________________
સદગુણ અંર દુર્ગુણ
૧૪૫ તંગ! યહ તે બતલાઓ કિ સગુણ બડા હૈ યા દુર્ગુણ.'
રાજકુમાર ને મુસકુરાતે હુએ ઉત્તર દિયા-ક્યા મૂર્ણ સરીખી બાર્સે કરતે હે સજજના ! એક અદના ભી તે યહ કહને મેં આનાકાની ન કરેગા કિ સગુણ સે સુખ પ્રા ત હોતા હૈ ઇસી લિયે વહ બડા ઔર શ્રેષ્ઠ હૈ.'
અચ્છા મેં મૂર્ખ ; પરંતુ આપકે યહ ભી માલૂમ હૈ કિ સદગુણ ઓર દુગુણ કહતે કિસે હૈં?”
“સત્ય બેલના, ગરીબ પર પ્રેમ ઔર દયા રખના, ગુરુ ઔર માતાપિતા કે ભક્ત ઔર આજ્ઞાકારી હેના, ઇસે સદ્ગણ, કહતે હૈ, ઔર ઈસકે વિપરીતિ કે દુર્ગુણ કહતે હૈ.'
“આપ કહતે હૈં કિ સગુણ સે સુખ, ઔર દુગુણ સે દુઃખ પ્રાપ્ત હોતા હે; પરંતુ મેરી સમઝ મેં ઇસ સે ઉલટા હી પ્રતીત હેતા હૈ. દેખિયે, યહ સદ્દગુણ કે હી કારણ આપકી યહ દશા હુઈ હૈ. આપકે અપના રાજમહલ છેડ જગલ મેં મારા મારા ફિરના પડ રહા હૈ. આપકી દશા સે તે મેરા હી અનુમાન ઠીક જચતા હૈ કિ સદ્ગુણ સે હી દુઃખ મિલતા હૈ. ઇસ લિયે રાજકુમાર! યદિ આપ મેરા કહના માને તે ઈસ સગુણ કે કરાલ ચક્ર મેં ન પડે ઔર દુર્ગુણ કી હી શરણુ લે, જિસસે આપકે ભાગ્ય અવસ્ય ખુલ જાયેંગે.”
રાજ કુમાર–“મૈં આપકા કહના તો કભી નહીં માન સકતા. હાં, યદિ કોઈ અન્ય વ્યક્તિ આપકે કહને કા સમર્થન કરે તે મેં અપના ઘોડા, તથા જે કુછ મેરે પાસ કિંમતી ચીજું હું આપકો હાર જાઉં.”
ચલતે ચલતે વે એક જંગલી ગાંવ મેં પહુંચે. વહાં ઉનકી એક જંગલી સે મુલાકાત હુઇ. સજજના ને ઉસી જંગલી કે બુલા કર વહી પ્રશ્ન કિયા કિ દુખ સદ્દગુણ સે મિલતા હૈ યા દુર્ગુણ સે ? ઉત્તર વહી મિલા જે સજજના કહતા થા. રાજકુમાર શર્ત કે અનુસાર ઘોડે પર સે ઉતર પડા ઔર અપને શરીર કે સમસ્ત કિંમતી જેવર તથા ઘોડા સજજના કે હર્ષપૂર્વક દે દિયા.
સજજના--“અબ તો આપને અછી તરહ દેખ લિયા કિ સદ્દગુણ કે અપનાને સે આપકી કયા ગતિ હેતી જા રહી હૈ ઈસ લિયે અબ ભી મેરા કહના માન લો ઔર દુગુણ કી હી શરણ લે.” - રાજકુમાર--“સજજના ! મેં ને જિસે એક બાર અપના લિયા ઉસ કદાપિ ન છોડેંગા; કયાંકિ મુઝે પૂર્ણ વિશ્વાસ હૈ કિ અંત મેં મેરી હી વિજય હાંગી.'
ઇસ બાર ફિર દોને મેં બાજી લગી કિ અછા, એક બાર ઔર યહી પ્રશ્ન કિસી અન્ય પુરુષ સે પૂછા જાય ઔર યદિ ફિર શુ. ૧૩
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com