અંકિત કરનેવાલા શિલ્પી ધન્ય થા.
સ્થિર દૃષ્ટિ સે શિલ્પી અપની ઉસ મૂર્તિ કે નીરખ રહા થા. અકસ્માત ઉસકે લોચનકાણુ જલકણે સે ભીંગ ગયે. એક આહ કે સાથ શિલ્પી કે મુંહ સે યે શબ્દ નિકલે–“ઓહ! કિતની નિર્દય હૈ વહ, ઉસકા કલેજા ભી પથ્થર કા હૈ. ઇતના અનુરાગ, ઈતના આદરસત્કાર
ઔર ઇતના પ્રેમ–ક્યા સભી નિરર્થક ગયે ? ક્યા વહ ઘડીભર ઔર નહીં ઠહર સકતી થી ? ક્યા સારા આકર્ષણવાદી કે ટુકડે મેં હી સમાયા હૈ? વાર-વિલાસિની કે લિયે તો યહી એક આકર્ષણ હૈ.” ભાદ્રક મેં શિલ્પી સંજ્ઞાશૂન્ય હે કર કુટિર કે આંગન મેં પડ ગયા.
સહસા શિલ્પી બોલ ઉઠા– “તુમ કૌન હો ?” વિદ્યુત !”—ઉત્તર મિલા.
“વિદ્યુત ક્યા તુમ હે? અમીરઉમરા કે માનસમ્માન કે છોડ કર તુમ ઇસ ભયાવહ ઝપડી મેં કર્યો આઈ હો ? અથવા તુમ આઈ હી નહીં; તુમ યહાં સાક્ષાત ખડી હાં, યા યહ ભી એક સ્વમમાત્ર હૈિ ? ઉન આશાઓ ઔર મધુર કલ્પનાઓ કા કયા હુઆ ? હાં, હાં, તુમ્હારે આગે હદયદાન-સર્વસ્વ દાન કા કોઈ મૂલ્ય નહીં રહ ગયા થા, તુમહારા એક માત્ર આકર્ષણ થા ધન-ચાંદી,
સોના! કો યહી ન? આજ યહાં કયે આઈ હો યા રાસ્તા ભૂલ ગઈ?” Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com