________________
શ્રીસીતા કે ચરિત્ર સે આદર્શ શિક્ષા ૨૦૩ ભાવના સે ભગવાન ને યહ સોચા કિ સીતા કા નિર્દોષ હેના મેરી બુદ્ધિ મેં હૈ. સાધારણ લોગ ઇસ બાત કે નહીં જાનતે. વે તો ઇસસે યહી શિક્ષા લેંગે કિ પરપુરુષ કે ઘર બિના બાધા સ્ત્રી રહી સકતી હૈ. ઐસા હોને સે સ્ત્રીધમ બિલકુલ બિગડ જાયગા, પ્રજા મેં વર્ણસંકરતા કી વૃદ્ધિ હેગી, અતએ પ્રજા કે ધર્મ કી રક્ષા કે લિયે પ્રાણાધિકા સીતા કા ત્યાગ કર દેના ચાહિયે. સીતા કે ત્યાગ મેં રામ કે બડા દુઃખ થા, ઉનકા હદય વિદીર્ણ હો રહા થા. ઉનકે હૃદય કી દશા કા પૂરા અનુભવ તો કઈ કર હી નહીં સકતા, કિંતુ વાલ્મીકિ રામાયણ ઔર ઉત્તરરામચરિત કે પઢને સે કિંચિત દિગ્દર્શન હો સકતા હૈ. શ્રીરામ ને યહાં પ્રજાધર્મ કી રક્ષા કે લિયે
વ્યક્તિધર્મ કા બલિદાન કર દિયા. પ્રજારંજન કે યજ્ઞાનલ મેં આત્મસ્વરૂપા સીતા કી આહુતિ દે ડાલી ! ઇસસે ઉનકે પ્રજાપ્રેમ કા પતા લગતા હૈ. સીતા રામ હૈ ઔર રામ સીતા હૈ, શક્તિ ઔર શક્તિમાન મિલ કર હી જગત કા નિયંત્રણ કરતે હૈ, અતએવ સીતા કે ત્યાગ મેં કોઈ આપત્તિ નહીં. ઈસ લોકસંગ્રહ કે હેતુ સે ભી સીતા કા ત્યાગ ઉચિત હૈ.
૨ચાહે થેડી હી સંખ્યા મેં હે સીતા કો ઝૂઠા અપવાદ કરનેવાલે લોગ થે. યહ અપવાદ ત્યાગ કે બિના મિટ નહીં સકતા થા; ઔર યદિ સીતા વાલ્મીકિ કે આશ્રમ મેં રહ કર વાલમીકિ કે દ્વારા પ્રતિજ્ઞા કે સાથ શુદ્ધ ન કહી જાતી ઔર પૃથ્વી મેં ન સમાતી તે શાયદ યહ અપવાદ મિટતા ભી નહીં, સંભવ હૈ ઔર બઢ જાતા; ઔર સીતા કા નામ આજ જિસ ભાવ સે લિયા જાતા હૈ શાયદ વૈસે ન લિયા જાતા ઇસ હેતુ સે ભી સીતા કા ત્યાગ ઉચિત હૈ.
૩-સીતા શ્રીરામ કી પરમભકતા થી, ઉનકી આશ્રિતા થી, ઉનકી પરમ પ્યારી અર્ધાગિની થી, ઐસી પરમપુનીતા સતી કે નિષ્ઠરતા કે સાથ ત્યાગને કા દેષ ભગવાન શ્રીરામ ને અપને ઉપર ઈસી લિયે લે લિયા કિ ઈસસે સીતા કે ગૌરવ કી વૃદ્ધિ હુઈ, સીતા કા ખૂઠા કલંક ભી મિટ ગયા ઔર સીતા જગતપૂજ્યા બન ગયી. ભગવાન અને ભકત કા ગૌરવ બઢાને કે લિયે અપને ઉપર દોષ લે લિયા કરતે હૈં ઔર યહી યહાં પર ભી હુઆ.
અનેક કારણે સે સીતા કા નિર્વાસન રામ કે લિયે ઉચિત હિી થા. અસલી બાત તે યહ હૈ કિ ભગવાન રામ ઔર સીતા સાક્ષાત નારાયણ ઔર શકિત હૈ. એક હી મહાન તત્વ કે દે રૂપ હૈ. ઉનકી લીલા વે હી જાને. હમ લોગોં કે આલોચના કરને કા કોઈ અધિકાર નહીં. હમેં તે ચાહિયે કિ ઉનકી દિવ્ય
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com