________________
પાર્લંડ કા ત્રાતા-ગાયક પૈડસ્કી પ્રકટ કરતા હુઆ બીભત્સ રૂપ સે નૃત્ય કરતા માલૂમ હતા હૈ, ઔર અંત મેં, મીઠી ઔર ગંભીર આશા કે સાથ એક ઉંચે સૂર પર સમાપ્ત હોતા હૈ. ચેપિન કી ઉસ સમય કી આશા દુરાશા હે ગઈ. ઉદાર હૃદય ઔર પૂજ્ય દેશસેવિયાં કે નામ રાજવિદ્રોહિયાં મેં લિખે ગયે; ઔર પિન કા પ્યારા પલંડ, ઉસકા પવિત્ર દેવમંદિર, જિસકી સીઢિયાં કી રજ લેને કા ફિર ઉસે કભી સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત નહીં હુઆ. નિરાશા ઔર પાપ કે ધૂમ્ર સે પરિવેષ્ટિત હે કર વિજેતા કે ચરણે મેં જા ગિરા. ઈસી પોલેંડ કા ચિત્ર ખિંચતે હુયે એક બાર પૈડરૂસ્કી ને કહા થા “આજ પિલંડ ક્યા હૈ ? વહ એક રેગિસ્તાન હૈ, ઉજડ હૈ, સ્મશાન હૈ. બડે બડે ગિરજે, કલાકૌશલ કે સુંદર નમૂને, અમૂલ્ય પુસ્તકૅ ઔર હસ્તલેખ–હમારી સહસ્ત્રવર્ષીય સભ્યતાધારા ઉપલબ્ધ સમસ્ત પદાર્થ નષ્ટભ્રષ્ટ કર દિયે ગયે હૈ. કેવલ થડે સે નગર વિજેતા કી સુવિધા કે લિયે રહને પાયે હૈ, પરંતુ ઉત્તર મેં બાટિક સાગર સે લે કર દક્ષિણીય કારપેથિયન્સ તક સમસ્ત રૂસી પિલૈંડ ઔર આસ્ટ્રિયન તથા પ્રશિયન પલંડ બૂરી તરહ સે ઉજાડા ગયા હૈ. ઇંગ્લેંડ ઔર વેસ સે દુને ક્ષેત્રફલ કી ભૂમિ, જિસમેં ૨૦૦ નગર, ૨૦૦૦ ગિરજે
ઔર ૨૦,૦૦૦ ગ્રામ થે, વિનષ્ટ કર દી ગઈ હૈ. ફિર આશ્ચર્ય કંસા યદિ રોગ ઔર ભૂખ સમસ્ત દેશ મેં નિવિંદન રૂપ સે ઘૂમેં!”
ઇસી પ્રકાર યહ મહાન ગાયક અપની પત્ની કે સાથ પિલેંડ કી સહાયતા કે લિયે અમેરિકા મેં અથક પરિશ્રમ કરતા રહા. ઉસને વહાં કે નિવાસી પલોં કી એક સેના તૈયાર કી, પીડિત કે લિયે સહાયક સંસ્થાર્થે સ્થાપિત કરને કી વ્યવસ્થા કી ઔર કુછ હી મહીને મેં અપને ગાયનદ્વારા તીન લાખ રૂ૫યે ઇન સંસ્થા કી સહાયતા કે લિયે એકત્રિત કિયે. જબ સન ૧૯૧૭ મેં અમેરિકા યુદ્ધ મેં સંમિલિત હુઆ ઉસ સમય ઇન્હીં પ્રયત્ન કે ફલ
સ્વરૂપ પૈડરૂસ્કી ને વહાં કી સરકાર સે યુદ્ધ કે લિયે અપને ઈકહે કિયે હુયે એક લાખ પિલ સિપાહી ઔર પાંચસો પૂર્ણ શિક્ષિત સૈનિક અફસરોં કે સ્વીકાર કર લેને કી પ્રાર્થના કી; પરંતુ રાષ્ટ્રપતિ વિલ્સન ને રાજકીય કારણોં સે ઉન્હેં અસ્વીકાર કિયા. ફિર ભી ૩૦ સહસ્ત્ર પાલ સ્વયંસેવક ચૂકે સે કાંસ પહુંચે ઔર વહાં જનરલ હલર કી અધ્યક્ષતા મેં યુદ્ધ મેં બડી વીરતા સે લડે.
ઇસકે બાદ પૈડરૂસ્કી કે લિયે સર્વસાધારણ મેં પિયાને બજાને કા કેવલ એક બાર ઔર અવસર આયા થા. જબ કાંસ કે ભૂતપૂર્વ પ્રધાન સેનાપતિ જનરલ જૌફરે ને ન્યૂયૅર્ક મેં યુદ્ધભૂમિ કે સમીપસ્થ ગ્રામ કી કરુણ દશા કા વર્ણન કિયા થા તબ પૈડરૂસ્કી ને ઉત્તેજિત હે કર એક ગાન કિયા ઔર ઉન ગ્રામ કી સહાયતા કે
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat