________________
૨૯૮
શુભસંગ્રહ ભાગ ૭ મા , સુકરાત–ઔર ન પતિને આત્મસંયમ સીખા હૈ ઔરન શિષ્ટાચાર; ઔર ન ઉસે યહી માલૂમ હૈ કિ આત્મ-સંયમ કહતે કિસે હૈ?
ચૌધરી—યહ તે ઠીક હૈ.
સુકરાત–ઔર, ઉસને અપની મેં કે બારે મેં ક્યા દેખા હૈ? ઘર મેં ઉસકી મેં કી કોઈ ઈજજત નહીં. આપ ઉસે અપની લૌડી જ્યાદા સમઝતે હૈ, સહધર્મિણી કમ.
ચૌધરી–મેં ભી યહી સમઝતા દૂ, સુકરાત ! આપકે અભિયાગ કઠેર હૈ, લેકિન સચ્ચે હૈ.
સુકરાત–ઔર, વહ છેદી નાદાન બચ્ચી, જિસે આપને અપને બચ્ચે કે ગલે મઢ દિયા હૈ, ન શિક્ષિત હૈ, ન સભ્ય હૈ, ન પઢી-લિખી; ઉસકા સંમાન ન કઈ કર સકતા હૈ, ન વહ કિસી સમ્માન કે 5 હૈ? * ચૌધરી–નહીં, સચમુચ હી નહીં.
સુકરાત–તબ, આપકા લડકા આરંભ સે હી અપની સ્ત્રી કા સંમાન નહીં કરેગા. આગે ચલ કર ભી વહ ન કભી ઉસકા સન્માન કરના સીખેગા ઔર ન વહ સમ્માન પાગી. અધિક સે
અધિક વહ ઉસકે આમેદ કી સામગ્રી બન જાયેગી ઔર બેચારા બચ્ચા, જબ ઉસસે ખેલતે-ખેલતે થક જાયગા, ઉસકી ઉપેક્ષા કરને લગેગા. ઔર આત્મસંયમ કી શિક્ષા ન મિલી હેને કે કારણ વહ અપની સ્ત્રી કે અનેક પ્રકાર સે તંગ કરને ઔર મારને-પીટને મેં ભી કુંઠિત નહીં હેગા?
ચૌધરી–મેં ઇન સારી બા કે સ્વીકાર કરતા હું, સુકરાત!
સુકરાત–હાય રે! અભાગી બચ્ચિયાં ! અભાગે બએ !! ઔર અભાગા દેશ, જિસમેં ન જાને કિતની સદિય સે યહ પ્રથા ચલી આ રહી હૈ! !!
(મે-૧૯૩૦ ને “ચાદમાંથી)
-
જ
2
* */
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
