________________
૨૯૪
શુભસંગ્રહ ભાગ ૭ મે
હોંગે, ઉનકી માતૃશક્તિ કે સન્માન કરના ગા: સૈનિક તથા અન્ય સર્વાગપૂર્ણ શિક્ષા પ્રાપ્ત કરની હોગી; અપને દેશ કી સ્વતંત્રતા કરને ઔર પ્રાપ્ત સ્વતંત્રતા કી રક્ષા કરને કે જી-જાન સે જૂઝ જાના હાગા; સ્વયં સ્વતંત્ર રહતે હુયે યહ વ્રત ધારણ કરના હેગા કિ સંસાર મેં જહાં કહીં આસુરી શક્તિ કા પ્રાબલ્ય હોગા ઉસે સર્વથા નિર્મલ કર કે હી હમ દમ લેંગે. એહ ! હમ સચ્ચે શાક્ત કબ બનેંગે? શાક્ત ધર્મ કા પ્રચાર બંગાલ મેં હી નહીં, ભારતવર્ષ મેં ઔર વિશ્વભર મેં કબ હોગા ?
(મે-૧૯૨૯ના “સાર્વદેશિકમાંથી)
५०-बच्चों के बच्चे
(લેખક શ્રી એફએલ. બ્રેની એમ. સી., આઈ. સી. એસ.)
(પ્રસ્તુત લેખ, લેખક મહોદય કી વિદ્વત્તાપૂર્ણ પુસ્તક દેહાતીસુકરાત' (સોક્રેટીસ ઈન એન ઈન્ડિયન વિલેજ) કા એક અધ્યાય હૈ. સુકરાત પ્રાચીન યુનાન કે એક આત્મજ્ઞાની મહાત્મા, પ્રકાશ્ય વિદ્વાન આર કુશલ તાર્કિક થે. ઉનકી તર્કપ્રણાલી અનૂઠી થી. તે અપને શ્રોતાઓ સે કેવલ સવાલ-જવાબ કર કે વિચારણય વિષય કે ઇતની ચતુરાઈ સે, સમઝા દેતે થે કિ ઉનકે નિર્ણય કે અસ્વીકાર કરના અસંભવ જાતા થા. ઉનકી તર્કપ્રણાલી ઇતની પ્રબલ થી કિ બડે બડે તાકિ કાં ને ભી ઉનસે હાર માન લી થી. સાથ હિી, વહ ઈતને બડે સ્વતંત્ર વિચારવાલે થે કિ ઉન્હોંને તત્કાલીન યુનાન મેં પ્રચલિત અનેક ભ્રમાત્મક વિચારે ઔર રૂઢિયે કી બડી નિર્ભીક ઔર કઠોર સમાલોચના કી થી. ઇસી નિર્ભીકતા ઔર વિચાર-સ્વાતંત્ર્ય કે કારણ, અંત મેં ઉન્હેં પ્રાણ તક દેને પડે. ઇન પર યુવક કે બહકા કર, ઉનહે ધર્મ ઔર સમાજ-નીતિ સે ભ્રષ્ટ કરને કા અભિગ લગાયા ગયા ઔર ઉન્હે વિષપાન કરને કે લિયે વિવશ કિયા ગયા. યહ આત્મજ્ઞાની મહાત્મા મૃત્યુ સે આધ ઘંટા પહલે તક બડી નિશ્ચિતતા સે અપને શિષ્ય ઔર મિત્રો કે સાથ જીવન, મૃત્યુ ઔર આત્મા કે વિષય મેં તર્ક-વિતર્ક કરતે રહે; તથા નિશ્ચિત સમય આને પર હલાહલ કા પ્યાલા પી કર ચિરકાલ કે લિયે અમર હે ગએ.
ઇસ લેખ કે લેખક ને ઉ-હી વિકટ તાર્કિક મહાત્મા સુકરાત કે બડે કૌશલ સે ભારત કે એક ગાંવ મેં લા ખડા કિયા હૈ, ઔર ઉનકે મુંહ સે ભારતીય સમાજ મેં પ્રચલિત, અનેક કુરીતિયાં કા ખંડન કરાયા છે. દેહાતી-સુકરાત' નામ કી પુસ્તક મેં મહાત્મા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com