Page Text
________________
૧૭૦.
શુભસંગ્રહ–ભાગ ૭ માં યુકિત કી ખાદ નહીં હૈ.
મહાભારત કી શક્તિ સે માનો તપશ્ચર્યા કા, કુછતા કા ગંભીર, ઉદાત્ત ઔર કઠેર તાપ નિકલ રહા હૈ. રામાયણ શક્તિ ભી શક્તિમાન હૈ કિંતુ વહ એક ઉદાર, મહાન પ્રસન્નકાન્ત ગુણસે મંડિત હૈ. મહાભારત ઉત્તુંગ શૈલશિખર હૈ તે રામાયણ વિશાલ જલધિ; મહાભારત ક્ષાત્રગુણ કા આધાર હૈ; કૃપ ઔર કોણ બ્રાહાણ હોતે હુએ ભી ક્ષત્રિયધર્મ ઔર આચાર કે ગ્રહણ કિયે હુએ હૈ. રામાયણ કે હાવભાવ મેં બ્રાહ્મણગુણુ કા પરિચય વિશેષ હૈ રામાયણ કે નાયક કે ક્ષત્રિય હોને પર ભી શમ, દમ, શુચિ, અંતરાત્મા કી સરલ સુબ્રતા, પ્રાણું કી સહજ મહત્તા આદિ સાચે બ્રાહ્મણ કે ગુણો ને ઉનકી પ્રકતિ કા વૈશિષ્ટય રચ દિયા હૈ. વાલ્મીકિ કે હાથે સે જિસ સૃષ્ટિ કી રચના હુઈ હૈ, ઉસકા સત્ત્વગુણ રજોગુણ કે અતિક્રમ કર ગયા હૈ. વ્યાસ કી સૃષ્ટિ મેં સવ કી અપેક્ષા રજોગુણ કી હી અધિક પ્રધાનતા હૈ. મહાભારત દિન-દુહરી કા પ્રખર પ્રકાશ હૈ તો રામાયણ હૈ પૂર્ણિમા કી સ્નિગ્ધ જ્યોના.
- ભારત કે પ્રાણે મેં રામાયણ શક્તિ ને તારુણ્ય, સુકુમારતા, સહજ મહાનુભાવતા, નૈસર્ગિક ગરિમા, અનાયાસ સૌષ્ઠવ, અયત્નપ્રાપ્ત પરિપાઠય સરલતા ઔર આર્જવ આદિ ગુણ ભર દિયે હૈ. વ્યાસદેવ કા આવિર્ભાવ દ્વાપર કે અંત મેં હુઆ થા. ઉનકે હમારા નિર્માણ કરના થા કલિયુગ કે લિયે. સંભવતઃ ઇસી હેતુ સે ઉોને હમ લોગે કે વિશેષ સજગ, સાવધાન, દઢ, કુછ રૂઢ
ઔર રૂખા બનાના ચાહા. પરંતુ સૌમ્ય સહાસ્ય વાલ્મીકિ કે ઈસકી આવશ્યકતા નહીં થી. વે હમારે પ્રાણોં જિસ શકિત કા સંચાર કર રહે હૈ, ઉસમેં કોઈ જબરદસ્તી પ્રયાસ ઔર બુદ્ધિ કા સંકલ્પ નહીં હૈ. વહ શક્તિ હૈ વધુનશીલ શિશુ યા તલતા કી અટ અવ્યર્થ અથચ પ્રશાંત અંત સલિલા જીવની શકિત, જે હદય કે અંતસ્તલ મેં પ્રતિષ્ઠિત હૈ.
મહાભારત કા પ્રયાસ છે સત્તા કા (ગીતા કી ભાષા મેં) ઊર્જાત' કર કે નિર્માણ કરના; રામાયણ ચાહતી હૈ સત્તા કો શ્રીમાન’ કર કે પ્રકાશિત કરના!
(“કલ્યાણના રામાયણકમાંથી)
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 035270 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Akhandanand Bhikshu |
| Publisher | Sastu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 640 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 43 MB |